Changes

'''Şəki üsyanı''' (1743–1746) — 1743-cü ilin payızında Hacı Çələbinin rəhbərliyi ilə  Şəkidə başlamış və 1746-cı ilin əvvəllərinədək davam etmiş anti-İran üsyanı, Nadir şah əleyhinə üsyan və milli azadlıq hərəkatı.  

'''Şəki üsyanı''' (1743–1746) — 1743-cü ilin payızında Hacı Çələbinin rəhbərliyi ilə  Şəkidə başlamış anti-İran üsyanı, Nadir şah əleyhinə üsyan və milli azadlıq hərəkatı. 1746-cı ilin əvvəllərində Hacı Çələbinin Nadir şahın sülh təklifini qəbul etməsi və öz oğlunu Nadir şahın yanına göndərməsi ilə üsyan başa çatmışdır.

1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində məlumat var. Lakin Kərim ağa Şəkixanov bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında  baş vermiş Sam mirzə üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər.

1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində məlumat var. Lakin Kərim ağa Şəkixanov bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında  baş vermiş Sam mirzə üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər. 20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu. Bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarınin ailəvi məhv edilməsinə göstəriş verildi. Şirvanda çox adam öldürüldü, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil.  

 

20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu. Bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarınin ailəvi məhv edilməsinə göstəriş verildi. Şirvanda çox adam öldürüldü, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil.  

Şəki üsyanı 1743-cü ilin payızında başlasa da Nadir şah yalnız 1745-ci ilin aprel ayının əvvəlində bu işlə ciddi məşğul olmağa imkan tapdı və göstərilən tarixdə Kür çayını keçərək Şəkiyə yürüş etdi. Onun ordusunda 100 min adam olsa da, döyüşçülərin sayı 30-35 mindən çox deyildi. Nadir şahın Şəkiyə yürüşü Rusiya İmperiyası tərəfindən diqqətlə izlənilirdi.  

Şəki üsyanı 1743-cü ilin payızında başlasa da Nadir şah yalnız 1745-ci ilin aprel ayının əvvəlində bu işlə ciddi məşğul olmağa imkan tapdı və göstərilən tarixdə Kür çayını keçərək Şəkiyə yürüş etdi. Onun ordusunda 100 min adam olsa da, döyüşçülərin sayı 30-35 mindən çox deyildi. Nadir şahın Şəkiyə yürüşü Rusiya İmperiyası tərəfindən diqqətlə izlənilirdi.  

6 mayda Nadir şah öz ordusunu Şəkinin 14 – 15 km-dəki Belyazin adlı yerə apardı və oradan isə Yar adlı yerə üz tutmaq niyyətində idi. 1 iyunda sığnaq istisna olmaqla artıq bütün Şəkiyə nəzarət edirdi. Sonra 15 minlik yüngül ordu ilə Şəkidən Dağıstana keçdi və bir gündən sonra Şəkiyə geri döndü, daha sonra isə sığnağı tuta bilmədən, ordusu ilə Şəki hüdudlarını tərk etdi.  

6 mayda Nadir şah öz ordusunu Şəkinin 14 – 15 km-dəki Belyazin adlı yerə apardı və oradan isə Yar adlı yerə üz tutmaq niyyətində idi. 1 iyunda sığnaq istisna olmaqla artıq bütün Şəkiyə nəzarət edirdi. Sonra 15 minlik yüngül ordu ilə Şəkidən Dağıstana keçdi və bir gündən sonra Şəkiyə geri döndü, daha sonra isə sığnağı tuta bilmədən, ordusu ilə Şəki hüdudlarını tərk etdi.  

===Mənbələrdə üsyan haqqında məlumatlar===

===Mənbələrdə üsyan haqqında məlumatlar===