40.782
edits
Changes
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
'''Şəki üsyanı''' (1743–1746) — 1743-cü ilin payızında Hacı Çələbinin rəhbərliyi altında Şəkidə başlamış anti-İran üsyanı, Nadir şah əleyhinə üsyan və milli azadlıq hərəkatı. 1746-cı ilin əvvəllərində Hacı Çələbinin Nadir şahın sülh təklifini qəbul etməsi ilə başa çatmışdır.
'''Şəki üsyanı''' (1743–1746) — 1743-cü ilin payızında Hacı Çələbinin rəhbərliyi altında Şəkidə başlamış anti-İran üsyanı, Nadir şah əleyhinə üsyan və milli azadlıq hərəkatı. 1746-cı ilin əvvəllərində Hacı Çələbinin Nadir şahın sülh təklifini qəbul etməsi ilə başa çatmışdır.
==Haqqınbda məlumatlar==
==Haqqında məlumatlar==
1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində məlumat var. Lakin Kərim ağa Şəkixanov bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə{{Sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}}, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında baş vermiş Səfi mirzə (Sam mirzə) üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|сс=131a-131b}}{{sfn|Козлова А.Н. (11)|2011|сс=98-99}}<sup>,</sup>{{sfn|Molla Məhəmməd əl-Cari (1)|1997|s=42}}. 20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu. Bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarınin ailəvi məhv edilməsinə göstəriş verildi. Şirvanda çox adam öldürüldü, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil.
1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində məlumat var. Lakin Kərim ağa Şəkixanov bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında baş vermiş Sam mirzə üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər. 20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu. Bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarınin ailəvi məhv edilməsinə göstəriş verildi. Şirvanda çox adam öldürüldü, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil.
Şəki üsyanı 1743-cü ilin payızında başlasa da Nadir şah yalnız 1745-ci ilin aprel ayının əvvəlində bu işlə ciddi məşğul olmağa imkan tapdı və göstərilən tarixdə Kür çayını keçərək Şəkiyə yürüş etdi. Onun ordusunda 100 min adam vardı, lakin döyüşçülərin sayı 30-35 mindən çox deyildi. Nadir şahın Şəkiyə yürüşü Rusiya İmperiyası tərəfindən diqqətlə izlənilirdi.
Şəki üsyanı 1743-cü ilin payızında başlasa da Nadir şah yalnız 1745-ci ilin aprel ayının əvvəlində bu işlə ciddi məşğul olmağa imkan tapdı və göstərilən tarixdə Kür çayını keçərək Şəkiyə yürüş etdi. Onun ordusunda 100 min adam vardı, lakin döyüşçülərin sayı 30-35 mindən çox deyildi. Nadir şahın Şəkiyə yürüşü Rusiya İmperiyası tərəfindən diqqətlə izlənilirdi.
==Ədəbiyyat==
==Ədəbiyyat==
# {{ŞXT-1958|16-17|ref=Kərim ağa Fateh}}
#: {{ŞXT-1958|20|ref=Kərim ağa Fateh (2)}}
# {{kitab3
# {{kitab3
| müəllif = Lockhart L.
| müəllif = Lockhart L.
}}
}}
# {{Sayta istinad2|url=http://az.gumilev-center.ru/s-ki-xanligi-il-osmanli-munasib-tl-ri/ |author =Tahirova G. |authorlink= |title=Şəki xanlığı ilə Osmanlı münasibətləri |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200928120739/http://az.gumilev-center.ru/s-ki-xanligi-il-osmanli-munasib-tl-ri/ |archivedate=28 Sep 2020 |lang=az |showlang=|responsible= |website=Центр Льва Гумилева в Азербайджане |websiteurl=http://az.gumilev-center.ru/ |type= |date=2013 |accessdate= 01.05.2024|quote= |quoteup= |description= |ref= Tahirova G., 2013}}
# {{Sayta istinad2|url=http://az.gumilev-center.ru/s-ki-xanligi-il-osmanli-munasib-tl-ri/ |author =Tahirova G. |authorlink= |title=Şəki xanlığı ilə Osmanlı münasibətləri |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200928120739/http://az.gumilev-center.ru/s-ki-xanligi-il-osmanli-munasib-tl-ri/ |archivedate=28 Sep 2020 |lang=az |showlang=|responsible= |website=Центр Льва Гумилева в Азербайджане |websiteurl=http://az.gumilev-center.ru/ |type= |date=2013 |accessdate= 01.05.2024|quote= |quoteup= |description= |ref= Tahirova G., 2013}}
# {{ŞXT-1958|26-27|ref=Hacı Seyid Əbdülhəmid}}
# {{ŞXT-1958|26-27|ref=Hacı Seyid Əbdülhəmid}}