Changes

Rusiya rezidenti Vasili Bratişşev 24 dekabr (Yuli təqvimi ilə 13 dekabr) tarixdə Nadir şahın Alfavutdakı (Alpout? Bərdə yaxınlığındakı kənd?) düşərgəsindən öz ölkəsinə göndərdiyi məktubunda şahın “''üsyançı təbəələrini, hansı ki Şirvanda baş vermiş çaşqınlıqdan indiyə qədər İrana qarşı düşmənçilik və narahatçılıq nümayiş etdirirlər, onları itaətə gətirmək üçün''” Şəkiyə yürüş etdiyini göstərir. Daha sonra bildirir ki, yürüş başlayarkən, Şəkinin bir neçə nüfuzlu şəxsi şah ordusunun yaxınlaşmasından qorxuya düşüb şahın düşərgəsinə üzrxahlığa gəldilər və bundan sonra əvvəlki kimi şahın sadiq təbəələri olacaqlarına söz verib and içdilər. Xəyanətlərinə görə onlar xələtlər, 6 min rubl (rus puluna tərcümə olunub) aldılar və öz mülklərinə buraxıldılar. “''Onların ardınca şəkililərin ərzaq ehtiyatlarını əllərindən almaq üçün xüsusi (qarətçi?) dəstə göndərildi, lakin şəkililər yaşamaq uğrunda mübarizədə yerlərində möhkəm durdular və iranlıları geri çəkilməyə məcbur edərək onlar tərəfindən evlərinin dağıdilmasına imkan vermədilər''”. Bunu görən Nadir “''cinayətkarları qol gücü və silahla cəzalandırmaq''” qərarına gəldi. O, on beş minlik ordu ilə meşələrdən və dağlardan keçərək kəndə üz tütdü, Bratişşev yazır ki, həmin kənddə 200-dən çox şəkili yaşamırdı “''və şah hər vasitə ilə rəqiblərini məhv etməyə çalışırdı, amma üç gün ərzində onlara zərrə qədər də zərər vura bilmədi, yalnız söyüş söyməkdən başqa''”... Şəkililərin köməyinə dağıstanlılar gəlib çatdılar və  Nadir geri çəkilməyə başladı. Şəkililər geri çəkilən şah ordusuna hücum etdilər. Ordunun arxasını qoruyan əfqan dəstəsi sürətli hücuma məruz qaldı; Nadirin döyüşçüləri, V.Bratişşevin qeyd etdiyi kimi, müqavimət haqqında düşünə bilmədilər və yalnız canlarını xilas etməli oldular. Güllələr Nadirin yanından uçurdu; şahın yanındakılardan bir neçə nəfər öldürüldü, “''Əlahəzrət bundan çox qorxurdu''”. Ciddi qadağalara baxmayaraq, ordu “''harada bir yol gördüsə''” həmin yoldan dağılışdı. Bu hadisə zamanı yaralıları nəzərə almasaq, şah 500 nəfər itirdi. Üstəlik, “''qaçan döyüşçülər, sürəti artırmaq üçün yüklərini yol boyu atdılar, yalnız canlarını qorudular; beləliklə, əlahəzrət, Şəki təbəələrinin yanından acı biabırçılıqla geri döndü''” və 1 dekabr (Qriqori təqvimi ilə 13 dekabr) 1744-cü il tarixdə Alfavuta gəlib çıxdı{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}}.

Rusiya rezidenti Vasili Bratişşev 24 dekabr (Yuli təqvimi ilə 13 dekabr) tarixdə Nadir şahın Alfavutdakı (Alpout? Bərdə yaxınlığındakı kənd?) düşərgəsindən öz ölkəsinə göndərdiyi məktubunda şahın “''üsyançı təbəələrini, hansı ki Şirvanda baş vermiş çaşqınlıqdan indiyə qədər İrana qarşı düşmənçilik və narahatçılıq nümayiş etdirirlər, onları itaətə gətirmək üçün''” Şəkiyə yürüş etdiyini göstərir. Daha sonra bildirir ki, yürüş başlayarkən, Şəkinin bir neçə nüfuzlu şəxsi şah ordusunun yaxınlaşmasından qorxuya düşüb şahın düşərgəsinə üzrxahlığa gəldilər və bundan sonra əvvəlki kimi şahın sadiq təbəələri olacaqlarına söz verib and içdilər. Xəyanətlərinə görə onlar xələtlər, 6 min rubl (rus puluna tərcümə olunub) aldılar və öz mülklərinə buraxıldılar. “''Onların ardınca şəkililərin ərzaq ehtiyatlarını əllərindən almaq üçün xüsusi (qarətçi?) dəstə göndərildi, lakin şəkililər yaşamaq uğrunda mübarizədə yerlərində möhkəm durdular və iranlıları geri çəkilməyə məcbur edərək onlar tərəfindən evlərinin dağıdilmasına imkan vermədilər''”. Bunu görən Nadir “''cinayətkarları qol gücü və silahla cəzalandırmaq''” qərarına gəldi. O, on beş minlik ordu ilə meşələrdən və dağlardan keçərək kəndə üz tütdü, Bratişşev yazır ki, həmin kənddə 200-dən çox şəkili yaşamırdı “''və şah hər vasitə ilə rəqiblərini məhv etməyə çalışırdı, amma üç gün ərzində onlara zərrə qədər də zərər vura bilmədi, yalnız söyüş söyməkdən başqa''”... Şəkililərin köməyinə dağıstanlılar gəlib çatdılar və  Nadir geri çəkilməyə başladı. Şəkililər geri çəkilən şah ordusuna hücum etdilər. Ordunun arxasını qoruyan əfqan dəstəsi sürətli hücuma məruz qaldı; Nadirin döyüşçüləri, V.Bratişşevin qeyd etdiyi kimi, müqavimət haqqında düşünə bilmədilər və yalnız canlarını xilas etməli oldular. Güllələr Nadirin yanından uçurdu; şahın yanındakılardan bir neçə nəfər öldürüldü, “''Əlahəzrət bundan çox qorxurdu''”. Ciddi qadağalara baxmayaraq, ordu “''harada bir yol gördüsə''” həmin yoldan dağılışdı. Bu hadisə zamanı yaralıları nəzərə almasaq, şah 500 nəfər itirdi. Üstəlik, “''qaçan döyüşçülər, sürəti artırmaq üçün yüklərini yol boyu atdılar, yalnız canlarını qorudular; beləliklə, əlahəzrət, Şəki təbəələrinin yanından acı biabırçılıqla geri döndü''” və 1 dekabr (Qriqori təqvimi ilə 13 dekabr) 1744-cü il tarixdə Alfavuta gəlib çıxdı{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}}.

===Nadir şahın Şəkiyə ikinci yürüşü (yanvar, 1745)===

===Nadir şahın Şəkiyə ikinci yürüşü (mart, 1745)===

İki-üç həftədən sonra Nadir şah ordusunun bir hissəsini Cavad yaxınlığında Kür çayı üzərindəki körpüdən keçirib Dağıstana sürətli yürüş etdi. Qış vaxtı hücum dağıstanlılar üçün gözlənilməz oldu və Nadir şahın tarixçilərinin yazdıqlarına görə, orada əhali ona müqavimət göstərə bilmədi və tabe oldu. Bundan sonra Nadir şah Dərbəndə getdi, Qurban bayramı günü – 14 yanvar 1745-ci il<ref name=Q1 group=qeyd/> tarixdə, Dağıstanda qənimət götürülmüş çoxlu mal-qara və qoyun-keçi ilə oradan geri döndü. Martın 2-də yenidən Şəkiyə yürüş etdi{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}}.

İki-üç həftədən sonra Nadir şah ordusunun bir hissəsini Cavad yaxınlığında Kür çayı üzərindəki körpüdən keçirib Dağıstana sürətli yürüş etdi. Qış vaxtı hücum dağıstanlılar üçün gözlənilməz oldu və Nadir şahın tarixçilərinin yazdıqlarına görə, orada əhali ona müqavimət göstərə bilmədi və tabe oldu. Bundan sonra Nadir şah Dərbəndə getdi, Qurban bayramı günü – 14 yanvar 1745-ci il<ref name=Q1 group=qeyd/> tarixdə, Dağıstanda qənimət götürülmüş çoxlu mal-qara və qoyun-keçi ilə oradan geri döndü. Martın 2-də yenidən Şəkiyə yürüş etdi{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}}.