Changes

==Haqqında məlumatlar==

==Haqqında məlumatlar==

1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində müəyyən məlumatlar var. Lakin sonuncu bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə{{Sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}}, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında  baş vermiş Sam mirzə (Səfi mirzə) üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|с=131b}}{{sfn|Козлова А.Н. (11)|2011|с=99}}^,{{sfn|Molla Məhəmməd əl-Cari (1)|1997|s=42}}. 20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu və bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarının ailəvi məhv edilməsinə şahdan göstəriş gəldi. Şirvanda çox adam öldürüldü{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|сс=131a-131b}}{{sfn|Козлова А.Н. (11)|2011|с=99}}, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil. Yalnız məlumdur ki, bu hadisələrdən sonra Nadir şah birinci dəfə Şəkiyə 1744-cü ilin dekabr ayının əvvəllərində uğursuz yürüş etmiş və 500 nəfər itki verərək geri çəkilmişdir{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}} {{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə birinci yürüşü (dekabrın birinci yarısı, 1744)|2}}. Şahın 1745-ci ilin mart ayının əvvəllərində etdiyi ikinci yürüşü də uğursuz oldu{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=214-215}} {{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə ikinci yürüşü (2 – 4 mart, 1745)|2}}. Nəhayət, şah 1745-ci ilin mart ayının 29-da Şəkiyə üçüncü yürüşünü etdi{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|с=137a}}{{sfn|Козлова А.Н. (12)|2011|с=106}}{{sfn|Левиатов В.Н. (Е.Сенюков)|1948|с=99}}{{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə üçüncü yürüşü (29 mart – iyunun əvvəlləri, 1745)|2}}, {{Bax|#Y.Senyukovun məlumatı|2}}. Onun ordusunda 100 min adam vardı, lakin döyüşçülərin sayı 30 – 35 mindən çox deyildi{{sfn|Левиатов В.Н. (Юсуп Касымов)|1948|сс=100-101}}{{Bax|#Yusup Qasımovun məlumatı|2}}.

1743-cü ildə Şəkidə Nadir şaha qarşı üsyanın başlaması barədə Məhəmməd Kazımın, Molla Məhəmməd əl-Carinin, Kərim ağa Şəkixanovun və digər müəlliflərin əsərlərində müəyyən məlumatlar var. Lakin sonuncu bu üsyanı Şəki məliyi Məlik Nəcəfqulu ilə vəkil Hacı Çələbi arasındakı ziddiyyətlərin inikası kimi təqdim edirsə{{Sfn|Kərim ağa Fateh|1958|s=17}}, birinci və ikinci müəlliflər isə 1743-cü ildə Şirvanda və ətrafında  baş vermiş Sam mirzə (Səfi mirzə) üsyanının Şəkini də əhatə etdiyini göstərirlər{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|с=131b}}{{sfn|Козлова А.Н. (11)|2011|с=99}}^,{{sfn|Molla Məhəmməd əl-Cari (1)|1997|s=42}}. 20 dekabr 1743-cü il tarixdə Sam mirzənin ordusu Şamaxı yaxınlığında şah ordusuna məğlub oldu və bundan sonra Sam mirzənin müxtəlif yerlərdəki, o cümlədən Qəbələdəki və Şəkidəki tərəfdarlarının ailəvi məhv edilməsinə şahdan göstəriş gəldi. Şirvanda çox adam öldürüldü{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|сс=131a-131b}}{{sfn|Козлова А.Н. (11)|2011|с=99}}, lakin cəza dəstəsinin Şəkiyə gəlib çıxıb-çıxmaması məlum deyil. Yalnız məlumdur ki, bu hadisələrdən sonra Nadir şah birinci dəfə Şəkiyə 1744-cü ilin dekabr ayının əvvəllərində uğursuz yürüş etmiş və azı 500 nəfər itki verərək geri çəkilmişdir{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=213-214}} {{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə birinci yürüşü (dekabrın birinci yarısı, 1744)|2}}. Şahın 1745-ci ilin mart ayının əvvəllərində etdiyi ikinci yürüşü də uğursuz oldu{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|сс=214-215}} {{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə ikinci yürüşü (2 – 4 mart, 1745)|2}}. Nəhayət, şah 1745-ci ilin mart ayının 29-da Şəkiyə üçüncü yürüşünü etdi{{sfn|Мухаммад-Казим|1966|с=137a}}{{sfn|Козлова А.Н. (12)|2011|с=106}}{{sfn|Левиатов В.Н. (Е.Сенюков)|1948|с=99}}{{Bax|#Nadir şahın Şəkiyə üçüncü yürüşü (29 mart – iyunun əvvəlləri, 1745)|2}}, {{Bax|#Y.Senyukovun məlumatı|2}}. Onun ordusunda 100 min adam vardı, lakin döyüşçülərin sayı 30 – 35 mindən çox deyildi{{sfn|Левиатов В.Н. (Юсуп Касымов)|1948|сс=100-101}}{{Bax|#Yusup Qasımovun məlumatı|2}}.

21 apreldə şah Şəki, yaxud Nuxa sığnağına hücum etdi, lakin əks-tərəfin güclü müqaviməti ilə qarşılaşdı və ordusunu geri çəkməyə məcbur oldu. Bu döyüşdə üsyançılardan cəmi 40 nəfər, onun ordusundan isə 100-dən çox adam həlak oldu. Sığnağı ala bilməyən şah, öz adamlarına evlərin yandırılmasını, həyətlərdəki ağacların kəsilməsini əmr etdi. Bununla yanaşı, şirin vədlərlə üsyançıların könlünü ələ almağa və öz tərəfinə çəkməyə də çalışırdı. Lakin şahın nə cəza tədbirləri, nə də ki şirin vədləri sığnağı ələ keçirməsinə kömək etmədi{{sfn|Левиатов В.Н. (Василий Братищев)|1948|с=99}}{{Bax|#Vasili Bratişşevin məlumatı|2}}{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|с=215}}.  

21 apreldə şah Şəki, yaxud Nuxa sığnağına hücum etdi, lakin əks-tərəfin güclü müqaviməti ilə qarşılaşdı və ordusunu geri çəkməyə məcbur oldu. Bu döyüşdə üsyançılardan cəmi 40 nəfər, onun ordusundan isə 100-dən çox adam həlak oldu. Sığnağı ala bilməyən şah, öz adamlarına evlərin yandırılmasını, həyətlərdəki ağacların kəsilməsini əmr etdi. Bununla yanaşı, şirin vədlərlə üsyançıların könlünü ələ almağa və öz tərəfinə çəkməyə də çalışırdı. Lakin şahın nə cəza tədbirləri, nə də ki şirin vədləri sığnağı ələ keçirməsinə kömək etmədi{{sfn|Левиатов В.Н. (Василий Братищев)|1948|с=99}}{{Bax|#Vasili Bratişşevin məlumatı|2}}{{sfn|Арунова М.Р. (2)|1958|с=215}}.