Changes

Sətir 55: Sətir 55:  
{{Sitatın sonu}}
 
{{Sitatın sonu}}
   −
Məhəmmədhəsən xanın digər qardaşı Səlim xan Fətəli xanın gözlərini çıxartdırması və özünün də “birütbə” saxlanılmasını gördükdə  
+
Məhəmmədhəsən xanın digər qardaşı Səlim ağa Fətəli xanın gözlərini çıxartdırması və özünün də “birütbə” saxlanılmasını gördükdə  
 
{{Sitatın əvvəli}}
 
{{Sitatın əvvəli}}
 
“''Şəki vilayətinin bəylərindən özünə yoldaş eləyib, tarixi-islamiyyə 1199''<ref>Hicri 1199-cu il miladi 14.11.1784-cü il tarixdə başlayır və 04.11.1785-ci il tarixdə sona çatır.</ref> (1784/85) ''olanda''” Şəkidən Cara qaçmış
 
“''Şəki vilayətinin bəylərindən özünə yoldaş eləyib, tarixi-islamiyyə 1199''<ref>Hicri 1199-cu il miladi 14.11.1784-cü il tarixdə başlayır və 04.11.1785-ci il tarixdə sona çatır.</ref> (1784/85) ''olanda''” Şəkidən Cara qaçmış
 
<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100622041749649&ext=pdf Şəki xanlığının tarixindən; Kərim ağa Fateh. Şəki xanlarının müxtəsər tarixi, səh.: 13, Bakı, 1993]</ref>  
 
<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100622041749649&ext=pdf Şəki xanlığının tarixindən; Kərim ağa Fateh. Şəki xanlarının müxtəsər tarixi, səh.: 13, Bakı, 1993]</ref>  
 
{{Sitatın sonu}}
 
{{Sitatın sonu}}
və qardaşını devirmək əzmiylə orada özünə qoşun toplamışdır. 1795-cı ilin son aylarında qardaşı Məhəmmədhəsən xanın Şəki qoşunu ilə  Muğanda – orada qışlayan İran şahı Ağa Məhəmməd xan Qacarın sərəncamında, olmasından istifadə edib Şəkini tutdu. Məhəmmədhəsən xan bunu bilən kimi Ağa Məhəmməd xandan da əlavə qoşun götürüb Səlim xanı qovmaq üçün Şəkiyə qayıtdı. İki qardaş arasında ən şiddətli döyüş [[Baş Göynük|Göynük]] kəndi yaxınlığında baş verdi, Səlim xan basıldı və geri çəkilməyə məcbur oldu. Məhəmmədhəsən xan isə Nuxaya qayıtdı, lakin sonra Xaçmaz mahalının Tərkeş kəndində onu gözləyən Dəvəli Mustafa xan adlı İran sərkərdəsinin yanına gəldikdə, sonuncu adı çəkilən, şahın sifarişinə uyğun olaraq onun gözlərini çıxartdırdı və özünü də dustaq edib Təbrizə göndərdi. Məhəmmədhəsən xana qarşı belə aqressiv münasibətin səbəbi isə güman edildiyinə görə yalnız bu ola bilərdi ki, onun tərəfində Göynükdə vuruşmuş iranlılardan ölən çox olmuşdur!<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100105065742813&ext=rar Дж.М.Мустафаев. Северные ханства Азербайджана и Россия, Баку, 1989, стр.:18.]</ref>.
+
və qardaşını devirmək əzmiylə orada özünə qoşun toplamışdır. 1795-cı ilin son aylarında isə Səlim ağa qardaşı Məhəmmədhəsən xanın Şəki qoşunu ilə  Muğanda – orada qışlayan İran şahı Ağa Məhəmməd xan Qacarın sərəncamında, olmasından istifadə edib Şəkini tutdu. Məhəmmədhəsən xan bunu bilən kimi Ağa Məhəmməd xandan da əlavə qoşun götürüb Səlim xanı qovmaq üçün Şəkiyə qayıtdı. İki qardaş arasında ən şiddətli döyüş [[Baş Göynük|Göynük]] kəndi yaxınlığında baş verdi, Səlim xan basıldı və geri çəkilməyə məcbur oldu. Məhəmmədhəsən xan isə Nuxaya qayıtdı, lakin sonra Xaçmaz mahalının Tərkeş kəndində onu gözləyən Dəvəli Mustafa xan adlı İran sərkərdəsinin yanına gəldikdə, sonuncu adı çəkilən, şahın sifarişinə uyğun olaraq onun gözlərini çıxartdırdı və özünü də dustaq edib Təbrizə göndərdi. Məhəmmədhəsən xana qarşı belə aqressiv münasibətin səbəbi isə güman edildiyinə görə yalnız bu ola bilərdi ki, onun tərəfində Göynükdə vuruşmuş iranlılardan ölən çox olmuşdur!<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100105065742813&ext=rar Дж.М.Мустафаев. Северные ханства Азербайджана и Россия, Баку, 1989, стр.:18.]</ref>.
   −
Məhəmmədhəsən xanın kor edilməsi və Təbrizə göndərilməsi, onunla hakimiyyət davası edən qardaşı Səlim xanın Şəkidə xan olması üçün bir fürsət idi. Əlbəttə ki, Səlim xan bu imkandan yararlandı, o, Nuxaya gəldi və hakimiyyətə yiyələndi.
+
Məhəmmədhəsən xanın kor edilməsi və Təbrizə göndərilməsi, onunla hakimiyyət davası edən qardaşı Səlim ağanın Şəkidə xan olması üçün bir fürsət idi. Əlbəttə ki, Səlim xan bu imkandan yararlandı, o, Nuxaya gəldi və hakimiyyətə yiyələndi.
    
Şəkidə tərtib olunmuş maddeyi-tarixlərdə Səlim xanın Şəkidə birinci dəfə hakimiyyətə başlaması və Məhəmmədhəsən xanın birinci dövr hakimiyyətinin başa çatması tarixi belə əbədiləşdirilmişdir:  
 
Şəkidə tərtib olunmuş maddeyi-tarixlərdə Səlim xanın Şəkidə birinci dəfə hakimiyyətə başlaması və Məhəmmədhəsən xanın birinci dövr hakimiyyətinin başa çatması tarixi belə əbədiləşdirilmişdir:  
Sətir 69: Sətir 69:  
{{Sitatın sonu}}
 
{{Sitatın sonu}}
   −
Səlim xan Şəkidə xan olandan sonra qardaşı Məhəmmədhəsən xanın 7 azyaşlı oğlunu öldürtdürdü.
+
Səlim xan Şəki xanı olandan sonra qardaşı Məhəmmədhəsən xanın 7 azyaşlı oğlunu öldürtdürdü.
    
1796-cı ilin əvvəllərində Ağa Məhəmməd xan Qacar İrana çəkildi. Əvəzində isə Cənubi Qafqaza şimaldan general Zubovun başçılığı altında rus qoşunları yeridildi. Lakin az müddət sonra – elə həmin ilin sonlarında, imperatriçə [[:ru: Екатерина II|II Yekaterina]] vəfat etdi, onun yerinə taxta çıxan [[:ru: Павел I|I Pavel]] isə beynəlxalq vəziyyətlə əlaqədar olaraq rus qoşunlarını Cənubi Qafqazdan geri çağırdı. Bundan sonra – 1797-ci ildə, Ağa Məhəmməd xan Qacar ikinci dəfə Cənubi Qafqaza yürüşə başladı. O, 1-ci yürüşü zamanı kor etdirdiyi sabiq Şəki xanı Məhəmmədhəsən xanı da özü ilə götürmüşdü. Məlum olduğu kimi, bu yürüşü zamanı – iyun ayında, Ağa Məhəmməd xan Şuşa qalasında öz adamlarının sui-qəsdi nəticəsində öldürüldü. Ölümündən təxm. 1 ay əvvəl isə o, sabiq Şəki xanı Məhəmmədhəsən xanı yenidən Şəkidə hakimiyyətə gətirmişdir. Bunun dəqiq vaxtı isə Şəkidə tərtib olunmuş maddeyi-tarixdə belə göstərilir:  
 
1796-cı ilin əvvəllərində Ağa Məhəmməd xan Qacar İrana çəkildi. Əvəzində isə Cənubi Qafqaza şimaldan general Zubovun başçılığı altında rus qoşunları yeridildi. Lakin az müddət sonra – elə həmin ilin sonlarında, imperatriçə [[:ru: Екатерина II|II Yekaterina]] vəfat etdi, onun yerinə taxta çıxan [[:ru: Павел I|I Pavel]] isə beynəlxalq vəziyyətlə əlaqədar olaraq rus qoşunlarını Cənubi Qafqazdan geri çağırdı. Bundan sonra – 1797-ci ildə, Ağa Məhəmməd xan Qacar ikinci dəfə Cənubi Qafqaza yürüşə başladı. O, 1-ci yürüşü zamanı kor etdirdiyi sabiq Şəki xanı Məhəmmədhəsən xanı da özü ilə götürmüşdü. Məlum olduğu kimi, bu yürüşü zamanı – iyun ayında, Ağa Məhəmməd xan Şuşa qalasında öz adamlarının sui-qəsdi nəticəsində öldürüldü. Ölümündən təxm. 1 ay əvvəl isə o, sabiq Şəki xanı Məhəmmədhəsən xanı yenidən Şəkidə hakimiyyətə gətirmişdir. Bunun dəqiq vaxtı isə Şəkidə tərtib olunmuş maddeyi-tarixdə belə göstərilir: