| Sətir 75: |
Sətir 75: |
| | | | |
| | === Məhkumluğu === | | === Məhkumluğu === |
| − | 1920-ci ilin iyunun 5-də Nardaran kəndində olarkən Fövqəladə Komitə tərəfindən həbs edilmiş 1920-ci ilin 31 avqustuna qədər həbsxanada saxlanılmışdır. | + | 1920-ci ilin iyunun 5-də Nardaran kəndində olarkən, Fövqəladə Komitə tərəfindən həbs edilib; 1920-ci ilin 31 avqustuna qədər həbsxanada saxlanılmış, sonra isə sürgünə göndərilmişdir. Həbsdə olarkən, anası Şəhrəbanı oğlunu xilas etmək üçün Hərbi |
| | + | İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanova ərizə ilə müraciət ebib, lakin Nəriman Nərimanov bu ərizəyə qəti cavab verməyib. |
| | + | |
| | ===Vəfatı=== | | ===Vəfatı=== |
| | 1939-cu ildə Moskvada vəfat edib; Novodeviçye qəbiristanlığında, qaynı – mühəndis İ.İ.Yutkeviçin qəbrinin yanında dəfn olunub. | | 1939-cu ildə Moskvada vəfat edib; Novodeviçye qəbiristanlığında, qaynı – mühəndis İ.İ.Yutkeviçin qəbrinin yanında dəfn olunub. |
| | | | |
| − | Sovet dönəminin ilk illərində Xoyski bir müddət mühüm vəzifədə çalışıb. M.Əliyev onun
| + | ==İstifadə edilmiş mənbə== |
| − | Azərbaycan Dövlət Plan Komitəsində hüquq məsləhətçisi işlədiyini yazıb.
| |
| − | Mövsüm bəydən sonra Rüstəm xan haqqında ən dəyərli araşdırmanı Cümhuriyyət
| |
| − | tariximizin görkəmli tədqiqatçısı prof. Nəsiman Yaqublu aparıb. Onun “Rüstəm xan Xoyski” adlı
| |
| − | qiymətli yazısında oxuyuruq:
| |
| − | “Azərbaycanın 1920-ci ilin aprelin 27-də sovet rejimi tərəfindən işğalından sonra R.Xoyski bir
| |
| − | müddət sosial təminat komissarının müavini işlədi. O, bu vəzifədə mayın 15-nə, yəni Sosial
| |
| − | Təminat Komissarlığı Əmək Komissarlığı ilə birləşənə qədər çalışdı. O, sonradan bu işdən
| |
| − | uzaqlaşdırıldı və N.Nərimanova müraciət etsə də işlə təmin olunmadı.
| |
| − | R.Xoyski 1920-ci ilin iyunun 5-də Nardaran kəndində olarkən həbs edildi.
| |
| − | R.Xoyski həbs olunanda anası Şəhrəbanı xanım yeganə sağ qalan oğlunu xilas etmək üçün Hərbi
| |
| − | İnqilab Komitəsinin sədri N.Nərimanova xahiş ərizəsi yazdı. O, bu ərizəni yazanda böyük oğlu,
| |
| − | Azərbaycan Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının sədri F.x.Xoyski öldürülmüş, digər oğlu Hüseynqulu
| |
| − | xan isə (o, Gəncənin qubernator müavini olmuşdu) Gəncə üsyanına rəhbərlik edənlər sırasında
| |
| − | olduğuna görə Türkiyəyə getmək məcburiyyətində qalmışdır.
| |
| − | Şəhrəbanı xanımın üçüncü oğlunu bolşevik güllələnməsindən xilas etmək üçün N.Nərimanova
| |
| − | yazdığı ərizədə çox təsirli sözlər vardı: “Mənim oğlum Rüstəm artıq beş aydır ki, Azərbaycan
| |
| − | Fövqəladə Komitəsi tərəfindən həbs edilib və indiyə qədər həbsdədir... [...] Mən əminəm ki,
| |
| − | bədbəxt ağbirçək ananın xahişi Sizin tərəfinizdən cavabsız qalmayacaq...”.
| |
| − | N.Nərimanov isə ərizəyə qəti cavab verə bilməyib...
| |
| − | R.Xoyski 1920-ci ilin 31 avqustuna qədər həbsxanada saxlanıldı”.
| |
| − | Xoyskinin FK yanında girov kimi saxlanılması haqqında Azərb. FK-nın 1920-ci il 21 avqust
| |
| − | tarixli qərarına işıq salan N.Yaqublu bu cümləni işlədib ki, R.Xoyski həbsdən sürgünə göndərildi
| |
| − | və sonradan Moskvaya getdi.
| |
| − | Xoyskinin Moskvaya getməsi və ölümü tarixi mübahisəlidir. Belə ki, M.Əliyev adıkeçən
| |
| − | məqaləsində yazıb:
| |
| − | “1920-ci ilin axırında Moskvaya köçən R.Xoyski burada ailə həyatı qurmuş və müxtəlif dövlət
| |
| − | idarələrində çalışmışdır”.
| |
| − | Xoyskinin Moskvaya köçməsi və orada işləməsi etiraz doğurmayan gerçəklikdir, ancaq bu
| |
| − | tarixin 1920-ci ilin sonu olmadığını deməyə əsasımız var. Bu əsası bizə Xoyskinin əlimizdəki
| |
| − | Azərbaycan İctimai Şura Cümhuriyyəti Ali İqtisad Şurası (AİŞ) katibi kimi imzalayaraq
| |
| − | Azərbaycan KP MK Rəyasət Heyətinin katibi Pavlova ünvanladığı 25 may 1924-cü il tarixli 23
| |
| − | saylı tam məxfi məktub verir. O, həmin məktubla birgə AİŞ sədrinin müavini D.Bünyadzadənin
| |
| − | göstərişinə əsasən Azərbaycan Xalq Komissarları Şurası (XKŞ) Özəl Komissiyasının 1, 2, 3 və
| |
| − | 4 saylı iclaslarının protokollarının surətini Pavlova göndərib. Deməli, Rüstəm xan ən azından
| |
| − | 1924-cü ildə Bakıda idi və mühüm vəzifədə çalışırdı.
| |
| − | Pavlova məktubda diqqəti çəkən bir də budur ki, XKŞ Özəl Komissiyasının iclaslarında da
| |
| − | katibliyi Rüstəm xan edib; deməli, o yalnız AİŞ-da deyil, həm də XKŞ-da katib işləyirmiş.
| |
| − | M.Əliyev “Rüstəm xan Xoyski” məqaləsində qeyd edib ki, o, “1948-ci ildə Moskvada vəfat
| |
| − | etmiş və sonralar dövlət tərəfindən fəxri qəbiristanlığa çevrilən Novodeviçye qəbiristanlığında
| |
| − | dəfn olunmuşdur”. Bu məqalədən çox razı qalmış Zahid xan Xoylu “Odlar yurdu” qəzetinə
| |
| − | məqalə müəllifi üçün Nyu-Yorkdan göndərdiyi məktubda ölüm tarixi məsələsinə də toxunub:
| |
| − | “Nəhayət, Sizdən əmim haqqında həqiqəti öyrəndim, lakin rəhmətlik atamın sağlığında eşitdiyimə
| |
| − | görə, əmim Rüstəm xan 1922-25-ci illərdə Bakıda güllələnibdir”.
| |
| − | | |
| − | 1 Müavinim.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | == Həmçinin bax == | |
| − | *[[Xoyskilər]]
| |