Changes

  |İstiqamət        =

  |İstiqamət        =

  |Janr            =  

  |Janr            =  

  |Mükafatları      ={{Azərbaycan SSR xalq şairi|1984}} {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1974}} {{SSRİ dövlət mükafatı|1984}} {{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı|1976}} <br>{{"İstiqlal" ordeni|1995}} {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}  

  |Mükafatları      ={{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1974}}{{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı|1976}}{{Azərbaycan SSR xalq şairi|1984}}{{SSRİ dövlət mükafatı|1984}}<br> {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1975}} {{"Oktyabr İnqilabı" ordeni|1984}} {{"Əmək veteranı" medalı}} {{"İstiqlal" ordeni|1995}} [[Şəkil:ROU Rib Ordinul Național Pentru Merit civil.png|60px|"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)|link=]] {{"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)}}

  |imdb_id          =  

  |imdb_id          =  

  |Saytı            =  

  |Saytı            =  

}}

}}

'''Bəxtiyar Vahabzadə''' —  [[Azərbaycan Respublikasının xalq şairi]], filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü. Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı ([[1976]]), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı ([[1984]]), M.F.Axundov adına ədəbi mükafatın laureatı ([[1988]]), Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı ([[1990]]), millət vəkili ([[1995]], [[2000]]),

'''Bəxtiyar Vahabzadə''' —  [[Azərbaycan SSR xalq şairi]] (1984), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü (2000). Həmçinin  bir dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə (1990), iki dəfə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə (1995, 2000) deputat seçilmişdir.

== Həyatı ==

== Haqqında məlumatlar ==

Bəxtiyar Vahabzadə 16 avqust [[1925]]-ci ildə [[Şəki]] şəhərində fəhlə ailəsində anadan olmuşdur. Bir versiyaya görə Mahmud Vahabzadə Zəkəriyyə oğlu Bəxtiyar Vahabzadənin atabir-anaayrı ögey qardaşı olmuşdur. Mahmud Vahabzadənin həyat yoldaşı isə 1905-ci hadisələri zamanı yetim qalmış Vartaşendən olan erməni qızı olub, daha sonra Şəkidə Allahverdi adlı bir nəfərin himayəsində Gülzar adıyla böyüdülüb. Mahmud Vahabzadə ilə Gülzar Allahverdiqızı 1918-ci ildə evlənirlər, lakin uşaqları olmadığından 1925-ci ildə Zəkəriyyə Vahabzadənin Xanım Məcidqızından olan övladı  Bəxtiyarı övladlığa götürürlər<ref>Şirməmməd Hüseynov xalq şairinə qarşı ağır ittihama cavab verdi, Cavid Turan, 21.11.2013 - Yeni Musavat qəzeti, https://musavat.com/news/sirmemmed-huseynov-xalq-sairine-qarsi-agir-ittihama-cavab-verdi_172329.html</ref>.<ref name=":0" />

16 avqust 1925-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]], fəhlə ailəsində anadan olub.  

1934-cü ildə onun ailəsi Bakıya köçmüşdür. Burada orta məktəbi qurtarandan sonra [[BDU Filologiya|ADU-nun Filologiya fakültəsi]]ndə təhsil almışdır ([[1942]]-[[1947]]). Universitetin aspiranturasında saxlanmış, "Səməd Vurğunun lirikası" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir ([[1951]]). Bədii yaradıcılığa [[1943]]-cü ildə "Ana və şəkil" adlı ilk şeirini çap etdirdikdən sonra başlamışdır. O zamandan dövri-qədim mətbuatda şeirləri, elmi məqalələri, rəyləri müntəzəm çap olunur. "Mənim dostlarım" adlı ilk kitabında toplanmış lirik şeirlərdə faşizmə qarşı mübarizədə qalib çıxmış xalqın duyğu və düşüncələri əksini tapmışdır. Onun lirik şeir və  poemalarında, mənzum pyeslərində müasir dövrün problemləri lirik-fəlsəfi planda, yeni əlvan boyalarla təsvir edilir. "İkinci səs", "Vicdan", "Yağışdan sonra", "Yollara iz düşür", "Fəryad" və "Hara gedir bu dünya", "Özümüzü kəsən qılınc", "Cəzasız günah", "Dar ağacı", "Rəqabət" ([[1960]]-[[2003]]) pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur. Tənqidçi-ədəbiyyatşünas kimi də fəaliyyət göstərmişdir. "Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı" mövzusunda doktorluq disertasiyası müdafiə etmişdir ([[1964]]). Azərbaycan Dövlət Universitetində Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasının professoru vəzifəsində çalışmışdır ([[1950]]-[[1990]]). 1990-cı ildə təqaüdə çıxmışdır. Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü ([[1980]]), sonra həqiqi üzvü ([[2000]]) seçilmişdir. [[1981]]-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir. O, həmçinin Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Ağsaqallar Şurasının üzvü idi ([[1991]]). Ədəbi-bədii prosesin yorulmaq bilməyən təbliğatçısı və təşkilatçısı kimi tanınırdı. Azərbaycan KP Bakı şəhər Komitəsinə üzv və bir neçə çağırış Bakı xalq deputatları Sovetinə və X çağırış Azərbaycan Ali Sovetinə, [[1995]] və [[2000]]-ci illərdə [[Azərbaycan Milli Məclisi]]nə deputat seçilmişdir. [[1976]]-cı ildə "Leninlə söhbət" və "Muğam" poemalarına görə Azərbaycan Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. "Qırmızı Əmək Bayrağı" və "İstiqlal" ([[1995]]) ordenləri ilə təltif olunmuşdur.

1934-cü ildə ailəsi valideynləri ilə birlikdə Bakıya köçüb.

 

1942 – 1947-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.

 

1951-ci ildə “Səməd Vurğunun lirikası” adlı mövzuda namizədlik dissertasiyası,

 

1964-cü ildə isə “Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı” adlı mövzuda doktorluq disertasiyası  müdafiə edib.

 

 

 

 

1990-cı ildə təqaüdə çıxıb.  

 

=== Bədii yaradıcılığı ===

1943-cü ildə “Ana və şəkil” adlı ilk şeiri çap olunub.  

 

1949-cu ildə “Mənim dostlarım” adlı ilk şeir kitabı çap olunub. Həmin kitabda toplanmış lirik şeirlərdə faşizmə qarşı mübarizədə qalib çıxmış xalqın duyğu və düşüncələri əksini tapmışdır.  

 

1960 – 2003-cü illərdə qələmə aldığı “İkinci səs”, “Vicdan”, “Yağışdan sonra”, “Yollara iz düşür”, “Fəryad” və “Hara gedir bu dünya”, “Özümüzü kəsən qılınc”, “Cəzasız günah”, “Dar ağacı”, “Rəqabət” ([[1960]]-[[2003]]) pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.  

 

1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir. Hhəmçinin

1991-ci ildən  Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqallar Şurasının üzvü olub. Ədəbi-bədii prosesin yorulmaq bilməyən təbliğatçısı və təşkilatçısı kimi tanınırdı.  

Bəxtiyar Vahabzadə [[1960|60]]-cı illərdən başlayan milli azadlıq hərəkatının öncüllərindən biri idi. O, [[1958]]-ci ildə yazdığı "Gülüstan" poeması ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiyasının pəncəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalətli mübarizəsinə qoşulmuşdur.

Bəxtiyar Vahabzadə [[1960|60]]-cı illərdən başlayan milli azadlıq hərəkatının öncüllərindən biri idi. O, [[1958]]-ci ildə yazdığı "Gülüstan" poeması ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiyasının pəncəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalətli mübarizəsinə qoşulmuşdur.

Bu poemaya görə [[1962]]-ci ildə şair "millətçi" damğası ilə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]ndən çıxarılmış, yalnız 2 ildən sonra işə bərpa edilmişdir. (Zəruri qeyd: Professor Şirməmməd Hüseynov Bəxtiyar Vahabzadənin işdən çıxarılmadığını bildirir: "Bəxtiyarı işdən çıxara bilməzdilər, çünki bu, ciddi ajiotaja səbəb ola bilərdi. Məcburən onu doktorluq müdafiəsi üçün elmi məzuniyyətə göndərdilər). Sovet rejimində milli varlığı tapdanan, hər cür məhrumiyyətlərə məruz qalan millətin dərdlərini rəmzlər və müxtəlif ədəbi üsullarla ifadə etmiş, iri həcmli poemaları və pyeslərində hadisələri ya tarixə, ya da başqa ölkələrə keçirərək öz millətinin dərdlərini dilə gətirmişdir. Birbaşa Sovet diktaturasını ifşa edən əsərlərini isə şair, sovet ittifaqı dağılandan sonra "Sandıqdan səslər" başlığı altında nəşr etdirmişdir.

Azərbaycan {{KP}} Bakı şəhər Komitəsinə üzv və bir neçə çağırış Bakı xalq deputatları Sovetinə və X çağırış Azərbaycan Ali Sovetinə, 1995 və 2000-ci illərdə Azərbaycan Milli Məclisinə deputat seçilmişdir. [[26 noyabr]] [[1991]]-ci ildə təşkil edilən [[Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurası]]nın tərkibinə daxil edilmişdir

B.Vahabzadə 70-dən artıq şeir kitabının, 2 [[monoqrafiya]]nın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə [[məqalə]]nin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli [[poema]]nın müəllifidir. Şairin əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən [[İngilis dili|ingilis]], [[Fransız dili|fransız]], [[Alman dili|alman]], [[Fars dili|fars]], [[Türk dili|türk]], [[Polyak dili|polyak]], [[İspan dili|ispan]], [[Macar dili|macar]], keçmiş [[SSRİ|Sovetlər Birliyi]] xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.

B.Vahabzadə 70-dən artıq şeir kitabının, 2 [[monoqrafiya]]nın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə [[məqalə]]nin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli [[poema]]nın müəllifidir. Şairin əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən [[İngilis dili|ingilis]], [[Fransız dili|fransız]], [[Alman dili|alman]], [[Fars dili|fars]], [[Türk dili|türk]], [[Polyak dili|polyak]], [[İspan dili|ispan]], [[Macar dili|macar]], keçmiş [[SSRİ|Sovetlər Birliyi]] xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.

Vahabzadənin şeirlərinə baxdığımızda gözə dəyən ilk mövzu vətən sevgisi olmaqdadır.<ref>Erdem,KONUR,"[http://www.edebiyatvesanatakademisi.com/cagdas-edebiyat-sahalari-topluluklar/vatan-millet-ve-anadili-sairi-vahapzade-21370.aspx Vatan Millet ve Anadili Şairi Vahapzade]",Edebiyat ve Sanat Akademisi</ref>

Vahabzadənin şeirlərinə baxdığımızda gözə dəyən ilk mövzu vətən sevgisi olmaqdadır.<ref>Erdem,KONUR,"[http://www.edebiyatvesanatakademisi.com/cagdas-edebiyat-sahalari-topluluklar/vatan-millet-ve-anadili-sairi-vahapzade-21370.aspx Vatan Millet ve Anadili Şairi Vahapzade]",Edebiyat ve Sanat Akademisi</ref>

[[2009]]-cu il [[13 fevral|fevral ayının 13-də]], 83 yaşında uzun sürən xəstəlikdən sonra [[Bakı]]da vəfat etmişdir<ref>http://www.mediaforum.az/articles.php?lang=az&page=00&article_id=20090213073850030</ref>.

13 fevral 2009-cu il tarixdə, 83 yaşında Bakıda vəfat edib.

Oğlu [[İsfəndiyar Vahabzadə]] [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Belarus]]dakı səlahiyyətli və fövqəladə səfiri işləyib.<ref>http://news.lent.az/news/190218</ref>

Oğlu [[İsfəndiyar Vahabzadə]] Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət nazirinin müavini olmuş, bir sıra ölkələrdə Azərbaycanın səfiri vəzifəsində çalışmışdır.  

=== İctimai-siyasi fəaliyyəti ===

=== İctimai-siyasi fəaliyyəti ===