Şəki Ensiklopediyası

Changes

Məmməd Əfəndiyev (riyaziyyatçı) (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)

10:23, 16 avqust 2024 versiyası

7.477 bayt əlavə edildi ,  16 avqust
Removed redirect to Şəki Ensiklopediyası:Məmməd Əfəndiyev (riyaziyyatçı)
Sətir 1: Sətir 1: −
#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Şəki Ensiklopediyası:Məmməd Əfəndiyev (riyaziyyatçı)]]
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]
 +
{{Alim
 +
|Adı            = Məmməd Əfəndiyev
 +
|Piktoqram      = riyaziyyat
 +
|Orijinal adı  = ''Əfəndiyev Məmməd Rəşid bəy oğlu''
 +
|Digər adları  =
 +
|Şəklin ölçüsü  = 
 +
|Şəkil          = Məhəmməd Əfəndiyev.png
 +
|Şəkil məlumat  = Məmməd Əfəndiyev.
 +
|Şəkil miqyası  =
 +
|Fəaliyyəti    =
 +
|Milliyəti      = [[azərbaycanlı]]
 +
|Doğum tarixi  = (5) {{doğum tarixi|1887|10|17}}
 +
|Doğum yeri    = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 +
|Vəfatı        = {{vəfat tarixi və yaşı|1977|6|1|1887|10|17}}
 +
|Vəfat yeri    = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 +
|Vəfat səbəbi  =
 +
|Dəfn yeri      =
 +
|Atası          = [[Rəşid bəy Əfəndiyev]]
 +
|Anası          = Zeynəb
 +
|İş yeri        =
 +
|Elmi dərəcəsi  =
 +
|Elmi adı      = professor
 +
|Həyat yoldaşı  =
 +
|Uşaqları      = [[Fəridə Əfəndiyeva|Fəridə]], [[Adilə Əfəndiyeva|Adilə]]
 +
|Rəsmi vebsaytı =
 +
|Mükafatları    = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|1943}}<br/>{{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}{{"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı}}
 +
|İmzası        =
 +
}}
 +
'''Məmməd Əfəndiyev''' (1887–1977) — tanınmış riyaziyyatçı-pedaqoq, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti nəzdində Fizika-Riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru. Tanınmış pedaqoq və yazıçı-dramaturq [[Rəşid bəy Əfəndiyev|Rəşid bəy Əfəndiyevin]] oğludur.
 +
 
 +
== Haqqında məlumatlar ==
 +
17 (5) oktyabr 1887-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
 +
 
 +
1908-ci ildə Tiflisdə gimnaziyanı bitirib.
 +
 
 +
1908 – 1913-cü illərdə {{link-interwiki|az=Sank-Peterburq İmperator Universiteti|az_mətn=Sank-Peterburq İmperator Universitetinin|başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Императорский Санкт-Петербургский университет}} mexanika-riyaziyyat fakültəsində təhsil alıb.
 +
[[Şəkil:Məmməd bəy Əfəndiyev2.jpg|thumb|left|Məmməd bəy Əfəndiyev tələbə uniformasında, 1911-ci il.]]
 +
[[Fayl:Rəşid bəy Əfəndiyevin ailəsi.jpg|350px|thumb|left|Rəşid bəy Əfəndiyevin ailə üzvləri, soldan: 1) Mahtaban xanım; 2) Cəmilə xanım; 3) '''Məmməd Əfəndiyev'''; 4) Naimə; 5) [[Maral Əfəndiyeva|Maral]]. Arxada: [[İzzət Nəbiyev]].]]
 +
1913 – 1915-ci illərdə Qori seminariyasında müəllim,
 +
 
 +
1915 – 1921-ci illərdə isə Nuxa gimnaziyasında əvvəl müəllim, sonra isə müdir (1917-ci ildə gimnaziyanın milliləşdirilməsi işində xüsusi xidməti olub),
 +
 
 +
1920 – 1921-ci illərdə [[Şəki qəzası|Şəki qəza]] maarif şöbəsinin məktəblər bölməsinin müdiri, qısamüddətli müəllimlər kursunun müdiri vəzifəsində çalışıb.
 +
 
 +
1920-ci ildə Bakıya – N.Nərimanovun təşəbbüsü ilə Bakıda təşkil olunmuş birillik kurslarda dərs deməyə dəvət olunur (bu kurslarda orta məktəblər üçün müəllimlər hazırlanırdı).
 +
 
 +
1921 − 1926-cı illərdə Ali Pedaqoji Kişi İnstitutunun əvvəl fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı, sonra isə direktoru olub.
 +
 
 +
1930 − 1936-cı illərdə Pedaqoji İnstitutun riyaziyyat kafedrasının müdiri,
 +
 
 +
1941-ci ildən S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin riyazi təhlil kafedrasının müdiri işləyib.
 +
 
 +
1944-cü ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti nəzdində açılmış Fizika-Riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutuna direktor təyin olunub.
 +
 
 +
===Elmi-pedaqoji fəaliyyəti===
 +
1933-cü ildə dosent,
 +
 
 +
1944-cü ildə professor elmi adını alıb.
 +
 
 +
Azərbaycan dilində riyazi terminologiya tərtib etmiş, Yaxın Şərqdə o vaxtadək istifadə edilməkdə olan riyazi işarə və formulları latınlaşdırmışdır. Bir sıra riyaziyyat dərsliklərinin, o cümlədən, “Sadə diferensial tənliklər” dərsliyinin (1950) müəllifidir.
 +
 
 +
1941 – 1956-cı illərdə Azərbaycan Riyaziyyat Cəmiyyətinin sədri olub.
 +
 
 +
===Təltif və mükafatları===
 +
* [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|“Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi”]] fəxri adı (1943).
 +
* [[Lenin ordeni|“Lenin” ordeni]];
 +
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni]], 2 dəfə;
 +
* [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]], 2 dəfə;
 +
* [["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı|“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı]].
 +
 
 +
===Vəfatı===
 +
1 iyun 1977-ci il tarixdə – 89 yaşında, Bakıda vəfat edib.
 +
 
 +
===Xatirəsi===
 +
1992-ci ildə Bakıda bir küçəyə adı verilib.
 +
 
 +
== Ədəbiyyat ==
 +
# {{məqalə
 +
| müəllif        = Cavadov M.
 +
| başlıq          = {{abbr|'''Qocaman pedaqoq'''|İstinad edilən səhifəyə keçid|0}}
 +
| orijinal        = Гоҹаман педагог
 +
| link            = https://archive.org/details/img-0224_202211
 +
| dil            =
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşrin müəllifi = [[Məhyəddin Abbasov]] (redaktor)
 +
| nəşr            = [[Nuxa fəhləsi]]
 +
| tip            = qəzet
 +
| yer            = [[Nuxa]]
 +
| nəşriyyat      = Kirov adına mətbəə
 +
| il              = 1957
 +
| cild            =
 +
| buraxılış      = 18 dekabr
 +
| nömrə          = 146 (5.602)
 +
| səhifələr      = 2
 +
| isbn            =
 +
| issn            =
 +
| doi            =
 +
| bibcode        =
 +
| arxiv          =
 +
| pmid            =
 +
| ref            = Qocaman pedaqoq
 +
| archiveurl      =
 +
| archivedate    =
 +
}}
 +
# {{ŞAZ|1|153-154}}
 +
# {{OTÖ|214-215|Tanınmış riyaziyyatçı}}
 +
# {{AME|8|217|ƏFƏNDİYEV Mәmmәd Rәşid oğlu}}
 +
# {{kitab3
 +
| müəllif        = Mərdanov M., [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.]]
 +
| hissə          = '''ƏFƏNDİYEV (ƏFƏNDİZADƏ) Məhəmməd bəy Rəşid bəy oğlu'''
 +
| hissənin linki  = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/m%C9%99h%C9%99mm%C9%99d-%C9%99f%C9%99ndiyev
 +
| başlıq          = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (Ensiklopedik soraq kitabı)
 +
| orijinal        =
 +
| link            =
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşr            =
 +
| yer            =  Bakı
 +
| nəşriyyat      =  Təhsil
 +
| il              =  2019
 +
| cild            = II
 +
| səhifə          = 227–230
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      =
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      = https://web.archive.org/web/20210423074730/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/m%C9%99h%C9%99mm%C9%99d-%C9%99f%C9%99ndiyev
 +
| archivedate    = 23 Apr 2021
 +
| ref            =
 +
}}
 +
 
 +
== Aidiyyəti linklər ==
 +
* [http://www.biografija.ru/show_bio.aspx?id=139644 Биография М. Р. Эфендиева]
 +
 
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
 +
 
 +
{{Çapa hazır məqalə}}
 +
 
 +
{{Eyni ad-soyadlı|Məmməd Əfəndiyev}}
 +
 
 +
[[az:Məmməd Əfəndiyev]][[ru:Эфендиев, Мамед Рашид оглы]][[arz:ماميد افينديڤ]]
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/Xidməti:MobileDiff/65734"