Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
| {{Alim | | {{Alim |
| |Piktoqram = yazar | | |Piktoqram = yazar |
Sətir 5: |
Sətir 5: |
| |Tam adı = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu | | |Tam adı = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |
| |Şəkil = Əbdüləzəl_Dəmirçizadə.jpg | | |Şəkil = Əbdüləzəl_Dəmirçizadə.jpg |
− | |Şəklin ölçüsü = | + | |Şəklin ölçüsü = 140 |
| |Şəklin izahı = Əbdüləzəl Dəmirçizadə. | | |Şəklin izahı = Əbdüləzəl Dəmirçizadə. |
| |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1909|7|8}} | | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1909|7|8}} |
− | |Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
| |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}} | | |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}} |
| |Vəfat yeri = | | |Vəfat yeri = |
Sətir 22: |
Sətir 22: |
| |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru | | |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |
| |Elmi adı = professor | | |Elmi adı = professor |
− | |İş yeri = V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir) | + | |İş yeri = V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir) |
| |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> | | |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |
− | |Təhsili = <!--Müasir təhsil ocaqları--> | + | |Təhsili = {{*}}Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927) |
| + | {{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932) |
| + | {{*}}V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937) |
| |Elmi rəhbəri = | | |Elmi rəhbəri = |
| |Tanınmış yetirmələri = | | |Tanınmış yetirmələri = |
Sətir 35: |
Sətir 37: |
| |Commons = | | |Commons = |
| }} | | }} |
− | '''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. | + | '''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradıcılığa həvəs göstərmiş, şeir, hekayə və oçerklər yazmışdır. |
| | | |
| == Haqqında məlumatlar == | | == Haqqında məlumatlar == |
− | 8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada anadan olub. | + | 8 iyul 1909-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. |
| | | |
| === Təhsili === | | === Təhsili === |
− | Nuxada ibtidai və orta təhsil alıb.
| + | 1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə, |
| | | |
− | Nuxa Müəllimlər Seminariyasını bitirib. | + | 1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində, |
| | | |
− | 1929-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsinə,
| + | 1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Seminariyasında (2-ci kursdan), |
| | | |
− | 1933-cü ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutun aspiranturasına daxil olub. | + | 1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsində, |
| + | |
| + | 1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb. |
| | | |
| === Əmək fəaliyyəti === | | === Əmək fəaliyyəti === |
− | 1925-ci ildən Nuxa şəhər 2 saylı məktəbində müəllim işləyib. | + | 1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta məktəbində müəllim işləyib. |
| + | |
| + | 1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində, |
| | | |
− | === Ədəb-publisistik fəaliyyəti===
| + | 1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub. |
− | 1925-ci ildə ilk məqaləsi «Yeni Məktəb» məcmuəsində dərc olunub.
| |
| | | |
− | Gəncliyində bədii yaradıcılığa böyük həvəs göstərib, bir sıra şeirlər, hekayələr və oçerklər yazıb.
| + | ==== İkinci iş yerləri==== |
| + | 1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub. |
| | | |
| + | === Ədəbi-publisistik fəaliyyəti=== |
| + | 1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məcmuəsində dərc olunub. |
| + | |
| + | 1927-ci ildən [[Şəki (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]] qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib. |
| + | |
| + | 1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub. |
| + | |
| === Elmi fəaliyyəti=== | | === Elmi fəaliyyəti=== |
− | 1936-cı ildə «Türk dili» adlı ilk elmi kitabı, | + | 1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı, |
| | | |
− | 1938-ci ildə «Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri» adlı ikinci kitabı çap olunub. | + | 1938-ci ildə “Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub. |
| | | |
| 1940-cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb. | | 1940-cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb. |
| | | |
− | 1944-cü ildə «Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. | + | 1944-cü ildə “Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. |
| | | |
| 1945-ci ildə professor elmi adını alıb. | | 1945-ci ildə professor elmi adını alıb. |
| | | |
− | 1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib. | + | 1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib. |
| | | |
− | Onun 20-dən çox kitabı, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqaləsi çap olunub.
| + | 1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub. |
| + | |
| + | 20-dən çox kitabın, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqalənin müəllifidir. |
| | | |
| 50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub. | | 50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub. |
− |
| |
− | === Əmək fəaliyyəti===
| |
− | 1940 – 1943-cü illərdə S.M.kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində,
| |
− |
| |
− | 1943 – 1979-cu illərdə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub.
| |
− |
| |
− | ==== İkinci iş yerləri====
| |
− | 1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.
| |
| | | |
| === Təltif və mükafatları === | | === Təltif və mükafatları === |
Sətir 89: |
Sətir 96: |
| | | |
| === Vəfatı=== | | === Vəfatı=== |
− | 10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. | + | 10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub. |
| | | |
| === Xatirəsi === | | === Xatirəsi === |
Sətir 96: |
Sətir 103: |
| Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub. | | Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub. |
| <gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center"> | | <gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center"> |
− | Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı. | + | Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı. |
| Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev. | | Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev. |
| Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə. | | Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə. |
Sətir 103: |
Sətir 110: |
| ==Ədəbiyyat== | | ==Ədəbiyyat== |
| # {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} | | # {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} |
− | # {{ŞAZ|1|103 – 106}} | + | # {{ŞAZ|1|103-106}} |
− | # {{OTÖ|182 – 185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}} | + | # {{OTÖ|182-185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}} |
− | # {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl|13821}} | + | # {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} |
| # {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher= Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}} | | # {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher= Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}} |
| + | |
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
| | | |
| [[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]] | | [[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]] |