39.284
edits
Changes
→Vəfatı
[[Kateqoriya:B]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]]{{Yazıçı
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]{{Yazıçı
|Adı = Bəxtiyar Vahabzadə
|Adı = Bəxtiyar Vahabzadə
|Orijinal adı = Vahabzadə Bəxtiyar Mahmud oğlu
|Orijinal adı = Vahabzadə Bəxtiyar Mahmud oğlu
|Şəkil = Bəxtiyar Vahabzadə.jpg
|Şəkil = Bəxtiyar Vahabzadə.png
|Şəkil miqyası =
|Şəkil miqyası =
|Şəkil məlumat = Bəxtiyar Vahabzadə
|Şəkil məlumat = Bəxtiyar Vahabzadə.
|İlk adı =
|İlk adı =
|Təxəllüsü =
|Təxəllüsü =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1925|8|16}}
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1925|8|16}}
|Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Şəki qəzası]], {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}}
|Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Şəki qəzası]], {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2009|2|13|1925|8|16}}
|Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2009|2|13|1925|8|16}}
|Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}}
|Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}}
|Atası =
|Atası =
|Anası =
|Anası =
|Uşaqları =
|Uşaqları = [[İsfəndiyar Vahabzadə]]
|Təhsili =
|Peşəsi = şair, ədəbiyyatşünas
|Peşəsi = şair, ədəbiyyatşünas
|Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→<br/>{{AZE}}
|Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→{{AZE}}
|Milliyət = [[azərbaycanlı]]
|Milliyət = [[azərbaycanlı]]
|Təhsili =
|Təhsili = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, filologiya fakültəsi (1942–1947)
|İstiqamət =
|İstiqamət =
|Janr =
|Janr =
|Mükafatları ={{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1974}}{{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı|1976}}{{Azərbaycan SSR xalq şairi|1984}}{{SSRİ dövlət mükafatı|1984}}<br> {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1975}} {{"Oktyabr İnqilabı" ordeni|1984}} {{"Əmək veteranı" medalı}} {{"İstiqlal" ordeni|1995}} [[Şəkil:ROU Rib Ordinul Național Pentru Merit civil.png|60px|"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)|link=]] {{"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)}}
|Mükafatları ={{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1974}}{{Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı|1976}}{{Azərbaycan SSR xalq şairi|1984}}{{SSRİ dövlət mükafatı|1984}}<br> {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1975}} {{"Oktyabr İnqilabı" ordeni|1984}} {{"Əmək veteranı" medalı}} {{"İstiqlal" ordeni|1995}} [[Şəkil:ROU Rib Ordinul Național Pentru Merit civil.png|60px|"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)|link=]] {{"Ləyaqət" ordeni (Rumıniya)}}
|imdb_id =
|imdb_id =
|Saytı =
|Saytı =
|Commons = Bahtiyar_Vahapzade
|Commons = Bahtiyar_Vahapzade
}}
}}
'''Bəxtiyar Vahabzadə''' — [[Azərbaycan SSR xalq şairi]] (1984), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü (2000). Bir dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə (1990), iki dəfə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə (1995, 2000) deputat seçilmişdir. 70-dən artıq şeir kitabının, 2 monoqrafiyanın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə məqalənin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli poemanın müəllifidir. Əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən ingilis, fransız, alman, fars, türk, polyak, ispan, macar, keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.
'''Bəxtiyar Vahabzadə''' (1925–2009) — görkəmli Azərbaycan şairi, filoloq və ictimai xadim, [[Azərbaycan SSR xalq şairi]], [[SSRİ Dövlət mükafatı]] laureatı, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü.
70-dən artıq şeir kitabının, 2 monoqrafiyanın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə məqalənin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli poemanın müəllifidir. Əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən ingilis, fransız, alman, fars, türk, polyak, ispan, macar, keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir.
== Haqqında məlumatlar ==
== Haqqında məlumatlar ==
16 avqust 1925-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]], fəhlə ailəsində anadan olub.
16 avqust 1925-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), fəhlə ailəsində anadan olub.
1934-cü ildə ailəsi valideynləri ilə birlikdə Bakıya köçüb.
1934-cü ildə ailəsi valideynləri ilə birlikdə Bakıya köçüb.
=== Təhsili ===
=== Təhsili ===
1942 – 1947-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.
1942 – 1947-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.
=== Əmək fəaliyyəti ===
1950 – 1990-cı illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasında əvvəl müəllim, sonra dosent, daha sonra isə professor vəzifəsində çalışıb.
1990-cı ildə təqaüdə çıxıb.
=== Elmi fəaliyyəti ===
=== Elmi fəaliyyəti ===
2000-ci ildə isə Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü seçilib.
2000-ci ildə isə Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü seçilib.
=== Bədii yaradıcılığı ===
=== Bədii yaradıcılığı ===
=== İctimai aktivliyi ===
=== İctimai aktivliyi ===
1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilib. Həmçinin, 1991-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqqallar Şurasının üzvü olub.
1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilib.
Bir dəfə Azərbaycan {{KP}} Bakı şəhər Komitəsinin üzvü və bir neçə çağırış Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin deputatı olub.
Bir dəfə Azərbaycan {{KP}} Bakı şəhər Komitəsinin üzvü və bir neçə çağırış Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin deputatı olub.
1990-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilib. Ali Sovet 26 noyabr 1990-cı il tarixdə öz səlahiyyətini 50 deputatdan ibarət Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasına verdikdə, Bəxtiyar Vahabzadə də Milli Şuranın üzvü olub.
1990-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilib. Ali Sovet 26 noyabr 1991-cı il tarixdə öz səlahiyyətini 50 deputatdan ibarət Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasına verdikdə, Bəxtiyar Vahabzadə də Milli Şuranın üzvü olub.
1991-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqqallar Şurasının üzvü olub.
1995 və 2000-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı seçilib.
=== Təltif və mükafatları ===
=== Təltif və mükafatları ===
* “[[Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi]]” fəxri adı (1974).
* “[[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]]” fəxri adı (1974).
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni (SSRİ)]] (1975).
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni (SSRİ)]] (1975).
* [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] (1976).
* [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] (1976).
===Vəfatı===
===Vəfatı===
[[Şəkil:Bəxtiyar Vahabzadənin Fəxri Xiyabanda qəbrüstü abidəsi.jpg|thumb|Bəxtiyar Vahabzadənin [[:az:Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] qəbrüstü abidəsi. 2013-cü il]]
[[Şəkil:Bəxtiyar Vahabzadənin Fəxri Xiyabanda qəbrüstü abidəsi.jpg|thumb|200px|Bəxtiyar Vahabzadənin [[:az:Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] qəbrüstü abidəsi. 2013-cü il.]]
13 fevral 2009-cu il tarixdə, 83 yaşında Bakıda vəfat edib. Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
13 fevral 2009-cu il tarixdə – 83 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda Birinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
===Ailəsi===
===Ailəsi===
=== Kitabları ===
=== Kitabları ===
{{columns-list|2|
{{Hidden begin
| titlestyle = background:#d5ebe3;
| border = 1px solid #83c98a
| title = Siyahı
}}
# Mənim dostlarım. Bakı: Azərnəşr, 1949, 65 səh.
# Bahar. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1950, 49 səh.
# Ədəbi heykəl. Bakı: Azərnəşr, 1951, 60 səh.
# Dostluq nəğməsi. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1953, 63 səh.
# Çinar. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1956, 62 səh.
# Sadə adamlar (poema). Bakı: Azərnəşr, 1956, 124 səh.
# Xalq şairi Səməd Vurğun. Bakı: ADU-nun nəşriyyatı, 1956, 129 səh.
# Ceyran. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 163 səh.
# Aylı gecə. Bakı: Azərnəşr, 1958, 127 səh.
# Şəbi hicran. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1959, 89 səh.
# Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1961, 273 səh.
# Etiraf; Şəbi hicran. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1962, 187 səh.
# İnsan və zaman. Bakı: Azərnəşr, 1964, 228 səh.
# Bir ürəkdə dörd fəsil. Bakı: Azərnəşr, 1966, 236 səh.
# Seçilmiş əsərləri. Bakı: Gənclik, 1967, 411 səh.
# Səməd Vurğun. Bakı: Azərnəşr, 1968, 346 səh.
# Köklər-budaqlar. Bakı: Gənclik, 1968, 134 səh.
# Dəniz-sahil. Bakı: Gənclik, 1969, 142 səh.
# Dörd yüz on altı. Bakı: Gənclik, 1970, 133 səh.
# Bir baharın qaranquşu. Bakı: Gənclik, 1971, 168 səh.
# Dan yeri. Bakı: Gənclik, 1973, 260 səh.
# Seçilmiş əsərləri (2 cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1974, 283 səh.
# Seçilmiş əsərləri (2 cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1975, 250 səh.
# Sənətkar və zaman. Bakı: Gənclik, 1976, 298 səh.
# Açıq söhbət. Bakı: Gənclik, 1977, 173 səh.
# Sadəlikdə böyüklük. Bakı: Yazıçı, 1978, 335 səh.
# Açılan səhərlərə salam. Bakı: Yazıçı, 1979, 230 səh.
# Pyeslər. Bakı: Gənclik, 1980, 355 səh.
# Payız düşüncələri. Bakı: Yazıçı, 1981, 365 səh.
# Muğam. Bakı: Yazıçı, 1982, 132 səh (ərəb əlifbası ilə).
# Vətən ocağının istisi. Bakı: Gənclik, 1982, 181 səh.
# Seçilmiş əsərləri (2 cilddə). I c. Bakı: Yazıçı, 1983, 425 səh.
# Seçilmiş əsərləri (2 cilddə). II c. Bakı: Yazıçı, 1984, 448 səh.
# Səməd Vurğun. Bakı: Gənclik, 1984, 377 səh.
# Özümüzlə söhbət. Bakı: Azərnəşr, 1985, 264 səh.
# Dərin qatlara işıq (məqalələr). Bakı: Yazıçı, 1986, 318 səh.
# Axı dünya fırlanır. Bakı: Yazıçı, 1987, 204 səh.
# Gəlin açıq danışaq. Bakı: Azərnəşr, 1988, 210 səh.
# Lirika. Bakı: Azərnəşr, 1990, 214 səh.
# Ümidə heykəl qoyun. Bakı: Yazıçı, 1993, 124 səh.
# Vətəndaş. Bakı: Gənclik, 1994.
# Fəryad. Bakı: Azərbaycan, 1995.
# Körpü çaydan uzaq düşüb. Bakı: Azərbaycan, 1996.
# Bir ömür yuxu. Bakı: Azərbaycan, 1998.
# İstiqlal. Bakı: Gənclik, 1999.
# Ağıl başqa, ürək başqa. Bakı: Azərbaycan, 2000.
# Ağ atlı oğlan. Bakı: Təhsil, 2002.
# Əsərləri (I c.). Bakı: Azərbaycan, 2001, 544 səh.
# Əsərləri (II c.). Bakı: Azərbaycan, 2002, 576 səh.
}}
# Əsərləri (III c.). Bakı: Azərbaycan, 2002,512 səh.
# Əsərləri (IV c.). Bakı: Çaşıoğlu, 2002, 608 səh.
# Əsərləri (V c.). Bakı: Çaşıoğlu, 2002, 504 səh.
# Ana hədiyəsi
{{Hidden end}}
=== Filmoqrafiya ===
=== Filmoqrafiya ===
{{columns-list|2|
{{Hidden begin
| titlestyle = background:#d5ebe3;
| border = 1px solid #83c98a
| title = Siyahı
}}
* [[:az:Akademik Yusif Məmmədəliyev (film, 2005)|Akademik Yusif Məmmədəliyev (film, 2005)]].
* [[:az:Azərbaycan naminə (film, 2005)|Azərbaycan naminə (film, 2005)]].
* [[:az:Bakı bağları. Buzovna (film, 2007)|Bakı bağları. Buzovna (film, 2007)]].
* [[:az:Bəxtiyar Vahabzadə (film, 1987)|Bəxtiyar Vahabzadə (film, 1987)]].
* [[:az:Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003)|Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003)]].
* [[:az:Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)|Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)]].
* [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları (film, 2006)]].
* [[:az:Dünya şöhrətli məzun (film, 2003)|Dünya şöhrətli məzun (film, 2003)]].
* [[:az:Habil Kaman (film, 1984)|Habil Kaman (film, 1984)]].
* [[:az:İstiqlal şairi (film, 1996)|İstiqlal şairi (film, 1996)]].
* [[:az:Kamil (film, 1997)|Kamil (film, 1997)]].
* [[:az:Qəmbər Hüseynli (film, 2007)|Qəmbər Hüseynli (film, 2007)]].
* [[:az:Qisas (film, 1991)|Qisas (film, 1991)]].
* [[:az:Qızlar (film, 2007)|Qızlar (film, 2007)]].
* [[:az:Liderlik missiyası. 1-ci hissə (film, 2008)|Liderlik missiyası. 1-ci hissə (film, 2008)]].
* [[:az:Maestro. Özüm və zaman haqqında. Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadə (film, 2011)|Maestro. Özüm və zaman haqqında. Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadə (film, 2011)]].
* [[:az:Mətbuat fədaisi (film, 2007)|Mətbuat fədaisi (film, 2007)]].
* [[:az:Mirzə Babayev (film, 2001)|Mirzə Babayev (film, 2001)]].
* [[:az:Muğam (film, 1995)|Muğam (film, 1995)]].
}}
* [[:az:Muğamat var olan yerdə... (film, 2009)|Muğamat var olan yerdə... (film, 2009)]].
* [[:az:Toğrul Nərimanbəyov (film, 1966)|Toğrul Nərimanbəyov (film, 1966)]].
* [[:az:Türkün ulusu. Xəlil Rza Ulutürk (film, 2015)|Türkün ulusu. Xəlil Rza Ulutürk (film, 2015)]].
* [[:az:Zirvəyə doğru (film, 2007)|Zirvəyə doğru (film, 2007)]].
{{Hidden end}}
{{Wikiquote}}
{{Wikiquote}}
{{Yaxşı məqalə}}
== Ədəbiyyat ==
# {{ŞAZ|1|548-553}}
{{Yoxlanılmış məqalə}}
[[azb:بختیار وهابزاده]][[az:Bəxtiyar Vahabzadə]][[bn:বখতিয়ার ভাহাবযাদেহ]][[en:Bakhtiyar Vahabzadeh]][[fa:بختیار وهاب زاده]][[fr:Bakhtiyar Vahabzadeh]][[gag:Bahtiyar:Vahabzade]][[hy:Բախտիար Վահաբզադե]][[ka:ბახტიარ ვაჰაბზადე]][[kk:Бахтияр Махмуд оғлы Ваһабзаде]][[ru:Вагабзаде, Бахтияр Махмуд оглы]][[sr:Бахтијар Вагабзаде]][[tr:Bahtiyar Vahapzade]][[uk:Вагабзаде Бахтіяр Махмуд-огли]]
[[azb:بختیار وهابزاده]][[az:Bəxtiyar Vahabzadə]][[bn:বখতিয়ার ভাহাবযাদেহ]][[en:Bakhtiyar Vahabzadeh]][[fa:بختیار وهاب زاده]][[fr:Bakhtiyar Vahabzadeh]][[gag:Bahtiyar:Vahabzade]][[hy:Բախտիար Վահաբզադե]][[ka:ბახტიარ ვაჰაბზადე]][[kk:Бахтияр Махмуд оғлы Ваһабзаде]][[ru:Вагабзаде, Бахтияр Махмуд оглы]][[sr:Бахтијар Вагабзаде]][[tr:Bahtiyar Vahapzade]][[uk:Вагабзаде Бахтіяр Махмуд-огли]]