6.354
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 10:
Sətir 10: − + Sətir 32:
Sətir 32: − + Sətir 41:
Sətir 41: − + − + Sətir 60:
Sətir 60: − + Sətir 76:
Sətir 76: − +
Zaman bəy Şeyxəlibəyov (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
01:15, 1 yanvar 2021 versiyası
, 01:15, 1 yanvar 2021Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
|Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Şəki əyaləti]], {{Rusİmp}}
|Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Şəki əyaləti]], {{Rusİmp}}
|Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1904|4|23|1838|10|26}}
|Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1904|4|23|1838|10|26}}
|Vəfat yeri = Daşkənd, Türküstan ölkəsi, {{Rusİmp}}
|Vəfat yeri = Daşkənd, Türkistan ölkəsi, {{Rusİmp}}
|Vəfat səbəbi =
|Vəfat səbəbi =
|Dəfn yeri =
|Dəfn yeri =
|Commons =
|Commons =
}}
}}
'''Zaman bəy Şixəlibəyov''' ({{dil-ru|Заманбек Шихалибеков}}) (1838 – 1904) — Rusiya İmperiyasında {{link-interwiki|az=Dövlət müşaviri|az_mətn=dövlət müşaviri |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Статский советник}} ({{dil-ru|статский советник}})<ref name=Q1 group=qeyd/>, tərcüməçi və diplomat; müxtəlif illərdə dörd dövlətə xidmət edib, gənc yaşlarında Rusiya İmperiyasında quberniya katibi olmuş, sonra Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Türküstana göndərilənlər arasında yer almış, daha sonra {{link-interwiki|az=Yeddişəhər|az_mətn=Yeddişəhər |başqa_dil=az|başqa_dildə_başlıq=Yettişar (Yeddişəhər) xanlığı}} əmirinin nümayəndəsi kimi ruslarla danışıqlarda iştirak etmiş və nəhayət, 1877-ci ilin ikinci yarsından sonra Rusiya İmperiyasında Türküstan general-qubernatorun dəftərxanasında tərcüməçi vəzifəsində çalışmış, həmçinin, rəsmi səfərlərdə Buxara əmirini müşayiət etmişdir.
'''Zaman bəy Şixəlibəyov''' ({{dil-ru|Заманбек Шихалибеков}}) (1838 – 1904) — Rusiya İmperiyasında {{link-interwiki|az=Dövlət müşaviri|az_mətn=dövlət müşaviri |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Статский советник}} ({{dil-ru|статский советник}})<ref name=Q1 group=qeyd/>, tərcüməçi və diplomat; müxtəlif illərdə dörd dövlətə xidmət edib, gənc yaşlarında Rusiya İmperiyasında quberniya katibi olmuş, sonra Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Türkistana göndərilənlər arasında yer almış, daha sonra {{link-interwiki|az=Yeddişəhər|az_mətn=Yeddişəhər |başqa_dil=az|başqa_dildə_başlıq=Yettişar (Yeddişəhər) xanlığı}} əmirinin nümayəndəsi kimi ruslarla danışıqlarda iştirak etmiş və nəhayət, 1877-ci ilin ikinci yarsından sonra Rusiya İmperiyasında Türkistan general-qubernatorun dəftərxanasında tərcüməçi vəzifəsində çalışmış, həmçinin, rəsmi səfərlərdə Buxara əmirini müşayiət etmişdir.
==Haqqında məlumatlar==
==Haqqında məlumatlar==
1860-cı ildən sonra Zaman bəy çox gənc ikən xeyli qafqazlının içərisində öz qardaşları ilə birlikdə Türkiyəyə mühacirət etmişdir<ref name=Q4 group=qeyd/>.
1860-cı ildən sonra Zaman bəy çox gənc ikən xeyli qafqazlının içərisində öz qardaşları ilə birlikdə Türkiyəyə mühacirət etmişdir<ref name=Q4 group=qeyd/>.
1873 – 1875 ci illər arasında Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Türküstana göndərilənlər arasında olmuş, 1875-ci ildə Kaşğara yetişmiş Osmanlı hərbi yardımını bütün yol boyu – İstanbuldan Kaşğaradək, müşayiət etmişdir{{Sfnaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=|loc=}}.
1873 – 1875 ci illər arasında Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Türkistana göndərilənlər arasında olmuş, 1875-ci ildə Kaşğara yetişmiş Osmanlı hərbi yardımını bütün yol boyu – İstanbuldan Kaşğaradək, müşayiət etmişdir{{Sfnaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=|loc=}}.
1876-cı ilin dekabr ayı üçün Zaman bəyin adı Çindən müstəqilliyini elan etmiş Yeddişəhər (Kaşğar) dövlətinin əmiri {{link-interwiki|az=Yaqub xanın|az_mətn=Yaqub xanın |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Магомет Якуб бек Бадаулет}} etibarlı nümayəndəsi olaraq – “Zaman xan əfındi” kimi çəkilir{{Sfnru|Куропаткин А.Н.|1879|p=7|loc=}}<ref name=Q3 group=qeyd/>.
1876-cı ilin dekabr ayı üçün Zaman bəyin adı Çindən müstəqilliyini elan etmiş Yeddişəhər (Kaşğar) dövlətinin əmiri {{link-interwiki|az=Yaqub xanın|az_mətn=Yaqub xanın |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Магомет Якуб бек Бадаулет}} etibarlı nümayəndəsi olaraq – “Zaman xan əfındi” kimi çəkilir{{Sfnru|Куропаткин А.Н.|1879|p=7|loc=}}<ref name=Q3 group=qeyd/>.
1877-ci ilin ikinci yarısında Yaqub xanın öldürülməsindən və Yeddişəhər dövlətinin Çin tərəfindən tam işğal edilməsindən sonra Zaman bəy Daşkəndə getmiş və Türküstan general-qubernatorun dəftərxanasına işə götürülmüşdür{{Sfnru|Фёдоров Г.П. (XXI)| |p=875|loc=}}.
1877-ci ilin ikinci yarısında Yaqub xanın öldürülməsindən və Yeddişəhər dövlətinin Çin tərəfindən tam işğal edilməsindən sonra Zaman bəy Daşkəndə getmiş və Türkistan general-qubernatorun dəftərxanasına işə götürülmüşdür{{Sfnru|Фёдоров Г.П. (XXI)| |p=875|loc=}}.
1877 – 1878-ci illərdə Rusiya İmperiyasının Əfqanısta göndərdiyi diplomatik heyətdə yer alıb.
1877 – 1878-ci illərdə Rusiya İmperiyasının Əfqanısta göndərdiyi diplomatik heyətdə yer alıb.
Özbək və qazax dillərində ilk qəzet olan və 28 aprel 1870-ci il tarixdən Daşkəntdə nəşr edilən “Türkistan vilayətinin qəzeti” ilə əməkdaşlıq edib{{Sfnru|Assanova B.S.|2018|p=10|loc=}}<ref name=Q6 group=qeyd/>.
Özbək və qazax dillərində ilk qəzet olan və 28 aprel 1870-ci il tarixdən Daşkəntdə nəşr edilən “Türkistan vilayətinin qəzeti” ilə əməkdaşlıq edib{{Sfnru|Assanova B.S.|2018|p=10|loc=}}<ref name=Q6 group=qeyd/>.
1900-cü il noyabr ayının 18-də (5-də) öz xahişi ilə Türküstan general-qubernator dəftərxanasının baş tərcüməçisi vəzifəsindən azad olunub{{Sfnru|Офицеры РИА|1900|p=|loc=}}.
1900-cü il noyabr ayının 18-də (5-də) öz xahişi ilə Türkistan general-qubernator dəftərxanasının baş tərcüməçisi vəzifəsindən azad olunub{{Sfnru|Офицеры РИА|1900|p=|loc=}}.
23 aprel 1904-cü il tarixdə – Daşkənddə, 65 yaşında vəfat edib{{Sfnaz|Tahirzade A.|2016, Aralıq |p=|loc=}}.
23 aprel 1904-cü il tarixdə – Daşkənddə, 65 yaşında vəfat edib{{Sfnaz|Tahirzade A.|2016, Aralıq |p=|loc=}}.
<ref name=Q1>Rusiya İmperiyasında mülki rütbə; general-mayor və polkovnik hərbi rütbələri arasındakı hərbi rütbəyə uyğun gəlirdi.</ref>
<ref name=Q1>Rusiya İmperiyasında mülki rütbə; general-mayor və polkovnik hərbi rütbələri arasındakı hərbi rütbəyə uyğun gəlirdi.</ref>
<ref name=Q2>Lakin daha sonrakı rəsmi sənədlərdə Zaman bəyin atasının adı Şeyxəli kimi yox, “Hacı bəy” kimi, bir sənəddə isə “Hacı xan” {{Harvnbru|Генеалогическое общество Алматы||p=|loc=}} kimi, qardaşı İbrahim bəyin atasının adı isə “Zaman bəy” kimi göstərilir {{Harvnbru|«Русское слово»|12 июль 1915|p=|loc=}}. Şəki əyalətinin 1824-cü il kameral siyahıyaalınmasında – bəylərin siyahısında, Hacı bəy Hacı Rəsul bəy oğlu qeydə alınıb {{Harvnbru|Камералное описание|1824|p=|loc=}} ki, bu Hacı Rəsul bəy isə çox güman ki, [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] əmisi oğlu Şeyxəlinin oğludur. Belədirsə, deməli, Zaman bəy də Hacı Çələbi xanın əmisi oğlu Hacı Şeyxəlinin nəslindəndir.</ref>
<ref name=Q2>Lakin daha sonrakı rəsmi sənədlərdə Zaman bəyin atasının adı Şeyxəli kimi yox, “Hacı bəy” kimi, bir sənəddə isə “Hacı xan” {{Harvnbru|Генеалогическое общество Алматы||p=|loc=}} kimi, qardaşı İbrahim bəyin atasının adı isə “Zaman bəy” kimi göstərilir {{Harvnbru|«Русское слово»|12 июль 1915|p=|loc=}}. Şəki əyalətinin 1824-cü il kameral siyahıyaalınmasında – bəylərin siyahısında, Hacı bəy Hacı Rəsul bəy oğlu qeydə alınıb {{Harvnbru|Камералное описание|1824|p=|loc=}} ki, bu Hacı Rəsul bəy isə çox güman ki, [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] əmisi oğlu Şeyxəlinin oğludur. Belədirsə, deməli, Zaman bəy də Hacı Çələbi xanın əmisi oğlu Hacı Şeyxəlinin nəslindəndir.</ref>
<ref name=Q3>Rus səyyahı {{link-interwiki|az=Nikolay Prjevalski|az_mətn=Nikolay Prjevalski |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Пржевальский, Николай Михайлович}} (1839 – 1888) 1877-ci ildə Şərqi Türküstandakı Robnor gölü istiqamətində səyahətə başlayarkən ilk dəfə 13 – 16 (1 – 4) may tarixləri arasında Yaqub xanın nümayəndəsi olan Zaman bəylə qarşılaşıb {{Harvnbru|Пржевальский Н.М.|1947|p=5|loc=}}.
<ref name=Q3>Rus səyyahı {{link-interwiki|az=Nikolay Prjevalski|az_mətn=Nikolay Prjevalski |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Пржевальский, Николай Михайлович}} (1839 – 1888) 1877-ci ildə Şərqi Türkistandakı Robnor gölü istiqamətində səyahətə başlayarkən ilk dəfə 13 – 16 (1 – 4) may tarixləri arasında Yaqub xanın nümayəndəsi olan Zaman bəylə qarşılaşıb {{Harvnbru|Пржевальский Н.М.|1947|p=5|loc=}}.
[[Zəkəriyyə Əlizadə|Zəkəriyyə Əlizadənin]] məqaləsində isə göstərilir ki, 8 iyun 1872-ci il tarixdə Zaman bəy Yeddişəhər dövləti ilə Rusiya İmperiyası arasında bağlanmış 5 bəndlik ticarət sazişinin hazırlanmasında və ruslarla danışıqlarda iştirak etmişdir {{Harvnbaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=24 – 25|loc=}}. Əgər 1872-ci il tarixi doğrudursa, onda, deməli, Zaman bəy 1872-ci ilədək Türkiyədən Kaşğara gəlib? Ola bilər ki, söhbət 1872-ci ildən yox, əslində 1877-ci ilin əvvəllərindən gedir. Belə ki, 1876-cı ilin sonu, 1877-ci ilin əvvəllərində Rusiya İmperiyası ilə Yeddişəhər dövləti arasında danışıqlar aparılmış, Zaman bəy də danışıqlarda Yeddişəhər dövlətini təmsil etmişdir {{Harvnbru|Куропаткин А.Н.|1879|p=10 – 13|loc=}}.</ref>
[[Zəkəriyyə Əlizadə|Zəkəriyyə Əlizadənin]] məqaləsində isə göstərilir ki, 8 iyun 1872-ci il tarixdə Zaman bəy Yeddişəhər dövləti ilə Rusiya İmperiyası arasında bağlanmış 5 bəndlik ticarət sazişinin hazırlanmasında və ruslarla danışıqlarda iştirak etmişdir {{Harvnbaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=24 – 25|loc=}}. Əgər 1872-ci il tarixi doğrudursa, onda, deməli, Zaman bəy 1872-ci ilədək Türkiyədən Kaşğara gəlib? Ola bilər ki, söhbət 1872-ci ildən yox, əslində 1877-ci ilin əvvəllərindən gedir. Belə ki, 1876-cı ilin sonu, 1877-ci ilin əvvəllərində Rusiya İmperiyası ilə Yeddişəhər dövləti arasında danışıqlar aparılmış, Zaman bəy də danışıqlarda Yeddişəhər dövlətini təmsil etmişdir {{Harvnbru|Куропаткин А.Н.|1879|p=10 – 13|loc=}}.</ref>