Sətir 100: |
Sətir 100: |
| |group=qeyd | | |group=qeyd |
| |refs= | | |refs= |
− | <ref name=Q2>Lakin daha sonrakı rəsmi sənədlərdə Zaman bəyin atasının adı Şeyxəli kimi yox, “Hacı bəy” kimi, bir sənəddə isə “Hacı xan” {{Harvnbru|Генеалогическое общество Алматы}} kimi göstərilir. Şəki əyalətinin 1824-cü il kameral siyahıyaalınmasında – bəylərin siyahısında, Hacı bəy Hacı Rəsul bəy oğlu qeydə alınıb {{Harvnbru|Камералное описание|1824|p=|loc=}} ki, bu Hacı Rəsul bəy isə çox güman ki, [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] əmisi oğlu Şeyxəlinin oğludur. Belədirsə, deməli, Zaman bəy də Hacı Çələbi xanın əmisi oğlu Hacı Şeyxəlinin nəslindəndir.</ref> | + | <ref name=Q2>Lakin daha sonrakı rəsmi sənədlərdə Zaman bəyin atasının adı Şeyxəli kimi yox, “Hacı bəy” kimi, bir sənəddə isə “Hacı xan” {{Harvnbru|Генеалогическое общество Алматы}} kimi göstərilir. Şəki əyalətinin 1824-cü il kameral siyahıyaalınmasında – bəylərin siyahısında, Hacı bəy Hacı Rəsul bəy oğlu qeydə alınıb {{Harvnb|Камералное описание|1824|p=|loc=}} ki, bu Hacı Rəsul bəy isə çox güman ki, [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] əmisi oğlu Şeyxəlinin oğludur. Belədirsə, deməli, Zaman bəy də Hacı Çələbi xanın əmisi oğlu Hacı Şeyxəlinin nəslindəndir.</ref> |
| <ref name=Q3>Rus səyyahı {{link-interwiki|az=Nikolay Prjevalski|az_mətn=Nikolay Prjevalski |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Пржевальский, Николай Михайлович}} (1839 – 1888) 1877-ci ildə Şərqi Türküstandakı Robnor gölü istiqamətində səyahətə başlayarkən ilk dəfə 13 – 16 (1 – 4) may tarixləri arasında Yaqub xanın nümayəndəsi olan Zaman bəylə qarşılaşıb {{Harvnbru|Пржевальский Н.М.|1947|с=5|loc=}}. | | <ref name=Q3>Rus səyyahı {{link-interwiki|az=Nikolay Prjevalski|az_mətn=Nikolay Prjevalski |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Пржевальский, Николай Михайлович}} (1839 – 1888) 1877-ci ildə Şərqi Türküstandakı Robnor gölü istiqamətində səyahətə başlayarkən ilk dəfə 13 – 16 (1 – 4) may tarixləri arasında Yaqub xanın nümayəndəsi olan Zaman bəylə qarşılaşıb {{Harvnbru|Пржевальский Н.М.|1947|с=5|loc=}}. |
| | | |
| [[Zəkəriyyə Əlizadə|Zəkəriyyə Əlizadənin]] məqaləsində isə göstərilir ki, 8 iyun 1872-ci il tarixdə Zaman bəy Yeddişəhər dövləti ilə Rusiya İmperiyası arasında bağlanmış 5 bəndlik ticarət sazişinin hazırlanmasında və ruslarla danışıqlarda iştirak etmişdir {{Harvnbaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|с=24 – 25|loc=}}. Əgər 1872-ci il tarixi doğrudursa, onda, deməli, Zaman bəy 1872-ci ilədək Türküyədən Kaşğara gəlib? Ola bilər ki, söhbət 1872-ci ildən yox, əslində 1877-ci ilin əvvəllərindən gedir. Belə ki, 1876-cı ilin sonu, 1877-ci ilin əvvəllərində Rusiya İmperiyası ilə Yeddişəhər dövləti arasında danışıqlar aparılmış, Zaman bəy də danışıqlarda Yeddişəhər dövlətini təmsil etmişdir {{Harvnbru|Куропаткин А.Н.|1879|с=10 – 13|loc=}}.</ref> | | [[Zəkəriyyə Əlizadə|Zəkəriyyə Əlizadənin]] məqaləsində isə göstərilir ki, 8 iyun 1872-ci il tarixdə Zaman bəy Yeddişəhər dövləti ilə Rusiya İmperiyası arasında bağlanmış 5 bəndlik ticarət sazişinin hazırlanmasında və ruslarla danışıqlarda iştirak etmişdir {{Harvnbaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|с=24 – 25|loc=}}. Əgər 1872-ci il tarixi doğrudursa, onda, deməli, Zaman bəy 1872-ci ilədək Türküyədən Kaşğara gəlib? Ola bilər ki, söhbət 1872-ci ildən yox, əslində 1877-ci ilin əvvəllərindən gedir. Belə ki, 1876-cı ilin sonu, 1877-ci ilin əvvəllərində Rusiya İmperiyası ilə Yeddişəhər dövləti arasında danışıqlar aparılmış, Zaman bəy də danışıqlarda Yeddişəhər dövlətini təmsil etmişdir {{Harvnbru|Куропаткин А.Н.|1879|с=10 – 13|loc=}}.</ref> |
− | <ref name=Q4>Q.P.Fyodorov yazır ki, {{sitat2|Уроженец Нухи, Заманбек во время турецкой войны 1876 года, будучи совсем юным, эмигрировал в числе очень многих кавказцев в Турцию. Возвратиться обратно он боялся, ожидая репрессий русских властей, и остался в Константинополе со своими братьями... Султан... в числе четырех-пяти человек, отправленных в Кашгар, был и Заманбек.}} {{Harvnbru|Фёдоров Г.П. (XXI)|с=874|loc=}} | + | <ref name=Q4>Q.P.Fyodorov yazır ki, {{sitat2|Уроженец Нухи, Заманбек во время турецкой войны 1876 года, будучи совсем юным, эмигрировал в числе очень многих кавказцев в Турцию. Возвратиться обратно он боялся, ожидая репрессий русских властей, и остался в Константинополе со своими братьями... Султан... в числе четырех-пяти человек, отправленных в Кашгар, был и Заманбек.}} |
| Lakin Zaman bəyin 1876-cı ildə Türkiyəyə mühacirət etməsi doğru görünmür. Çünki, o, 1875-ci ildə artıq Kaşğarda idi. Bundan başqa, Türkiyə-Rusiya müharibəsi də 1876-cı ildə başlamamışdı, 1877-ci ildə başlayıb. </ref> | | Lakin Zaman bəyin 1876-cı ildə Türkiyəyə mühacirət etməsi doğru görünmür. Çünki, o, 1875-ci ildə artıq Kaşğarda idi. Bundan başqa, Türkiyə-Rusiya müharibəsi də 1876-cı ildə başlamamışdı, 1877-ci ildə başlayıb. </ref> |
| <ref name=Q5>Özbək və qazax dillərində ilk qəzet olan “Türkistan vilayətinin qəzeti” ({{dil-uz|{{link-interwiki|az=Turkiston viloyatining gazeti|az_mətn=“Turkiston viloyatining gazeti”|başqa_dil=uz|başqa_dildə_başlıq=Turkiston viloyatining gazeti}}}}; {{dil-kk|{{link-interwiki|az=Türkistan uəlayatının qazeti|az_mətn=“Түркістан уәлаятының газеті”|başqa_dil=kk|başqa_dildə_başlıq=Түркістан Уәлаятының Газеті}}}}) Türküstan general-qubernatorluğu dəftərxanasının rusca rəsmi “Turkestanskiye vedomosti” ({{dil-ru|«Туркестанские ведомости»}}) qəzetinə əlavə olaraq 1870 – 1882-ci illərdə Daşkənddə çap olunub. Qəzet həftədə iki dəfə qazax, iki dəfə isə özbək dilində çıxırdı. Qəzetdə əsasən rus dilindən tərcümələr dərc olunurdu. Qazax dilində məqalələri redaktor Şahmərdan İbrahimov və yanındakı ədəbi işçilər – Zaman bəy Şeyxəlibəyov, Yusup Qazıbəyov, Hasan Janışevtar hazırlayırdılar. Qazax versiyasının hazırlanmasında əsas işi bu dörd nəfər görmüşdür {{Harvnbaz|«Түркістан уалаятының газетінде»|с=122 – 123|loc=}}.</ref> | | <ref name=Q5>Özbək və qazax dillərində ilk qəzet olan “Türkistan vilayətinin qəzeti” ({{dil-uz|{{link-interwiki|az=Turkiston viloyatining gazeti|az_mətn=“Turkiston viloyatining gazeti”|başqa_dil=uz|başqa_dildə_başlıq=Turkiston viloyatining gazeti}}}}; {{dil-kk|{{link-interwiki|az=Türkistan uəlayatının qazeti|az_mətn=“Түркістан уәлаятының газеті”|başqa_dil=kk|başqa_dildə_başlıq=Түркістан Уәлаятының Газеті}}}}) Türküstan general-qubernatorluğu dəftərxanasının rusca rəsmi “Turkestanskiye vedomosti” ({{dil-ru|«Туркестанские ведомости»}}) qəzetinə əlavə olaraq 1870 – 1882-ci illərdə Daşkənddə çap olunub. Qəzet həftədə iki dəfə qazax, iki dəfə isə özbək dilində çıxırdı. Qəzetdə əsasən rus dilindən tərcümələr dərc olunurdu. Qazax dilində məqalələri redaktor Şahmərdan İbrahimov və yanındakı ədəbi işçilər – Zaman bəy Şeyxəlibəyov, Yusup Qazıbəyov, Hasan Janışevtar hazırlayırdılar. Qazax versiyasının hazırlanmasında əsas işi bu dörd nəfər görmüşdür {{Harvnbaz|«Түркістан уалаятының газетінде»|с=122 – 123|loc=}}.</ref> |