Sətir 350: |
Sətir 350: |
| Приехал бедняк к царю, вылечил его посредством данного змеею камня, женился на его дочери и стал наследником престола, так как сыновей у царя не было. | | Приехал бедняк к царю, вылечил его посредством данного змеею камня, женился на его дочери и стал наследником престола, так как сыновей у царя не было. |
| | | |
− | ====KASIB VƏ İLAN====
| + | ===KASIB VƏ İLAN=== |
| səh. 41-45 | | səh. 41-45 |
| | | |
Sətir 357: |
Sətir 357: |
| – ''Ya rəbbim! Mənə ya ölüm, ya da pul göndər ki, rahat yaşayım.'' | | – ''Ya rəbbim! Mənə ya ölüm, ya da pul göndər ki, rahat yaşayım.'' |
| | | |
− | Uzun müddət orada oturub fikirləşdi. Nəhayət ayağa qalxıb sədəqə yığmaq üçün bazara getdi. Yolda gedəndə qarşısına bir sandıqça çıxdı və bunu görüb çox sevindi, düşündü ki, Allahın ona yazığı gəlib və ona pul göndərib. Sandıqçanın qapağını açanadək belə düşünürdü, amma sandıqçanın qapağını açanda onun içində pul yox, qıvrılmış bir ilan olduğunu gördü. İlan sandıqçadan çıxıb Kasıbı sancmaq üçün onun boynuna sarıldı. Kasıb yenə Allaha şikayətlənməyə başladı: | + | Uzun müddət orada oturub fikirləşdi. Nəhayət ayağa qalxıb sədəqə yığmaq üçün bazara getdi. Yolla gedəndə qarşısına bir sandıqça çıxdı və bunu görüb çox sevindi, düşündü ki, Allahın ona yazığı gəlib və ona pul göndərib. Sandıqçanın qapağını açanadək belə düşünürdü, amma sandıqçanın qapağını açanda onun içində pul yox, qıvrılmış bir ilan olduğunu gördü. İlan sandıqçadan çıxıb Kasıbı sancmaq üçün onun boynuna sarıldı. Kasıb yenə Allaha şikayətlənməyə başladı: |
| | | |
| – ''Rəhman Allah! Pul istəyəndə göndərmədim, amma ölüm arzuladım, o saat nazil oldu!'' | | – ''Rəhman Allah! Pul istəyəndə göndərmədim, amma ölüm arzuladım, o saat nazil oldu!'' |
| | | |
− | İlan qurbanı sancmağa tələsərkən, ilandan bir yolla qurtulmaq ümidini hələ itirməmiş Kasıb üzünü ilana tutub dedi: | + | Amma Kasıb ilandan canını qurtarmaq ümidini hələ itirməmişdi; İlan qurbanı sancmağa tələsərkən, Kasıb ilana üz tutub dedi: |
| | | |
− | – ''Qulaq as ay İlan, mən səni indicə sandıqçadan azad etmişəm, sənsə məni sancmaq istəyirsən, amma yaxşılığın əvəzini yaxşılıqla çıxmaq lazımdır axı?'' | + | – ''Qulaq as ay İlan, mən səni indicə sandıqçanı açıb səni azadlığa buraxdım, sənsə məni sancmaq istəyirsən, amma yaxşılığın əvəzini yaxşılıqla çıxmaq lazımdır axı?'' |
| | | |
− | – ''Yox! Yaxşılıq edənə yamanlıq etmək lazımdır və buna görə də indi səni sancacağam,'' – İlan cavab verir. | + | – ''Yox! Yaxşılıq edənə yamanlıq etmək lazımdır və buna görə də indi səni sancmalıyam,'' – İlan cavab verdi. |
| | | |
| Onda Kasıb dedi: | | Onda Kasıb dedi: |
| | | |
− | – ''Belə olan halda, gəl gedək ilk qarşımıza çıxan adamdan soruşaq ki, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?'' | + | – ''Belədirsə, gəl gedək ilk qarşımıza çıxan adamdan soruşaq ki, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?'' |
| | | |
− | İlan razılaşdı. Bu zaman bir nəfər yolda onlara tərəf gəlirdi. Amma o, boynuna ilan sarılmış Kasıbı görən kimi qorxub geri qaçmağa başladı və qarşısına çıxan ilk ağacın arxasında gizləndi. Kasıb boynunda ilanla həmin ağaca yaxınlaşdı. İlan Kasıba dedi: | + | İlan razılaşdı. Bu zaman yolda bir nəfər onlara tərəf gəlirdi. Amma o, boynuna ilan sarılmış Kasıbı görən kimi qorxub geri qaçmağa başladı və qarşısına çıxan ilk ağacın arxasında gizləndi. Kasıb boynunda ilanla həmin ağaca yaxınlaşdı. İlan Kasıba dedi: |
| | | |
− | – ''Gəl bu ağacdan soruş.'' | + | – ''Bu ağacdan soruş.'' |
| | | |
− | Kasıb ağaca tərəf dönüb deyir: | + | Kasıb ağaca tərəf dönüb dedi: |
| | | |
| – ''Ağac, ay ağac! De görüm, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?'' | | – ''Ağac, ay ağac! De görüm, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?'' |
| | | |
− | Ağacın arxasında gizlənən kişi cavab verdi: | + | Ağacın arxasında gizlənən adam cavab verdi: |
| | | |
− | – ''Yamanlıq! Belə ki, yoldan keçənlər yarpaqlarımın kölgəsi altında dincəlmək üçün dayanırlar, dincəldikdən sonra isə atlarını sürmək üçün mənim ən yaxşı budağımı qoparırlar. İlan sanc bu adamı!'' | + | – ''Yamanlıq! Belə ki, yoldan keçənlər yarpaqlarımın kölgəsi altında dincəlmək üçün dayanırlar, dincəldikdən sonra isə atlarını çapmaq üçün mənim ən yaxşı budaqlarımı qoparırlar. İlan sanc bu adamı!'' |
| | | |
| – ''Yox, yox!'' – Kasıb qorxdu, – ''səbirli ol, daha iki nəfərdən də soruşsaq peşman olmazsan''. | | – ''Yox, yox!'' – Kasıb qorxdu, – ''səbirli ol, daha iki nəfərdən də soruşsaq peşman olmazsan''. |
| | | |
− | İlan yenə razılaşdı. Onlar inək sürüsü otlayan düzənliyə çıxdılar. Yaxınlıqda bir çoban dayanmışdı, Kasıb eyni sualla ona müraciət etmək istəyirdi. Lakin çoban onun boynuna sarılmış ilanı görən kimi qaçıb inəklərin arasında gizləndi. İlanın təkidi ilə Kasıb sualı inəyə verməli oldu. Cavab Kasıbın xeyrinə olmadı, deyildi ki, insanlar inək südündən istifadə etmələrinə baxmayaraq, sonda inəyi də kəsirlər. | + | İlan yenə razılaşdı. Onlar inək sürüsü otlayan düzənliyə çıxdılar. Yaxınlıqda bir çoban dayanmışdı, Kasıb eyni sualla ona müraciət etmək istəyirdi. Lakin çoban onun boynuna sarılmış ilanı görən kimi qaçıb inəklərin arasında gizləndi. İlanın təkidi ilə Kasıb eyni sualı inəyə verməli oldu. Cavab Kasıbın xeyrinə olmadı, cavab verildi ki, insanlar inəyin südündən istifadə etmələrinə baxmayaraq, sonda inəyi kəsirlər. |
| | | |
| – ''Görürsən, insanlar da yaxşılığa yamanlıq edirlər! İlan, Kasıbı sanc!'' – İnək dedi. | | – ''Görürsən, insanlar da yaxşılığa yamanlıq edirlər! İlan, Kasıbı sanc!'' – İnək dedi. |
| | | |
− | Hələ sual veriləcək üçüncü adam qalırdı, Kasıb boynunda ilanla həmin adamı axtarmağa getdilər. Uzun müddət yol getdilər, amma heç kimə rast gəlmədilər. Nəhayət, qaçan bir tülkü gördülər və eyni sualı ona verməli oldular. Tülkü suala hələ tam qulaq asmamış cavab verdi ki, yaxşılığın əvəzini yamanlıqla vermək lazımdır. Kasıbın ürəyi qopdu və ölümə hazırlaşmağa başladı. Birdən ağlına gəldi ki tülkünü hədiyyə ilə ələ alsın, xəlvəti hədiyyəni ona göstərdi. Tülkü məsələdən agah oldu və dərhal İlanla söhbətə başladı: | + | Hələ sual veriləcək üçüncü adam qalırdı, Kasıb boynunda ilanla həmin adamı axtarmağa getdilər. Uzun müddət yol getdilər, amma heç kimə rast gəlmədilər. Nəhayət, qaçan bir tülkü gördülər və eyni sualı ona verməli oldular. Tülkü suala hələ tam qulaq asmamış cavab verdi ki, yaxşılığın əvəzini yamanlıqla çıxmaq lazımdır. Kasıbın ürəyi qopdu və ölümə hazırlaşmağa başladı. Birdən ağlına gəldi ki tülkünü hədiyyə ilə ələ ala və öz tərəfinə çəkə bilər. Xəlvəti ona çatacaq hədiyyəsini göstərdi. Tülkü məsələdən agah oldu və dərhal İlanla danışığa başladı: |
| | | |
− | – ''Ay İlan bacı, sən mənə bir de görüm sən hardan çıxdın?'' | + | – ''Ay İlan bacı, sən mənə bir de görüm sən haradan çıxdın?'' |
| | | |
| – ''Kasıb məni indicə bu sandıqçadan buraxdı,'' – deyə İlan cavab verdi. | | – ''Kasıb məni indicə bu sandıqçadan buraxdı,'' – deyə İlan cavab verdi. |
| | | |
− | – Bu mümkün deyil, – dedi Tülkü və sonra əlavə etdi: – ''sən o qədər böyüksən, sandıqça isə çox kiçikdir, ona necə sığa bilərsən?'' | + | – ''Bu mümkün deyil,'' – dedi Tülkü və sonra əlavə etdi: – ''sən o qədər böyüksən, sandıqça isə çox kiçikdir, ona necə sığa bilərsən?'' |
| | | |
− | Uzun müddət İlan Tülkünü inandırmağa çalışdı ki, həqiqətən də sandıqçadan çıxıb, ancaq onu inandıra bilmədi. Nəhayət, ilanın səbri daraldı, sandıqçaya girib qıvrıldı və dedi: | + | Uzun müddət İlan Tülkünü inandırmağa çalışdı ki, həqiqətən də sandıqçadan çıxıb, ancaq onu inandıra bilmədi. Nəhayət, ilanın səbri tükəndi, Kasıbın boynundan düşərək sandıqçaya girib qıvrıldı və dedi: |
| | | |
| – Bax, sandıqçaya belə yerləşirəm! | | – Bax, sandıqçaya belə yerləşirəm! |
| | | |
− | Tülkü sinəsinin qapağını çırpıb ilanı içinə bağlayanda o, bunu deməyə çətinliklə vaxt tapmışdı. İlandan qurtulan kasıb kişi böyük bir daş götürdü və ilanı öldürmək üçün sinəsini sındırmaq istədi, lakin qadın ondan aman verməsini və onu azad etməsini yalvarmağa başladı və bunun əvəzini yaxşılıqla qarşılayacağını söylədi. Uzun müddət kasıb ilanın dualarına boyun əymədi, amma nəhayət, onu sinəsindən buraxmaq qərarına gəldi, o, ilanın vəd etdiyi kimi, həqiqətən varlı və daha sonra hətta padşah olmaq istədi. Bir kasıbın açdığı sinədən ilan sürünərək ona yaxınlaşıb kiçik bir daş verib dedi: | + | Elə ki bu sözləri demişdi, Tülkü dərhal sandıqçanın qapağını çırpıb bağladı və İlan da qaldı sandıqçanın içində. İlandan canını qurtarmış Kasıb böyük bir daş götürdü və sandıqçanı əzmək istədi ki, içindəki İlanı öldürsün. İlan Kasıba yalvarmağa başladı ki onu bağışlayıb azadlığa buraxsın və bunun əvəzini yaxşılıqla çıxacağını vəd etdi. Uzun müddət Kasıb İlanın yalvarışlarına məhəl qoymadı, amma nəhayət, onu sandıqçadan buraxmaq qərarına gəldi, o, ilanın vəd etdiyi kimi, həqiqətən varlı və daha sonra hətta padşah olmaq istəyirdi. Kasıb sandığın qapağını açdıqdan sonra İlan sandıqdan çıxdı, sürünərək ona yaxınlaşıb kiçik bir daş verib və dedi: |
| | | |
− | “Bu gecə mən padşahın sarayına girəcəyəm və orada padşahın ayağını sancacağam; səhər bütün səltənətdə padşahı qəti ölümdən sağalda biləcək həkim axtaracaqlar, sən bütün məşhur həkimlərin ardınca padşahın yanına gedərsən, sənə verdiyim daşı yaranın üstünə qoysan, padşah dərhal sağalacaq. , ancaq əvvəlcə kralı xəbərdar et ki, onun müalicəsi üçün pul ödəyəcəksən, ancaq qızını sənə ərə verəcəyinə görə.
| + | – Bu gecə mən padşahın sarayına girəcəyəm və orada padşahın ayağını sancacağam; səhər bütün səltənətdə padşahı qaçılmaz ölümdən sağalda biləcək həkim axtaracaqlar, sən bütün məşhur həkimlərdən sonra padşahın yanına gedərsən, sənə verdiyim daşı yaranın üstünə qoyarsan, padşah dərhal sağalacaq. Ancaq əvvəlcə padşahı xəbərdar etməlisən ki, onu pula görə müalicə etmirsən, qızını sənə ərə verəcəyinə görə müalicə edirsən. |
| | | |
− | Deyiləndən tez deyil! Yazıq səhər yuxudan duran kimi şəhərdə misli görünməmiş bir səs-küy və qışqırıq eşitdi, hamı padşahın başına gələn müsibətlərdən və saraya nə qədər həkim çağırsa da, ondan danışırdı, heç kim onu müalicə edə bilməzdi. Yazıq tələsik geyindi, bazara çıxdı və uzun müddət düşünmədən padşahı sağaltmağı öhdəsinə götürdüyünü söylədi. Onu saraya aparırlar, ilanın verdiyi məsləhətə uyğun olaraq əvvəlcə padşahla qızını evləndirmək üçün şərt qoyur, sonra müalicəyə başlayır və hamını təəccübləndirən kral tezliklə sağalır. Sonra padşah sözündən dönmək istəməyərək nökərə almağı əmr etdi
| + | Deyildiyi kimi də oldu! Kasıb səhər yuxudan duran kimi şəhərdə misli görünməmiş bir hay-küy və qışqırıq eşitdi, hamı yalnız padşahın başına gələn müsibətdən və saraya nə qədər həkim çağırsa da heç kimin onu müalicə edə bilməsindən danışırdı. Kasıb tələsik geyindi, bazara çıxdı və padşahı sağalda biləcəyini söylədi. Onu saraya aparırlar, İlanın verdiyi məsləhətə uyğun olaraq əvvəlcə padşahla qızı ilə evlənmək üçün şərt qoyur, sonra müalicəyə başlayıb hamını təəccübləndirir, padşah tezliklə sağalır. Sonra padşah sözündən dönmək istəməyərək nökərə almağı əmr etdi... |
| | | |
| | | |