Changes

– ''Ya rəbbim! Mənə ya ölüm, ya da pul göndər ki, rahat yaşayım.''

– ''Ya rəbbim! Mənə ya ölüm, ya da pul göndər ki, rahat yaşayım.''

Uzun müddət orada oturub fikirləşdi. Nəhayət ayağa qalxıb sədəqə yığmaq üçün bazara getdi. Yolla gedəndə qarşısına bir sandıqça çıxdı və bunu görüb çox sevindi, düşündü ki, Allahın ona yazığı gəlib və ona pul göndərib. Sandıqçanın qapağını açanadək belə düşünürdü, amma sandıqçanın qapağını açanda onun içində pul yox, qıvrılmış bir ilan olduğunu gördü. İlan sandıqçadan çıxıb Kasıbı sancmaq üçün onun boğazına sarıldı. Kasıb yenə Allaha şikayətlənməyə başladı:

Uzun müddət orada oturub fikirləşdi. Nəhayət ayağa qalxıb sədəqə yığmaq üçün bazara getdi. Yolla gedəndə qarşısına bir sandıqça çıxdı və bunu görüb çox sevindi, düşündü ki, Allahın ona yazığı gəlib və ona pul göndərib. Sandıqçanın qapağını açanadək belə düşünürdü, amma sandıqçanın qapağını açanda onun içində pul yox, qıvrılmış bir ilan olduğunu gördü. İlan sandıqçadan çıxıb Kasıbı sancmaq üçün onun boynuna sarıldı. Kasıb yenə Allaha şikayətlənməyə başladı:

– ''Rəhman Allah! Pul istəyəndə göndərmədim, amma ölüm arzuladım, o saat nazil oldu!''

– ''Rəhman Allah! Pul istəyəndə göndərmədim, amma ölüm arzuladım, o saat nazil oldu!''

Amma Kasıb ilandan canını qurtarmaq ümidini hələ itirməmişdi; İlan qurbanı sancmağa tələsərkən, Kasıb ilana üz tutub dedi:

Amma Kasıb ilandan canını qurtarmaq ümidini hələ itirməmişdi; İlan qurbanını sancmağa tələsərkən, Kasıb ilana üz tutub dedi:

– ''Qulaq as ay İlan, mən indicə sandıqçanı açıb səni azadlığa buraxdım, sənsə məni sancmaq istəyirsən, amma yaxşılığın əvəzini yaxşılıqla çıxmaq lazımdır axı?''

– ''Qulaq as ay İlan, mən indicə sandıqçanı açıb səni azadlığa buraxdım, sənsə məni sancmaq istəyirsən, amma yaxşılığın əvəzini yaxşılıqla çıxmaq lazımdır axı?''

– ''Belədirsə, gəl gedək ilk qarşımıza çıxan adamdan soruşaq ki, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?''

– ''Belədirsə, gəl gedək ilk qarşımıza çıxan adamdan soruşaq ki, yaxşılığa yaxşılıq etmək lazımdır, ya yamanlıq?''

İlan razılaşdı. Bu zaman yolda bir nəfər onlara tərəf gəlirdi. Amma o, Kasıbın boğazına ilanın sarılmasını görən kimi qorxub geri qaçmağa başladı və qarşısına çıxan ilk ağacın arxasında gizləndi. Kasıb boğazında ilanla həmin ağaca yaxınlaşdı. İlan Kasıba dedi:

İlan razılaşdı. Bu zaman yolda bir nəfər onlara tərəf gəlirdi. Amma o, Kasıbın boynuna ilanın sarılmasını görən kimi qorxub geri qaçmağa başladı və qarşısına çıxan ilk ağacın arxasında gizləndi. Kasıb boynunda ilanla həmin ağaca yaxınlaşdı. İlan Kasıba dedi:

– ''Bu ağacdan soruş.''

– ''Bu ağacdan soruş.''

– ''Yox, yox!'' – Kasıb qorxdu, – ''səbirli ol, daha iki nəfərdən də soruşsaq peşman olmazsan''.

– ''Yox, yox!'' – Kasıb qorxdu, – ''səbirli ol, daha iki nəfərdən də soruşsaq peşman olmazsan''.

İlan yenə razılaşdı. Onlar inək sürüsü otlayan düzənliyə çıxdılar. Yaxınlıqda bir çoban dayanmışdı, Kasıb eyni sualla ona müraciət etmək istəyirdi. Lakin çoban onun boğazına sarılmış ilanı görən kimi qaçıb inəklərin arasında gizləndi. İlanın təkidi ilə Kasıb eyni sualı inəyə verməli oldu. Cavab Kasıbın xeyrinə olmadı, cavab gəldi ki, insanlar inəyin südündən istifadə etmələrinə baxmayaraq, sonda inəyi kəsirlər.

İlan yenə razılaşdı. Onlar inək sürüsü otlayan düzənliyə çıxdılar. Yaxınlıqda bir çoban dayanmışdı, Kasıb eyni sualla ona müraciət etmək istəyirdi. Lakin çoban onun boynuna sarılmış ilanı görən kimi qaçıb inəklərin arasında gizləndi. İlanın təkidi ilə Kasıb eyni sualı inəyə verməli oldu. Cavab Kasıbın xeyrinə olmadı, cavab gəldi ki, insanlar inəyin südündən istifadə etmələrinə baxmayaraq, sonda inəyi kəsirlər.

– ''Görürsən, insanlar da yaxşılığa yamanlıq edirlər! İlan, Kasıbı sanc!'' – İnək dedi.

– ''Görürsən, insanlar da yaxşılığa yamanlıq edirlər! İlan, Kasıbı sanc!'' – İnək dedi.

Hələ sual veriləcək üçüncü adam qalırdı, Kasıb və Kasıbın boğazına sarılmış İlan birlidə həmin adamı axtarmağa getdilər. Uzun müddət yol getdilər, amma heç kimə rast gəlmədilər. Nəhayət,  qaçan bir Tülkü gördülər və eyni sualı ona verməli oldular. Tülkü suala hələ tam qulaq asmamış cavab verdi ki, yaxşılığın əvəzini yamanlıqla çıxmaq lazımdır. Kasıbın ürəyi qopdu və ölümə hazırlaşmağa başladı. Birdən ağlına gəldi ki tülkünü hədiyyə ilə ələ ala və öz tərəfinə çəkə bilər. Xəlvəti ona çatacaq hədiyyəsini göstərdi. Tülkü məsələdən agah oldu və dərhal İlanla danışığa başladı:

Hələ sual veriləcək üçüncü adam qalırdı, Kasıb və Kasıbın boynuna sarılmış İlan birlidə həmin adamı axtarmağa getdilər. Uzun müddət yol getdilər, amma heç kimə rast gəlmədilər. Nəhayət,  qaçan bir Tülkü gördülər və eyni sualı ona verməli oldular. Tülkü suala hələ tam qulaq asmamış cavab verdi ki, yaxşılığın əvəzini yamanlıqla çıxmaq lazımdır. Kasıbın ürəyi qopdu və ölümə hazırlaşmağa başladı. Birdən ağlına gəldi ki tülkünü hədiyyə ilə ələ ala və öz tərəfinə çəkə bilər. Xəlvəti ona çatacaq hədiyyəsini göstərdi. Tülkü məsələdən agah oldu və dərhal İlanla danışığa başladı:

– ''Ay İlan bacı, sən mənə bir de görüm sən haradan çıxdın?''

– ''Ay İlan bacı, sən mənə bir de görüm sən haradan çıxdın?''

– ''Bu mümkün deyil,'' – dedi Tülkü və sonra əlavə etdi: – ''sən o qədər böyüksən, sandıqça isə çox kiçikdir, ona necə sığa bilərsən?''

– ''Bu mümkün deyil,'' – dedi Tülkü və sonra əlavə etdi: – ''sən o qədər böyüksən, sandıqça isə çox kiçikdir, ona necə sığa bilərsən?''

Uzun müddət İlan Tülkünü inandırmağa çalışdı ki, həqiqətən də sandıqçadan çıxıb, ancaq onu inandıra bilmədi. Nəhayət, ilanın səbri tükəndi, Kasıbın boğazından düşərək sandıqçaya girib qıvrıldı və dedi:  

Uzun müddət İlan Tülkünü inandırmağa çalışdı ki, həqiqətən də sandıqçadan çıxıb, ancaq onu inandıra bilmədi. Nəhayət, ilanın səbri tükəndi, Kasıbın boynundan düşərək sandıqçaya girib qıvrıldı və dedi:  

– ''Bax, sandıqçaya belə yerləşirəm!''  

– ''Bax, sandıqçaya belə yerləşirəm!''