Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya:C]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış həkimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]{{Alim | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış həkimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]{{Alim |
| |Piktoqram = tibb | | |Piktoqram = tibb |
| |Adı = Cəlil Hüseynov | | |Adı = Cəlil Hüseynov |
| |Orijinal adı = ''Hüseynov Cəlil Yusif oğlu'' | | |Orijinal adı = ''Hüseynov Cəlil Yusif oğlu'' |
− | |Şəkil = Cəlil Hüseynov.jpg | + | |Şəkil = Cəlil Hüseynov.png |
− | |Şəklin ölçüsü = | + | |Şəklin ölçüsü = |
− | |Şəklin izahı = Cəlil Hüseynov | + | |Şəklin izahı = Cəlil Hüseynov. |
− | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi |1896|12|28}} | + | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi |1896|12|28}}<ref>ASE-də və Ənvər Metenin “O torpağın övladları” kitabında ''20 dekabr'', AMEA saytının “Vəfat etmiş həqiqi üzvlər/Hüseynov Cəlil Yusif oğlu” səhifəsində ''28 dekabr''.</ref> |
− | |Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} |
| |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|3|21|1896|12|28}} | | |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|3|21|1896|12|28}} |
| |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} |
Sətir 20: |
Sətir 20: |
| |Elm sahəsi = tibb | | |Elm sahəsi = tibb |
| |Elmi dərəcəsi = tibb elmləri doktoru | | |Elmi dərəcəsi = tibb elmləri doktoru |
− | |Elmi adı = akademik | + | |Elmi adı = professor |
| |İş yeri = Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda patoloji anatomiya kafedrasının müdiri | | |İş yeri = Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda patoloji anatomiya kafedrasının müdiri |
| |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> | | |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |
− | |Təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti, tibb fakültəsi | + | |Təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti, tibb fakültəsi (–1924) |
| |Elmi rəhbəri = | | |Elmi rəhbəri = |
| |Tanınmış yetirmələri = | | |Tanınmış yetirmələri = |
| |Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb--> | | |Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb--> |
| |Mühüm layihələri = | | |Mühüm layihələri = |
− | |Üzvlüyü = | + | |Üzvlüyü = Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü |
− | |Mükafatları = {{"Lenin" ordeni}}{{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}<br/>{{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi}} | + | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi}}<br/>{{"Lenin" ordeni}}{{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}} |
| |İmzası = | | |İmzası = |
| |Saytı = | | |Saytı = |
| |Vikianbar = | | |Vikianbar = |
| }} | | }} |
− | '''Cəlil Hüseynov''' (''Hüseynov Cəlil Yusif oğlu''; {{d.}} 28 dekabr 1896-cı il, [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası – {{ö.}} 21 mart 1979-cu il, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) – azərbaycanlı alım, sovet patanatomu və Azərbaycanda patoloji anatomiyanın banilərindən biri<ref>{{ASE|10|290|Hüseynov}}</ref>, Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun patoloji anatomiya kafedrasının müdiri (1946 – 1979), Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü (1967-ci ildən). | + | '''Cəlil Hüseynov''' (1896–1979) — tanınmış sovet patanatomu və Azərbaycanda patoloji anatomiyanın banilərindən biri{{Sfn|ASE|1987|s=290}}, tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü, Azərbaycan SSR Səhiyyə Nazirliyinin baş patoloq anatomu, Nəriman Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun patoloji anatomiya kafedrasının müdiri. |
| | | |
| ==Haqqında məlumatlar== | | ==Haqqında məlumatlar== |
− | 1896-cı ildə Nuxada anadan olub. | + | 28 dekabr 1896-cı il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. |
| | | |
| ===Təhsili=== | | ===Təhsili=== |
| + | 1905 – 1907-ci illərdə Nuxa şəhər məktəbində, |
| + | |
| + | 1908 – 1918-ci illərdə Tiflisdəki birinci kişi gimnaziyasında, |
| + | |
| + | 1919-cu ildə Tiflisdəki ikinci kişi gimnaziyasında təhsil alıb. |
| + | |
| 1924-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tibb fakültəsini bitirib. | | 1924-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tibb fakültəsini bitirib. |
| | | |
| + | ===Əmək fəaliyyəti=== |
| + | 1923 – 1924-cü illərdə Bakıda fəhlə fakültəsində dərs deyib. |
| | | |
− | ===Əmək fəaliyyəti===
| + | 1924 – 1925-ci illərdə “Muğan malyariya ekspedisiyası”nın Cənub – Muğan qrupuna rəhbərlik etməklə yanaşı, Azərbaycan Dövlət Universitetinin patoloji anatomiya kafedrasında prozektor, |
− | 1924 – 1946-cı illərdə akademik İ.İ.Şirokoqorovun rəhbərlik etdiyi patoloji anatomiya kafedrasında assistent, dosent, 1936-cı ildən sonra isə professor vəzifəsində çalışıb. | + | |
| + | 1926 – 1930-cu illərdə assistent, |
| + | |
| + | 1930 – 1935-ci illərdə dosent, |
| + | |
| + | 1936 – 1946-cı illərdə isə professor vəzifəsində çalışıb. |
| + | |
| + | 1946 – 1979-cu illərdə Nəriman Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun patoloji anatomiya kafedrasının müdiri, eyni zamanda Azərbaycan SSR Səhiyyə Nazirliyinin baş patoloq anatomu olub. |
| + | |
| + | ====İkinci iş yerləri==== |
| + | 1926 – 1935-cu illərdə Bakıdakı Semaşko adına klinik xəstəxanada, diş həkimliyi və veterianarlıq texnikumlarında, tibb müəssisələrində, histologiya və mikrobiologiyadan dərs deyib. |
| | | |
− | 1946 – 1979-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun patoloji anatomiya kafedrasının müdiri, eyni zamanda Azərbaycan SSR Səhiyyə Nazirliyinin baş patoloqanatomu olub.
| + | 1941 – 1945-ci illərdə, Böyük Vətən müharibəsi illərində, Azərbaycanda təşkil edilmiş hərbi hospitalların baş patoloji anatomu olub. |
| | | |
| ===Elmi fəaliyyəti=== | | ===Elmi fəaliyyəti=== |
− | 1925-ci ildə “Muğan malyariya ekspedisiyası”nın Cənub – Muğan qrupuna rəhbərlik edib.
| + | 1930 – 1935-ci illərdə patoloji anatomiyaya dair azərbaycan dilində üç kitabı çap olunub. |
| + | |
| + | 1930-cu ildə dosent elmi adını, |
| + | |
| + | 1936-cı ildə isə tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi və professor elmi adını alıb. |
| + | |
| + | 1959-cu ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, |
| | | |
− | 1959-cu ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 1967-ci ildə həqiqi üzvü seçilib.
| + | 1967-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilib. |
| | | |
| 200-ə yaxın elmi əsərin, monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitinin, o cümlədən, azərbaycan dilində “Ümumi patoloji anatomiya” (1963), “Xüsusi patoloji anatomiya” (1977) dərsliklərinin<ref>“Ümumi patoloji anatomiya” (1963) və “Xüsusi patoloji anatomiya” (1977) dərsliklərinə görə 1979-cu ildə Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatına layiq görülüb.</ref>, həmçinin, apardığı elmi tədqiqat işlərinin nəticələrinin yekunu kimi “Periferik sinir sisteminin – reseptor və sinapsların patomorfologiyası barədə” (1957) və “Patologiya şəraitində və sinapslarda struktur dəyişikliklər (makro-, mikro- və elektron mikroskopik dəyişikliklər)” (1965) adlı 2 klassik monoqrafiyanın müəllifidir. | | 200-ə yaxın elmi əsərin, monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitinin, o cümlədən, azərbaycan dilində “Ümumi patoloji anatomiya” (1963), “Xüsusi patoloji anatomiya” (1977) dərsliklərinin<ref>“Ümumi patoloji anatomiya” (1963) və “Xüsusi patoloji anatomiya” (1977) dərsliklərinə görə 1979-cu ildə Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatına layiq görülüb.</ref>, həmçinin, apardığı elmi tədqiqat işlərinin nəticələrinin yekunu kimi “Periferik sinir sisteminin – reseptor və sinapsların patomorfologiyası barədə” (1957) və “Patologiya şəraitində və sinapslarda struktur dəyişikliklər (makro-, mikro- və elektron mikroskopik dəyişikliklər)” (1965) adlı 2 klassik monoqrafiyanın müəllifidir. |
Sətir 64: |
Sətir 88: |
| 1971-ci ildən Ümumittifaq Patoloji Anatomiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü, | | 1971-ci ildən Ümumittifaq Patoloji Anatomiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü, |
| | | |
− | 1976-cı ildən Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası redaksiya şurasının üzvü olub. | + | 1976-cı ildən Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası elmi redaksiya şurasının üzvü olub. |
| + | |
| + | ===Təltif və mükafatları=== |
| + | * Səhiyyə əlaçısı (1943); |
| + | * [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]] adı (1957); |
| + | * [[Lenin ordeni|“Lenin” ordeni]], 2 dəfə; |
| + | * [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni]], 2 dəfə; |
| + | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf nişanı” ordeni]]; |
| + | * medallar. |
| | | |
| ===Vəfatı=== | | ===Vəfatı=== |
− | 21 mart 1979-cu il tarixdə, Bakıda vəfat edib. | + | 21 mart 1979-cu il tarixdə – 82 yaşında, Bakıda vəfat edib. |
| | | |
− | ===Mükafatları===
| |
− | 1957-ci ildə Azərbaycan SSR Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülüb.
| |
− | Səmərəli elmi-pedaqoji fəaliyyətinə görə 2 dəfə “Lenin” ordeni, 2 dəfə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni, “Şərəf nişanı” ordeni və bir sıra medallarla təltif edilib.
| |
| ===Xatirəsi=== | | ===Xatirəsi=== |
| Şəkidə adına küçə var. | | Şəkidə adına küçə var. |
| | | |
| ===Ailəsi=== | | ===Ailəsi=== |
− | ''Həyat yoldaşı:'' Leyla Adıgözəlova, həkim-terapevt; | + | ''Həyat yoldaşı:'' '''Leyla Adıgözəlova''', həkim-terapevt; |
| | | |
− | Oğlu: Fərid Hüseynov, mühəndis-elektronik; | + | ''Oğlu'': '''Fərid Hüseynov''', mühəndis-elektronik; |
| | | |
− | ''Qızları:'' Gülarə Hüseynova – tibb elmləri namizədi, dosent, patomorfoloq elektronomikroskopist; Ədilə Hüseynova – fizik, Moskva Dövlət Universitetinin məzunu. | + | ''Qızları:'' '''Gülarə Hüseynova''' – tibb elmləri namizədi, dosent, patomorfoloq elektronomikroskopist; '''Ədilə Hüseynova''' – fizik, Moskva Dövlət Universitetinin məzunu. |
| | | |
− | ''Nəvələri:'' Elmira Nəcəfova - həkim-psixoterapevt; Murad Hüseynov – pianist musiqiçi, Azərbaycan respublikasının əməkdar artisti; Fuad və Fərhad Hüseynovlar – musiqiçi və damaçı; Zaur Hüseynov – mühəndis; Leyla Məmmədova - kafedra dosenti. | + | ''Nəvələri:'' '''Elmira Nəcəfova''' – həkim-psixoterapevt; '''Murad Hüseynov''' – pianist musiqiçi, Azərbaycan respublikasının əməkdar artisti; '''Fuad''' və '''Fərhad Hüseynovlar''' – musiqiçi və damaçı; '''Zaur Hüseynov''' – mühəndis; '''Leyla Məmmədova''' – kafedra dosenti. |
| | | |
| == İstinad və qeydlər == | | == İstinad və qeydlər == |
| {{İstinad siyahısı}} | | {{İstinad siyahısı}} |
| | | |
− | ==İstifadə edilmiş mənbələr== | + | ==Ədəbiyyat== |
− | *{{ASE|10|290|Hüseynov}}
| + | # {{ASE|10|290|Hüseynov|ref=ASE}} |
− | *{{ŞAZ|1|244-245}}
| + | # {{ŞAZ|1|244-245}} |
− | *{{cite web |url=http://science.gov.az/forms/skonchavshiesya-deystvitelnyie-chlenyi/3285 |title=Hüseynov Cəlil Yusif oğlu/ Vəfat etmiş həqiqi üzvlər |author=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |date= |website=http://science.gov.az |publisher=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |language=az|accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190718162601/http://science.gov.az/forms/skonchavshiesya-deystvitelnyie-chlenyi/3285 |archivedate =28 Mar 2018 - 18 Jul 2019 }}
| + | # {{OTÖ|333-335|Akademik Cəlil Hüseynov}} |
− | {{Yaxşı məqalə}} | + | # {{cite web |url=http://science.gov.az/forms/skonchavshiesya-deystvitelnyie-chlenyi/3285 |title=Vəfat etmiş həqiqi üzvlər/Hüseynov Cəlil Yusif oğlu |author=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |date= |website=http://science.gov.az |publisher=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |language=az|accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190718162601/http://science.gov.az/forms/skonchavshiesya-deystvitelnyie-chlenyi/3285 |archivedate =28 Mar 2018 - 18 Jul 2019 }} |
− | [[ru:Гусейнов, Джалил Юсуф оглы]] | + | |
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
| + | |
| + | {{Çapa hazır məqalə}} |
| + | |
| + | [[ru:Гусейнов, Джалил Юсуф оглы]][[az:Cəlil Hüseynov (akademik)]] |