"Rəşid Axundov" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
(25 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
− | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]] |
{{Şəxs | {{Şəxs | ||
|Adı = Rəşid Axundov | |Adı = Rəşid Axundov | ||
|Tam adı = Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu | |Tam adı = Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu | ||
− | |Piktoqram = | + | |Piktoqram = yazar <!--“bio” sözünü yazar, kitab, diplomat, filosof, newspaper, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi və s. variantlarından (bütün variantlar burada: [[Şəki Ensiklopediyası:Layihə/Piktoqramlar]]) hər hansı biri ilə əvəz edə bilərsiniz--> |
− | |Şəkil = Rəşid | + | |Şəkil = Rəşid Axundov2.png |
|Şəklin ölçüsü = | |Şəklin ölçüsü = | ||
|Şəklin izahı = Rəşid Axundov. | |Şəklin izahı = Rəşid Axundov. | ||
|Digər adı = | |Digər adı = | ||
− | |Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1854| | + | |Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1854|2|9}} (28 yanvar) |
− | |Doğum yeri = Tiflis, | + | |Doğum yeri = Tiflis, Tifslis quberniyası, {{Rusİmp}} |
− | |Vəfat tarixi = | + | |Vəfat tarixi = {{vəfat tarixi|1909|1|}} (55 yaşında) |
|Vəfat yeri = | |Vəfat yeri = | ||
|Vəfat səbəbi = | |Vəfat səbəbi = | ||
|Dəfn yeri = | |Dəfn yeri = | ||
− | |Vətəndaşlığı = | + | |Vətəndaşlığı = {{Rusİmp}} |
|Həyat yoldaşı = | |Həyat yoldaşı = | ||
|Uşağı = | |Uşağı = | ||
Sətir 23: | Sətir 23: | ||
|Dini = | |Dini = | ||
|İxtisası = yol mühəndisi | |İxtisası = yol mühəndisi | ||
− | |Təhsili = Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu ( | + | |Təhsili = Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu (–1884) |
|Fəaliyyəti = | |Fəaliyyəti = | ||
|Fəaliyyət illəri = | |Fəaliyyət illəri = | ||
Sətir 32: | Sətir 32: | ||
|Commons = | |Commons = | ||
}} | }} | ||
− | '''Rəşid | + | '''Rəşid Axundov''' (1854–1909) — [[Mirzə Fətəli Axundov|Mirzə Fətəli Axundovun]] oğlu, Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunun məzunu, 9-cu dərəcəli yol mühəndisi. Rusiya İmperiyasının {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsini də daşıyıb, həmçinin, fransızcadan ruscaya və azərbaycancaya bədii tərcümə işi ilə məşğul olub. |
== Haqqında məlumatlar == | == Haqqında məlumatlar == | ||
− | + | 9 fevral (28 yanvar) 1854-cü il tarixdə Tiflisdə anadan olub. | |
=== Təhsili === | === Təhsili === | ||
Sətir 49: | Sətir 49: | ||
1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi. | 1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi. | ||
− | 1905-ci ildə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin | + | 1905-ci ildə {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsində olub və Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamındakı 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı idi. |
=== Ədəbi yaradıcılığı === | === Ədəbi yaradıcılığı === | ||
− | 1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib | + | 1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib. |
Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir. | Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir. | ||
Sətir 58: | Sətir 58: | ||
1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib. | 1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib. | ||
− | Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib<ref name=Q1 group=qeyd/>. Bu əsər fransız dilindən | + | Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib<ref name=Q1 group=qeyd/>. Bu əsər fransız dilindən azərbaycan dilinə ilk birbaşa bədii tərcümədir. |
=== İctimai aktivliyi === | === İctimai aktivliyi === | ||
Sətir 64: | Sətir 64: | ||
=== Vəfatı === | === Vəfatı === | ||
− | 1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, | + | 1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, tapançadan özü-özünə atəş açaraq intihar edib. |
=== Ailəsi === | === Ailəsi === | ||
− | Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova ( | + | Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870–1927) ilə ailə qurmuşdur. |
Fətəli adlı bir oğlu olub. | Fətəli adlı bir oğlu olub. | ||
====Ailə fotoşəkilləri<ref name=Q2 group=qeyd/>==== | ====Ailə fotoşəkilləri<ref name=Q2 group=qeyd/>==== | ||
− | + | <gallery mode=packed-hover heights= "200px" widths= "200px" > | |
− | <gallery mode= packed heights= "200px" widths= " | + | Şəkil:M.F.Axundzadə2.jpg |[[Mirzə Fətəli Axundov]] (Rəşid Axundovun atası). |
− | Şəkil: | + | Şəkil:Nanə xanım (Rəşid Axunduvun anası).jpg|Nanə xanım (Rəşid Axunduvun anası). |
− | Şəkil: | + | Şəkil:Rəşid Axundov (solda, Tiflis I gimnaziyasında oxuyarkən).jpg |Rəşid Axundov (solda, Tiflis I gimnaziyasında oxuyarkən). |
− | + | Şəkil:Rəşid Axundov (tələbəlik illərində).jpg|Rəşid Axundov (tələbəlik illərində). | |
− | Şəkil: | + | Şəkil:Rəşid Axundov.jpg|Rəşid Axundov. |
− | Şəkil: | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | Şəkil:Rəşid | ||
− | |||
</gallery> | </gallery> | ||
Sətir 90: | Sətir 84: | ||
|group=qeyd | |group=qeyd | ||
|refs= | |refs= | ||
− | <ref name=Q1> M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız | + | <ref name=Q1> M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazıçısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.</ref> |
<ref name=Q2> Fotoşəkillər professor [[Ədalət Tahirzadə]] tərəfindən Şəki Ensiklopediyasına təqdim edilib.</ref>}} | <ref name=Q2> Fotoşəkillər professor [[Ədalət Tahirzadə]] tərəfindən Şəki Ensiklopediyasına təqdim edilib.</ref>}} | ||
==Ədəbiyyat== | ==Ədəbiyyat== | ||
− | + | # {{kitab3 | |
− | | müəllif = Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. | + | | müəllif = Mərdanov M.C., [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş]]. |
− | | hissə = | + | | hissə = [[Ədəbiyyat:Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu|{{abbr|'''Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu'''|İstinad olunan səhifəyə keçid|0}} ]] |
| hissənin linki = | | hissənin linki = | ||
| başlıq = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı) | | başlıq = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı) | ||
Sətir 119: | Sətir 113: | ||
| ref = | | ref = | ||
}} | }} | ||
− | {{ | + | # {{AME|1|226-227|Axundzadə Rəşid}} |
+ | |||
+ | {{Yoxlanılmış məqalə}} | ||
+ | |||
[[az:Rəşid Axundov]] | [[az:Rəşid Axundov]] |
Səhifəsinin 20:27, 9 fevral 2024 tarixinə olan son halı
Rəşid Axundov | |
---|---|
Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu | |
Rəşid Axundov. | |
Anadan olub | 9 fevral 1854 | (28 yanvar)
Anadan olduğu yer | Tiflis, Tifslis quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat edib | yanvar 1909 | (55 yaşında)
Atası | Mirzə Fətəli Axundov |
Anası | Tubu Axund Hacı Ələsgər qızı |
Vətəndaşlıq | Rusiya İmperiyası |
İxtisası | yol mühəndisi |
Təhsili | Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu (–1884) |
Rəşid Axundov (1854–1909) — Mirzə Fətəli Axundovun oğlu, Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunun məzunu, 9-cu dərəcəli yol mühəndisi. Rusiya İmperiyasının quberniya katibi(ru) mülki məmur rütbəsini də daşıyıb, həmçinin, fransızcadan ruscaya və azərbaycancaya bədii tərcümə işi ilə məşğul olub.
Haqqında məlumatlar
9 fevral (28 yanvar) 1854-cü il tarixdə Tiflisdə anadan olub.
Təhsili
1863 – 1872-ci illərdə Tiflis 1-ci klassik gimnaziyasında təhsil alıb.
1874-cü ildə Belçika Liberal Universitetinə daxil olub, lakin 1882-ci ildə təhsilini yarımçıq buraxaraq Tiflisə qayıdıb.
1884-cü ildə Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirib.
Əmək fəaliyyəti
1884-cü ildə Tiflisdə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayıb.
1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi.
1905-ci ildə quberniya katibi(ru) mülki məmur rütbəsində olub və Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamındakı 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı idi.
Ədəbi yaradıcılığı
1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib.
Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir.
1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib.
Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib[qeyd 1]. Bu əsər fransız dilindən azərbaycan dilinə ilk birbaşa bədii tərcümədir.
İctimai aktivliyi
1906-cı ildən Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvü olub.
Vəfatı
1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, tapançadan özü-özünə atəş açaraq intihar edib.
Ailəsi
Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870–1927) ilə ailə qurmuşdur.
Fətəli adlı bir oğlu olub.
Ailə fotoşəkilləri[qeyd 2]
Mirzə Fətəli Axundov (Rəşid Axundovun atası).
Qeydlər
- ↑ M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazıçısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.
- ↑ Fotoşəkillər professor Ədalət Tahirzadə tərəfindən Şəki Ensiklopediyasına təqdim edilib.
Ədəbiyyat
- Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III cild. — Səh.: 386 – 391.
- Axundzadə Rəşid // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I c. — Səh. 226-227. — ISBN 978-9952-441-02-4.
© 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |