14.405
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + − + − + Sətir 28:
Sətir 28: − + − + Sətir 37:
Sətir 37: + + − Rüstəm xan İsgəndər xan oğlu [[5 noyabr]] [[1888]]-ci ildə [[Gəncə]] şəhərində anadan olmuşdu. Öncə giminaziya, sonra universitet bitirmişdi. − [[1918]] – ci ilə qədər hüquq-mühafizə orqanlarında fəliyyət göstərmişdir. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə [[Fətəli xan Xoyski]]nin təşkil etdiyi birinci və ikinci Hökumət kabinələrində işlər idarəsinin müdiri, sonralar isə himayədarlıq naziri vəzifələrində çalışmışdır.+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + − Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Rüstəm xan Xoyski [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]] Ali İqdisadi Şurası rəyasət heyətinin katibi, kooperativ hüququ məsələləri üzrə hüquqşünas və sair vəzifələrdə çalışmışdır. − Sonralar [[Moskva]]ya köçmüş və [[1939]] cu ildə orada vəfat edərək, Novodeviçye qəbirstanlığında dəfn edilmişdir. − − [[Kateqoriya:Xoyskilər]] − [[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]] − [[Kateqoriya:1888-ci ildə doğulanlar]] − [[Kateqoriya:1939-cu ildə vəfat edənlər]] − [[Kateqoriya:Moskvada dəfn olunanlar]] − [[Kateqoriya:Novodeviçye qəbiristanlığında dəfn olunanlar]] − [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Məclisinin üzvləri]] − [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri]] − [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin nazirləri]]
Rüstəm xan Xoyski (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
20:19, 23 noyabr 2020 versiyası
, 20:19, 23 noyabr 2020Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:R]]{{Dövlət xadimi
[[Kateqoriya:R]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Xoyski Rüstəm xan]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]{{Dövlət xadimi
| adı = Rüstəm xan Xoyski<br>
| adı = Rüstəm xan Xoyski
| orijinal adı = {{dil-az|Rüstəm xan Cahangir xan oğlu Xoyski}}
| orijinal adı = ''Xoyski Rüstəm xan Cahangir xan oğlu''
| şəkil = Rüstəm xan Xoyski.jpg
| şəkil = Rüstəm xan Xoyski.jpg
| şəklin ölçüsü =
| şəklin ölçüsü =
| vəfat səbəbi =
| vəfat səbəbi =
| sülaləsi = [[Xoyskilər]]
| sülaləsi = [[Xoyskilər]]
| atası = [[İskəndər xan Xoyski]]
| atası = [[İskəndər xan Xoyski]]
| anası =
| anası = Şəhrəbanu xanım Hacı Molla Zeynal qızı
| həyat yoldaşı =
| həyat yoldaşı =
| uşağı =
| uşağı =
'''Rüstəm xan Xoyski''' Azərbaycan milli istiqlal hərəkatının fəal iştirakçılarından biri. General-leytenant [[İskəndər xan Xoyski]]nin oğlu, [[Fətəli xan Xoyski]]nin kiçik qardaşıdır.
'''Rüstəm xan Xoyski''' Azərbaycan milli istiqlal hərəkatının fəal iştirakçılarından biri. General-leytenant [[İskəndər xan Xoyski]]nin oğlu, [[Fətəli xan Xoyski]]nin kiçik qardaşıdır.
Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurucularından olan görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin kiçik qardaşıdır.
== Həyatı ==
== Həyatı ==
=== Təhsili ===
1906-cı ildə Yelizavetpol klassik gimnaziyasında orta təhsilini başa vurub.
1906 – 1913-cü illərdə Peterburq Universitetinin hüquq fakültəsində təhsil alıb.
=== Əmək fəaliyyəti ===
1913 – 1916-cı illərdə Yelizavetpol Dairə Məhkəməsində,
1916 – 1917-ci illərdə isə Bakı Dairə Məhkəməsində andçı müvəkkil müavini vəzifəsində işləyib.
1917-ci ildə Bakı Dairə Məhkəməsi sistemində vəkil köməkçisi idi.
1918-ci ilin 28 mayında Azərbaycan Cümhuriyyəti elan edildikdən sonra Cümhuriyyət Heyəti-Vükəla (Nazirlər Şurası) İdarəsinin müdiri vəzifəsində işləyib.
26 dekabr 1918-ci il tarixdən 14 mart 1919-cu il tarixədək – Fətəli xan Xoyskinin qurduğu 3-cü hökumət kabinəsində ümuri-xeyriyyə (sosial təminat) naziri,
14 mart 1919-cu il tarixdən 22 dekabr 1919-cu il tarixədək – Nəsib bəy Yusifbəylinin qurduğu 4-cü hökumət hökumət kabinəsində ümuri-xeyriyyə nazirinin müavini,
24 dekabr 1919-cu il tarixdən – 1 aprel 1920-ci il tarixədək isə – Nəsib bəy Yusifbəylinin qurduğu 5-ci hökumət kabinəsində isə ümuri-xeyriyyə və səhiyyə nazirinin müavini vəzifəsini tutub.
27 aprel 1920-ci il tarixdə Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra 15 may 1920-ci il tarixə qədər Azərbaycan İctimai Şuralar Cümhuriyyəti sosial təminat komissarının müavini vəzifəsində çalışıb.
1924-cü ildə Azərbaycan İctimai Şuralar Cümhuriyyəti Ali İqtisad Şurasında və Xalq Komissarları Şurasında katib olub.
Daha sonralar Moskvaya köçmüş, Moskvada müxtəlif dövlət idarələrində çalışmışdır.
=== İctimai-siyasi fəaliyyəti ===
Peterburq Universitetində Azərbaycandan getmiş tələbələrin təşkil etdiyi yerdaşlıq cəmiyyətinin üzvü olub.
1917-ci ildə əvvəlcə Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Komitəsinə, sonra isə komitənin siyasi bölməsinə üzv seçilib.
=== Məhkumluğu ===
1920-ci ilin iyunun 5-də Nardaran kəndində olarkən Fövqəladə Komitə tərəfindən həbs edilmiş 1920-ci ilin 31 avqustuna qədər həbsxanada saxlanılmışdır.
===Vəfatı===
1939-cu ildə Moskvada vəfat edib; Novodeviçye qəbiristanlığında, qaynı – mühəndis İ.İ.Yutkeviçin qəbrinin yanında dəfn olunub.
Sovet dönəminin ilk illərində Xoyski bir müddət mühüm vəzifədə çalışıb. M.Əliyev onun
Azərbaycan Dövlət Plan Komitəsində hüquq məsləhətçisi işlədiyini yazıb.
Mövsüm bəydən sonra Rüstəm xan haqqında ən dəyərli araşdırmanı Cümhuriyyət
tariximizin görkəmli tədqiqatçısı prof. Nəsiman Yaqublu aparıb. Onun “Rüstəm xan Xoyski” adlı
qiymətli yazısında oxuyuruq:
“Azərbaycanın 1920-ci ilin aprelin 27-də sovet rejimi tərəfindən işğalından sonra R.Xoyski bir
müddət sosial təminat komissarının müavini işlədi. O, bu vəzifədə mayın 15-nə, yəni Sosial
Təminat Komissarlığı Əmək Komissarlığı ilə birləşənə qədər çalışdı. O, sonradan bu işdən
uzaqlaşdırıldı və N.Nərimanova müraciət etsə də işlə təmin olunmadı.
R.Xoyski 1920-ci ilin iyunun 5-də Nardaran kəndində olarkən həbs edildi.
R.Xoyski həbs olunanda anası Şəhrəbanı xanım yeganə sağ qalan oğlunu xilas etmək üçün Hərbi
İnqilab Komitəsinin sədri N.Nərimanova xahiş ərizəsi yazdı. O, bu ərizəni yazanda böyük oğlu,
Azərbaycan Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının sədri F.x.Xoyski öldürülmüş, digər oğlu Hüseynqulu
xan isə (o, Gəncənin qubernator müavini olmuşdu) Gəncə üsyanına rəhbərlik edənlər sırasında
olduğuna görə Türkiyəyə getmək məcburiyyətində qalmışdır.
Şəhrəbanı xanımın üçüncü oğlunu bolşevik güllələnməsindən xilas etmək üçün N.Nərimanova
yazdığı ərizədə çox təsirli sözlər vardı: “Mənim oğlum Rüstəm artıq beş aydır ki, Azərbaycan
Fövqəladə Komitəsi tərəfindən həbs edilib və indiyə qədər həbsdədir... [...] Mən əminəm ki,
bədbəxt ağbirçək ananın xahişi Sizin tərəfinizdən cavabsız qalmayacaq...”.
N.Nərimanov isə ərizəyə qəti cavab verə bilməyib...
R.Xoyski 1920-ci ilin 31 avqustuna qədər həbsxanada saxlanıldı”.
Xoyskinin FK yanında girov kimi saxlanılması haqqında Azərb. FK-nın 1920-ci il 21 avqust
tarixli qərarına işıq salan N.Yaqublu bu cümləni işlədib ki, R.Xoyski həbsdən sürgünə göndərildi
və sonradan Moskvaya getdi.
Xoyskinin Moskvaya getməsi və ölümü tarixi mübahisəlidir. Belə ki, M.Əliyev adıkeçən
məqaləsində yazıb:
“1920-ci ilin axırında Moskvaya köçən R.Xoyski burada ailə həyatı qurmuş və müxtəlif dövlət
idarələrində çalışmışdır”.
Xoyskinin Moskvaya köçməsi və orada işləməsi etiraz doğurmayan gerçəklikdir, ancaq bu
tarixin 1920-ci ilin sonu olmadığını deməyə əsasımız var. Bu əsası bizə Xoyskinin əlimizdəki
Azərbaycan İctimai Şura Cümhuriyyəti Ali İqtisad Şurası (AİŞ) katibi kimi imzalayaraq
Azərbaycan KP MK Rəyasət Heyətinin katibi Pavlova ünvanladığı 25 may 1924-cü il tarixli 23
saylı tam məxfi məktub verir. O, həmin məktubla birgə AİŞ sədrinin müavini D.Bünyadzadənin
göstərişinə əsasən Azərbaycan Xalq Komissarları Şurası (XKŞ) Özəl Komissiyasının 1, 2, 3 və
4 saylı iclaslarının protokollarının surətini Pavlova göndərib. Deməli, Rüstəm xan ən azından
1924-cü ildə Bakıda idi və mühüm vəzifədə çalışırdı.
Pavlova məktubda diqqəti çəkən bir də budur ki, XKŞ Özəl Komissiyasının iclaslarında da
katibliyi Rüstəm xan edib; deməli, o yalnız AİŞ-da deyil, həm də XKŞ-da katib işləyirmiş.
M.Əliyev “Rüstəm xan Xoyski” məqaləsində qeyd edib ki, o, “1948-ci ildə Moskvada vəfat
etmiş və sonralar dövlət tərəfindən fəxri qəbiristanlığa çevrilən Novodeviçye qəbiristanlığında
dəfn olunmuşdur”. Bu məqalədən çox razı qalmış Zahid xan Xoylu “Odlar yurdu” qəzetinə
məqalə müəllifi üçün Nyu-Yorkdan göndərdiyi məktubda ölüm tarixi məsələsinə də toxunub:
“Nəhayət, Sizdən əmim haqqında həqiqəti öyrəndim, lakin rəhmətlik atamın sağlığında eşitdiyimə
görə, əmim Rüstəm xan 1922-25-ci illərdə Bakıda güllələnibdir”.
1 Müavinim.
== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==
*[[Xoyskilər]]
*[[Xoyskilər]]