Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur!

"Rəşid Axundov" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
 
(34 intermediate revisions by 3 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:R]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]]
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]]
 
{{Şəxs
 
{{Şəxs
−
|Şəkil         = Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu.jpg
+
|Adı              = Rəşid Axundov
−
|Şəkil məlumat  =  
+
|Tam adı         = Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu  
−
|Şəkil miqyası  =  
+
|Piktoqram        = yazar <!--“bio” sözünü yazar, kitab, diplomat, filosof, newspaper, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi və s. variantlarından (bütün variantlar burada: [[Şəki Ensiklopediyası:Layihə/Piktoqramlar]]) hər hansı biri ilə əvəz edə bilərsiniz-->
−
|Adı            = Rəşid bəy Axundov
+
|Şəkil           = Rəşid Axundov2.png
−
|Tam adı        = Rəşid Mirzə Fətəli oğlu Axundov
+
|Şəklin ölçüsü    =  
−
|Digər adları  =
+
|Şəklin izahı    = Rəşid Axundov.
−
|Fəaliyyəti    =
+
|Digər adı        =  
−
|Milliyəti      =  
+
|Doğum tarixi     = {{doğum tarixi|1854|2|9}} (28 yanvar)
−
|Doğum tarixi   = {{doğum tarixi|1854|1|28}}
+
|Doğum yeri       = Tiflis, Tifslis quberniyası, {{Rusİmp}}
−
|Doğum yeri     = [[Tiflis]]
+
|Vəfat tarixi    = {{vəfat tarixi|1909|1|}} (55 yaşında)
−
|Vəfatı        = {{vəfat tarixi|1909||}}
+
|Vəfat yeri       =  
−
|Vəfat yeri     =  
+
|Vəfat səbəbi     =  
−
|Vəfat səbəbi   =  
+
|Dəfn yeri       =
−
|Dəfn yeri     =  
+
|Vətəndaşlığı    = {{Rusİmp}}
−
|Atası         = [[Mirzə Fətəli Axundov]]
+
|Həyat yoldaşı    =
−
|Anası          =  
+
|Uşağı            =
−
|Həyat yoldaşı =  
+
|Partnyoru        =  
−
|Uşaqları      =  
+
|Atası           = [[Mirzə Fətəli Axundov]]
−
|Rəsmi vebsaytı =  
+
|Anası           = Tubu Axund Hacı Ələsgər qızı
−
|İmzası         =  
+
|Milliyəti        =
 +
|Dini            =
 +
|İxtisası        = yol mühəndisi
 +
|Təhsili         = Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu (–1884)
 +
|Fəaliyyəti      =
 +
  |Fəaliyyət illəri =  
 +
|Tanınır          =  
 +
|Mükafatları      =  
 +
|İmzası           =
 +
|Saytı            =
 +
|Commons          =  
 
}}
 
}}
 +
'''Rəşid Axundov''' (1854–1909) — [[Mirzə Fətəli Axundov|Mirzə Fətəli Axundovun]] oğlu, Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunun məzunu, 9-cu dərəcəli yol mühəndisi. Rusiya İmperiyasının {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsini də daşıyıb, həmçinin, fransızcadan ruscaya və azərbaycancaya bədii tərcümə işi ilə məşğul olub.
  
−
'''Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu'''  (1854-1909) - mühəndis, poliqlot, tərcüməçi
+
== Haqqında məlumatlar ==
 +
9 fevral (28 yanvar) 1854-cü il tarixdə Tiflisdə anadan olub.
  
−
== Həyatı ==
+
=== Təhsili ===
−
Rəşid Mirzə Fətəli oğlu [[28 yanvar]] [[1854]]-cü ildə [[Tiflis]] şəhərində anadan olmuşdu.  
+
1863 – 1872-ci illərdə Tiflis 1-ci klassik gimnaziyasında təhsil alıb.
−
18 yaşındaykən "Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu" fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib; Alfred dö Breanın "Bir balaca parijlinin həyatı" romanınısa fransızcadan dilimizə çevirib; atasının irsini o qoruyaraq saxlayıb) (Tiflis klassik gimnaziyasını bitirib: 1863-72;
 
  
−
1874-də ali təhsil almaqçün [[Brüssel]]ə gedir; atasının [[1878]]-dəki vəfatı onu sarsıdır, xəstələnir, maddi durumu pisləşir;
+
1874-cü ildə Belçika Liberal Universitetinə daxil olub, lakin 1882-ci ildə təhsilini yarımçıq buraxaraq Tiflisə qayıdıb.
  
−
[[1882]]-də kursu bitirmədən Tiflisə qayıdır, az sonra təhsilini bitirməkçün Peterburqa gedir və yol mühəndisi olur.
+
1884-cü ildə Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirib.
  
−
[[1883]]-[[1884]]; Tiflisə dönərək Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayır.
+
=== Əmək fəaliyyəti ===
 +
1884-cü ildə Tiflisdə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayıb.  
  
−
[[1905]]-də həm də quberniya katibiydi.
+
1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi.
  
−
Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvüydü, 1906-1908; ruhi sarsıntı içində [[1909]]-da özünü tapançayla öldürüb.
+
1905-ci ildə {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsində olub və Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamındakı 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı idi.
  
−
==Həmçinin bax==
+
=== Ədəbi yaradıcılığı ===
−
*[[Azərbaycan mühəndisləri]]
+
1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib.
  
−
[[Kateqoriya:Mühəndislər]]
+
Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir.
−
[[Kateqoriya:Tbilisidə doğulanlar]]
+
 
−
[[Kateqoriya:İntihar edən şəxslər]]
+
1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib.
−
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı mühəndislər]]
+
 
 +
Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib<ref name=Q1 group=qeyd/>. Bu əsər fransız dilindən azərbaycan dilinə ilk birbaşa bədii tərcümədir.
 +
 
 +
=== İctimai aktivliyi ===
 +
1906-cı ildən Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvü olub.
 +
 
 +
=== Vəfatı ===
 +
1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, tapançadan özü-özünə atəş açaraq intihar edib.
 +
 
 +
=== Ailəsi ===
 +
Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870–1927) ilə ailə qurmuşdur.
 +
 
 +
Fətəli adlı bir oğlu olub.
 +
 
 +
====Ailə fotoşəkilləri<ref name=Q2 group=qeyd/>====
 +
<gallery mode=packed-hover  heights= "200px" widths= "200px" >
 +
Şəkil:M.F.Axundzadə2.jpg |[[Mirzə Fətəli Axundov]] (Rəşid Axundovun atası).
 +
Şəkil:Nanə xanım (Rəşid Axunduvun anası).jpg|Nanə xanım (Rəşid Axunduvun anası).
 +
Şəkil:Rəşid Axundov (solda, Tiflis I gimnaziyasında oxuyarkən).jpg |Rəşid Axundov (solda, Tiflis I gimnaziyasında oxuyarkən).
 +
Şəkil:Rəşid Axundov (tələbəlik illərində).jpg|Rəşid Axundov (tələbəlik illərində).
 +
Şəkil:Rəşid Axundov.jpg|Rəşid Axundov.
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Qeydlər==
 +
{{İstinad siyahısı
 +
|group=qeyd
 +
|refs=
 +
<ref name=Q1> M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazıçısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.</ref>
 +
<ref name=Q2> Fotoşəkillər professor [[Ədalət Tahirzadə]] tərəfindən Şəki Ensiklopediyasına təqdim edilib.</ref>}}
 +
 
 +
==Ədəbiyyat==
 +
# {{kitab3
 +
| müəllif        = Mərdanov M.C., [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş]].
 +
| hissə          = [[Ədəbiyyat:Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu|{{abbr|'''Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu'''|İstinad olunan səhifəyə keçid|0}} ]]
 +
| hissənin linki  =
 +
| başlıq          = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı)
 +
| orijinal        =
 +
| link            =
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşr            = F – İ hərfləri
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      = Təhsil
 +
| il              = 2019
 +
| cild            = III
 +
| səhifə          = 386 – 391
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      =
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      =
 +
| archivedate    =
 +
| ref            =
 +
}}
 +
# {{AME|1|226-227|Axundzadə Rəşid}}
 +
 
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
 +
 
 +
[[az:Rəşid Axundov]]

Səhifəsinin 20:27, 9 fevral 2024 tarixinə olan son halı

Rəşid Axundov
Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu
Rəşid Axundov
Rəşid Axundov.
Doğum tarixi 9 fevral 1854(1854-02-09) (28 yanvar)
Doğum yeri Tiflis, Tifslis quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi yanvar 1909(1909-01-00) (55 yaşında)
Atası Mirzə Fətəli Axundov
Anası Tubu Axund Hacı Ələsgər qızı
Vətəndaşlıq Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
İxtisası yol mühəndisi
Təhsili Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu (–1884)

Rəşid Axundov (1854–1909) — Mirzə Fətəli Axundovun oğlu, Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunun məzunu, 9-cu dərəcəli yol mühəndisi. Rusiya İmperiyasının quberniya katibi(ru) mülki məmur rütbəsini də daşıyıb, həmçinin, fransızcadan ruscaya və azərbaycancaya bədii tərcümə işi ilə məşğul olub.

Haqqında məlumatlar

9 fevral (28 yanvar) 1854-cü il tarixdə Tiflisdə anadan olub.

Təhsili

1863 – 1872-ci illərdə Tiflis 1-ci klassik gimnaziyasında təhsil alıb.

1874-cü ildə Belçika Liberal Universitetinə daxil olub, lakin 1882-ci ildə təhsilini yarımçıq buraxaraq Tiflisə qayıdıb.

1884-cü ildə Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirib.

Əmək fəaliyyəti

1884-cü ildə Tiflisdə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayıb.

1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi.

1905-ci ildə quberniya katibi(ru) mülki məmur rütbəsində olub və Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamındakı 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı idi.

Ədəbi yaradıcılığı

1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib.

Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir.

1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib.

Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib[qeyd 1]. Bu əsər fransız dilindən azərbaycan dilinə ilk birbaşa bədii tərcümədir.

İctimai aktivliyi

1906-cı ildən Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvü olub.

Vəfatı

1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, tapançadan özü-özünə atəş açaraq intihar edib.

Ailəsi

Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870–1927) ilə ailə qurmuşdur.

Fətəli adlı bir oğlu olub.

Ailə fotoşəkilləri[qeyd 2]

  • Mirzə Fətəli Axundov (Rəşid Axundovun atası).

  • Nanə xanım (Rəşid Axunduvun anası).

  • Rəşid Axundov (solda, Tiflis I gimnaziyasında oxuyarkən).

  • Rəşid Axundov (tələbəlik illərində).

  • Rəşid Axundov.

Qeydlər

  1. ↑ M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazıçısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.
  2. ↑ Fotoşəkillər professor Ədalət Tahirzadə tərəfindən Şəki Ensiklopediyasına təqdim edilib.

Ədəbiyyat

  1. Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. Axundxadə Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III  cild. — Səh.: 386 – 391.
  2. Axundzadə Rəşid // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I  c. — Səh. 226-227. — ISBN 978-9952-441-02-4.
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Rəşid_Axundov&oldid=61511"