Changes

'''Zaman bəy Şeyxəlibəyov''' (1838–1904) — tərcüməçi, diplomat və dövlət xadimi. Müxtəlif illərdə dörd dövlətə xidmət etmişdir. 1877-ci ilin ikinci yarsından sonra Rusiya İmperiyasında – Türküstan general-qubernatorun dəftərxanasında, tərcüməçi vəzifəsində çalışmışdır. Rusiya İmperiyasının müxtəlif mülki məmur rütbələrini daşımış, o cümlədən, həyatının son illərində {{link-interwiki|az=Dövlət müşaviri|az_mətn=dövlət müşaviri |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Статский советник}} ({{dil-ru|статский советник}}) rütbəsinə malik olmuşdur{{Sfn|Генеалогическое общество Алматы||p=|loc=}}, hansı ki bu general-mayor və polkovnik hərbi rütbələri arasındakı hərbi rütbəyə uyğun idi.

'''Zaman bəy Şeyxəlibəyov''' (1838–1904) — tərcüməçi, diplomat və dövlət xadimi. Müxtəlif illərdə dörd dövlətə xidmət etmişdir. 1877-ci ilin ikinci yarsından sonra Rusiya İmperiyasında – Türküstan general-qubernatorun dəftərxanasında, tərcüməçi vəzifəsində çalışmışdır. Rusiya İmperiyasının müxtəlif mülki məmur rütbələrini daşımış, o cümlədən, həyatının son illərində {{link-interwiki|az=Dövlət müşaviri|az_mətn=dövlət müşaviri |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Статский советник}} ({{dil-ru|статский советник}}) rütbəsinə malik olmuşdur{{Sfn|Генеалогическое общество Алматы||p=|loc=}}, hansı ki bu general-mayor və polkovnik hərbi rütbələri arasındakı hərbi rütbəyə uyğun idi.

Rusiyanın Şərq tarixçiləri Zaman bəyin özü haqqında, onun səyahətlərdə və diplomatik danışıqlarda ruslara köməyi haqqında kifayət qədər məlumatlıdırlar{{Sfn|Пржевальский Н.М.|1947|с=138 (прм. 18)|loc=}}. O cümlədən, məşhur rus səyyahı və coğrafiyaşünası Nikolay Prijevalskiy Şərqi Türküstana etdiyi səyahətlərinin birində qarşılaşdığı Zaman bəydən öz gündəliyində dəfələrlə bəhs etmiş, həmçinin, geri dönərkən Zaman bəyə səmimi təşəkkür məktubu yazdığını da gündəliyində qeyd etmiş və səyahətinin uğurla başa çatmasında Zaman bəyin xüsusi rolunu vurğulamışdır{{Sfn|Пржевальский Н.М.|1947|с=139 (прм. 18)|loc=}}.

Məşhur rus səyyahı və coğrafiyaşünası Nikolay Prijevalskiy Şərqi Türküstana etdiyi səyahətlərinin birində qarşılaşdığı Zaman bəydən öz gündəliyində dəfələrlə bəhs etmiş, həmçinin, geri dönərkən Zaman bəyə səmimi təşəkkür məktubu yazdığını da gündəliyində qeyd etmiş və səyahətinin uğurla başa çatmasında Zaman bəyin xüsusi rolunu vurğulamışdır{{Sfn|Пржевальский Н.М.|1947|с=139 (прм. 18)|loc=}}.

==Haqqında məlumatlar==

==Həyat və fəaliyyəti==

7 noyabr (26 oktyabr) 1838-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub{{Sfnaz|Tahirzade A.|2016, Aralıq |p=|loc=}}.

7 noyabr (26 oktyabr) 1838-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub{{Sfnaz|Tahirzade A.|2016, Aralıq |p=|loc=}}.

===Fəaliyyəti===

===Nuxada===

1860-cı ildə tərtib edilmiş “Nuxa şəhərindəki müsəlman bəylərinin və dövlət məmurlarının siyahısı”nda adı 35-ci sırada – 22 yaşlı {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsini daşıyan şəxs kimi, qeyd edilib{{Sfnru|Список беков и чиновников мусульманского вероисповедения гор. Нухи|1860|p=|loc=}}<ref name=Q2 group=qeyd/>.  

1860-cı ildə tərtib edilmiş “Nuxa şəhərindəki müsəlman bəylərinin və dövlət məmurlarının siyahısı”nda adı 35-ci sırada – 22 yaşlı {{link-interwiki|az=quberniya katibi|az_mətn=quberniya katibi |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Губернский секретарь}} mülki məmur rütbəsini daşıyan şəxs kimi, qeyd edilib{{Sfnru|Список беков и чиновников мусульманского вероисповедения гор. Нухи|1860|p=|loc=}}<ref name=Q2 group=qeyd/>.  

1868 – 1872-ci illərdə Yelisavetpol Dairə Məhkəməsinin Nuxa barışdırıcı şöbəsində məhkəmə icraçısı ({{dil-ru|судебный пристав}}) vəzifəsində çalışıb{{Sfnru|Кавказский календарь|1868|с=36 (ol-line 514)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1869|с=40 (on-line 536)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1871|с=51 (on-line 523)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1872|с=52 (on-line 523)|loc=}}.

1868 – 1872-ci illərdə Yelisavetpol Dairə Məhkəməsinin Nuxa barışdırıcı şöbəsində məhkəmə icraçısı ({{dil-ru|судебный пристав}}) vəzifəsində çalışıb{{Sfnru|Кавказский календарь|1868|с=36 (ol-line 514)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1869|с=40 (on-line 536)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1871|с=51 (on-line 523)|loc=}}{{Sfnru|Кавказский календарь|1872|с=52 (on-line 523)|loc=}}.

1872-cı ildən sonra xeyli qafqazlının içərisində Türkiyəyə mühacirət edib<ref name=Q4 group=qeyd/>.

1872-cı ildən sonra xeyli qafqazlının içərisində Türkiyəyə mühacirət edib<ref name=Q4 group=qeyd/>.

1873 – 1875-ci illər arasında Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Şərqi Türküstana göndərilən rəsmi nümayəndələr arasında olmuş, 1875-ci ildə Kaşğara yetişmiş Osmanlı hərbi yardımını bütün yol boyu – İstanbuldan Kaşğaradək, müşayiət etmişdir{{Sfnaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=|loc=}}.

1873 – 1875-ci illər arasında Osmanlı dövlətinin nümayəndəsi kimi İstanbuldan Şərqi Türküstana göndərilən rəsmi nümayəndələr arasında olmuş, 1875-ci ildə Kaşğara yetişmiş Osmanlı hərbi yardımını bütün yol boyu – İstanbuldan Kaşğaradək, müşayiət etmişdir{{Sfnaz|Əlizadə Z.|7 iyun 2014|p=|loc=}}.

1876-cı ilin dekabr ayı üçün Zaman bəyin adı Çindən müstəqilliyini elan etmiş Yeddişəhər (Kaşğar) dövlətinin əmiri {{link-interwiki|az=Yaqub xanın|az_mətn=Yaqub xanın |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Магомет Якуб бек Бадаулет}} etibarlı nümayəndəsi olaraq – “Zaman xan əfəndi” kimi çəkilir{{Sfnru|Куропаткин А.Н.|1879|с=7|loc=}}<ref name=Q3 group=qeyd/>.

1876-cı ilin dekabr ayı üçün Zaman bəyin adı Çindən müstəqilliyini elan etmiş Yeddişəhər (Kaşğar) dövlətinin əmiri {{link-interwiki|az=Yaqub xanın|az_mətn=Yaqub xanın |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Магомет Якуб бек Бадаулет}} etibarlı nümayəndəsi olaraq – “Zaman xan əfəndi” kimi çəkilir{{Sfnru|Куропаткин А.Н.|1879|с=7|loc=}}<ref name=Q3 group=qeyd/>.

1877-ci ilin ikinci yarısında Yaqub xanın öldürülməsindən və Yeddişəhər dövlətinin Çin tərəfindən tam işğal edilməsindən sonra Daşkəndə gedib.

1877-ci ilin ikinci yarısında Yaqub xanın öldürülməsindən və Yeddişəhər dövlətinin Çin tərəfindən tam işğal edilməsindən sonra Daşkəndə gedib.

1877 – 1900-cu illərdə Daşkənddə – Türküstan general-qubernatorunun dəftərxanasında əvvəl tərcüməçi{{Sfnru|Фёдоров Г.П. (XXI)|2013|с=875|loc=}}, sonra baş tərcüməçi{{Sfnru|Офицеры РИА|1900|p=|loc=}} vəzifəsində çalışıb.  

1877 – 1900-cu illərdə Daşkənddə – Türküstan general-qubernatorunun dəftərxanasında əvvəl tərcüməçi{{Sfnru|Фёдоров Г.П. (XXI)|2013|с=875|loc=}}, sonra baş tərcüməçi{{Sfnru|Офицеры РИА|1900|p=|loc=}} vəzifəsində çalışıb.  

1877 – 1878-ci illərdə Rusiya İmperiyasının Əfqanıstandakı diplomatik heyətində yer alıb{{Sfnru|Пржевальский Н.М.|1947|с=138|loc=}}.  

1877 – 1878-ci illərdə Rusiya İmperiyasının Əfqanıstandakı diplomatik heyətində yer alıb{{Sfnru|Пржевальский Н.М.|1947|с=138|loc=}}.  

[[File:Эмир Бухары Мир-Сеид-Абдул-Ахад в окружении русских офицеров.jpg|thumb|left|350px|Sağdan birinci Zaman bəy, mərkəzdə Buxara xanı.]]

[[File:Эмир Бухары Мир-Сеид-Абдул-Ахад в окружении русских офицеров.jpg|thumb|left|350px|Sağdan birinci Zaman bəy, mərkəzdə Buxara xanı.]]

[[Fayl:Zaman bəy Şıxəlibəyov2.jpg|350px|thumb|Sağdan birinci Zaman bəy, mərkəzdə Buxara xanı, 1896-cı il, Moskva.]]

[[Fayl:Zaman bəy Şıxəlibəyov2.jpg|350px|thumb|Sağdan birinci Zaman bəy, mərkəzdə Buxara xanı, 1896-cı il, Moskva.]]

1892-сi ildə Rusiya imperatoru {{link-interwiki|az=III Aleksandr|az_mətn= III Aleksandrın|başqa_dil=ru |başqa_dildə_başlıq=Александр III}} ({{h.o.}}1881 – 1894) dəvəti ilə Peterburqa səfər edən və sonra isə öz ölkəsinə geri dönən Buxara xanı {{link-interwiki|az=Seyid Əbdüləhəd xan|az_mətn=Seyid Əbdüləhəd xanı |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Сеид Абдулахад-хан}} ({{h.o.}}1885 – 1910) bütün yol boyu müşayiət etmiş şəxslərdən biri olub (Seyid Əbdüləhəd xan geri dönərkən – 19 fevral 1893-cü il tarixdə, Bakıdan keçmiş, gecələmək üçün Bakıda Zaman bəyin həmyerlisi olan Həsən bəy Nəbibəyovun evinə düşmüşdür{{Sfnru|Наш Баку||p=|loc=}}).

1892-сi ildə Rusiya imperatoru {{link-interwiki|az=III Aleksandr|az_mətn= III Aleksandrın|başqa_dil=ru |başqa_dildə_başlıq=Александр III}} ({{h.o.}}1881 – 1894) dəvəti ilə Peterburqa səfər edən və sonra isə öz ölkəsinə geri dönən Buxara xanı {{link-interwiki|az=Seyid Əbdüləhəd xan|az_mətn=Seyid Əbdüləhəd xanı |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Сеид Абдулахад-хан}} ({{h.o.}}1885 – 1910) bütün yol boyu müşayiət etmiş şəxslərdən biri olub (Seyid Əbdüləhəd xan geri dönərkən – 19 fevral 1893-cü il tarixdə, Bakıdan keçmiş, gecələmək üçün Bakıda Zaman bəyin həmyerlisi olan Həsən bəy Nəbibəyovun evinə düşmüşdür{{Sfnru|Наш Баку||p=|loc=}}).

1900-cü ilin iyun ayında Minvoda bir aylıq istirahətə getmiş Buxara xanı Seyid Əbdüləhəd xanı bütün istirahəti boyu müşayiət edib{{Sfnru|Абдирашидов Д.|2011|с=121|loc=}}.

1900-cü ilin iyun ayında Minvoda bir aylıq istirahətə getmiş Buxara xanı Seyid Əbdüləhəd xanı bütün istirahəti boyu müşayiət edib{{Sfnru|Абдирашидов Д.|2011|с=121|loc=}}.

1900-cü il noyabr ayının 18-də (5-də) öz xahişi ilə Türküstan general-qubernator dəftərxanasının baş tərcüməçisi vəzifəsindən azad olunub{{Sfnru|Офицеры РИА|1900|p=|loc=}}.

1878 – 1882-ci illərdə “Türkistan vilayətinin qəzeti”nin ədəbi əməkdaşı olub{{Sfnru|Assanova B.S.|2018|с=10|loc=}}<ref name=Q5 group=qeyd/>.

===Mülki rütbələri===

===Mülki rütbələri===

1876-cı ildə vəfat etmiş qardaşı İbrahim bəyin adını verdiyi oğlu [[İbrahim bəy Şeyxəlibəyov]] rus ordusunun poruçiki olub, Birinci Dünya müharibəsində – 25 (12) iyul 1915-ci il tarixdə, döyüşdə ağır yaralanıb və həmin yaradan da vəfat edib{{Sfn|Qazıxana dəftəri-1|2008|s=151|loc=}}.

1876-cı ildə vəfat etmiş qardaşı İbrahim bəyin adını verdiyi oğlu [[İbrahim bəy Şeyxəlibəyov]] rus ordusunun poruçiki olub, Birinci Dünya müharibəsində – 25 (12) iyul 1915-ci il tarixdə, döyüşdə ağır yaralanıb və həmin yaradan da vəfat edib{{Sfn|Qazıxana dəftəri-1|2008|s=151|loc=}}.

== Qeydlər ==

== Qeydlər ==