"İsmayıl xan Xoyski" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
− | [[Kateqoriya:İ]] | + | [[Kateqoriya:İ]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Xoyski İsmayıl xan]] [[Kateqoriya:1826-cı ilədək Şəki hakimləri, xanları və s.]] |
{{Dövlət xadimi | {{Dövlət xadimi | ||
| adı = | | adı = | ||
Sətir 7: | Sətir 7: | ||
| şəklin ölçüsü = | | şəklin ölçüsü = | ||
| titul = [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] | | titul = [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] | ||
− | | dövr əvvəl = | + | | dövr əvvəl = 3 sentyabr, 1814 |
− | | dövr son = | + | | dövr son = 5 avqust 1819 |
− | | sələfi = | + | | sələfi = Cəfərqulu xan Xoyski |
| xələfi = Şəki xanlığı ləğv olundu | | xələfi = Şəki xanlığı ləğv olundu | ||
− | | tacqoyma = | + | | tacqoyma = 22 may, 1815 |
| varisi = | | varisi = | ||
− | | milliyəti = | + | | milliyəti = kürd, dünbüli tayfası<ref>Onlar özlərini Xəlifə Harun ər-Rəşidin vəziri olmuş Cəfər Bərməkinin nəslindən hesab edirdilər.</ref> |
− | | dini = | + | | dini = islam, şiə |
| doğum tarixi = | | doğum tarixi = | ||
− | | doğum yeri = | + | | doğum yeri = Xoy, İran |
| vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1819|8|5}} | | vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1819|8|5}} | ||
− | | vəfat yeri = [[ | + | | vəfat yeri = [[Nuxa]] |
− | | dəfn yeri = | + | | dəfn yeri = Kərbəla |
| sülalə = | | sülalə = | ||
− | | atası = [[ | + | | atası = [[Cəfərqulu xan Xoyski]] |
| anası = Şərəfnisə bəyim | | anası = Şərəfnisə bəyim | ||
− | | həyat yoldaşı = Tuti ağa [[ | + | | həyat yoldaşı = Tuti ağa [[Məhəmmədhəsən xan]] qızı |
| uşağı = 2 qız; 1.Səadət bəyim 2.? | | uşağı = 2 qız; 1.Səadət bəyim 2.? | ||
}} | }} | ||
− | '''İsmayıl xan Xoyski''' (? | + | '''İsmayıl xan Xoyski''' (? – 1819)– [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] (1814 – 1819), atası [[Cəfərqulu xan Xoyski|Cəfərqulu xan Xoyskinin]] vəfatından sonra Şəkidə hakimiyyətə keçmişdir. |
− | |||
− | + | == Haqqında məlumatlar == | |
+ | Çar Aleksandrın 22 may (Yuli təqvimi ilə: 10 may) 1815-ci il tarixli fərmanı ilə rəsmi şəkildə Şəki xanı kimi təsdiqlənmişdir. Lakin o, atasından fərqli olaraq, rus hakimiyyət dairələrinin ümidlərini doğrultmamışdı. Yüksək çinli rus məmurlarının öz aralarındakı yazışmalarında İsmayıl xanı hətta “böyük axmaq” da adlandırmışdılar. Nəhayət, İsmayıl xan xəstələndi və bir həftəlik yataq vəziyyətindən sonra 5 avqust (Yuli təqvimi ilə: 24 iyul) 1819-cu il tarixdə öldü. Belə bir fürsət gözləyən ruslar isə onun oğul varisinin olmamasını bəhanə edərək Şəki xanlığının ləğv edildiyini və yerində [[Şəki əyaləti|Şəki əyalətinin]] yaradıldığını elan etdilər. Şamaxı xanı Mustafa xan o vaxt iddia etmişdir ki, İsmayıl xanı ruslar öldürüblər. Ruslar isə öz növbələrində onun, bacısı Sara bəyim tərəfindən zəhərlənməsindən şübhələndiklərini bildirirdilər. | ||
− | + | Şəki xanlığının ləğv edilməsindən az sonra, ruslar mərhum xanın qohum-əqrəbasının bir qisminə illik təqaüd kəsdilər. Məsələn, “Kiçik ağa” ləğəbi ilə tanınan əmisi oğlu Kəlbəli bəyə əvvəl 1300, sonra isə 2300; Kəlbəli bəyin anası Səltənət bəyimə 1200 manat və s. Lakin bununla yanaşı, həm də onlara Nuxanı tərk etmək “məsləhət” görüldü. | |
İsmayıl xanın ölümündən sonra əmisi oğlu Kəlbəli bəy rus hakimiyyət dairələrinə rəsmən müraciət edərək mərhumun nəşinin Kərbəlaya aparılması üçün təşkilati köməklik göstərilməsini istəmişdir. | İsmayıl xanın ölümündən sonra əmisi oğlu Kəlbəli bəy rus hakimiyyət dairələrinə rəsmən müraciət edərək mərhumun nəşinin Kərbəlaya aparılması üçün təşkilati köməklik göstərilməsini istəmişdir. | ||
− | İsmayıl xanın arvadı Şəkinin yerli xanlarından olan [[ | + | İsmayıl xanın arvadı Şəkinin yerli xanlarından olan [[Məhəmmədhəsən xan|Məhəmmədhəsən xanın]] qızı Tuti ağa idi. Tüti ağa isə İsmayıl xanın 2 qızının anası idi və bu qızlardan biri isə İsmayıl xanın ölümündən bir-neçə gün sonra dünyaya gəlmişdir. |
== Mənbə == | == Mənbə == | ||
− | * Aydın Məmmədov. Fətəli xan Xoyskinin əsli nəcabətinə dair faktlar, | + | * Aydın Məmmədov. Fətəli xan Xoyskinin əsli nəcabətinə dair faktlar, “Elm” qəzeti, 4 oktyabr, 2002-ci il. |
== Qeydlər == | == Qeydlər == | ||
Sətir 51: | Sətir 51: | ||
* [[Xoyskilər]] | * [[Xoyskilər]] | ||
* [[Şəki xanlığı]] | * [[Şəki xanlığı]] | ||
− | + | {{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}} | |
− | |||
− | |||
− | |||
− |
01:06, 5 avqust 2020 versiyası
İsmayıl xan Xoyski | |||||
---|---|---|---|---|---|
İsmayıl xan Xoyski | |||||
|
|||||
Tacqoyma | 22 may, 1815 | ||||
Sələfi | Cəfərqulu xan Xoyski | ||||
Xələfi | Şəki xanlığı ləğv olundu | ||||
Doğum yeri | Xoy, İran | ||||
Vəfat tarixi | 5 avqust 1819 | ||||
Vəfat yeri | Nuxa | ||||
Dəfn yeri | Kərbəla | ||||
Dini | islam, şiə | ||||
Atası | Cəfərqulu xan Xoyski | ||||
Anası | Şərəfnisə bəyim | ||||
Həyat yoldaşı | Tuti ağa Məhəmmədhəsən xan qızı | ||||
Uşaqları | 2 qız; 1.Səadət bəyim 2.? |
İsmayıl xan Xoyski (? – 1819)– Şəki xanı (1814 – 1819), atası Cəfərqulu xan Xoyskinin vəfatından sonra Şəkidə hakimiyyətə keçmişdir.
Haqqında məlumatlar
Çar Aleksandrın 22 may (Yuli təqvimi ilə: 10 may) 1815-ci il tarixli fərmanı ilə rəsmi şəkildə Şəki xanı kimi təsdiqlənmişdir. Lakin o, atasından fərqli olaraq, rus hakimiyyət dairələrinin ümidlərini doğrultmamışdı. Yüksək çinli rus məmurlarının öz aralarındakı yazışmalarında İsmayıl xanı hətta “böyük axmaq” da adlandırmışdılar. Nəhayət, İsmayıl xan xəstələndi və bir həftəlik yataq vəziyyətindən sonra 5 avqust (Yuli təqvimi ilə: 24 iyul) 1819-cu il tarixdə öldü. Belə bir fürsət gözləyən ruslar isə onun oğul varisinin olmamasını bəhanə edərək Şəki xanlığının ləğv edildiyini və yerində Şəki əyalətinin yaradıldığını elan etdilər. Şamaxı xanı Mustafa xan o vaxt iddia etmişdir ki, İsmayıl xanı ruslar öldürüblər. Ruslar isə öz növbələrində onun, bacısı Sara bəyim tərəfindən zəhərlənməsindən şübhələndiklərini bildirirdilər.
Şəki xanlığının ləğv edilməsindən az sonra, ruslar mərhum xanın qohum-əqrəbasının bir qisminə illik təqaüd kəsdilər. Məsələn, “Kiçik ağa” ləğəbi ilə tanınan əmisi oğlu Kəlbəli bəyə əvvəl 1300, sonra isə 2300; Kəlbəli bəyin anası Səltənət bəyimə 1200 manat və s. Lakin bununla yanaşı, həm də onlara Nuxanı tərk etmək “məsləhət” görüldü.
İsmayıl xanın ölümündən sonra əmisi oğlu Kəlbəli bəy rus hakimiyyət dairələrinə rəsmən müraciət edərək mərhumun nəşinin Kərbəlaya aparılması üçün təşkilati köməklik göstərilməsini istəmişdir.
İsmayıl xanın arvadı Şəkinin yerli xanlarından olan Məhəmmədhəsən xanın qızı Tuti ağa idi. Tüti ağa isə İsmayıl xanın 2 qızının anası idi və bu qızlardan biri isə İsmayıl xanın ölümündən bir-neçə gün sonra dünyaya gəlmişdir.
Mənbə
- Aydın Məmmədov. Fətəli xan Xoyskinin əsli nəcabətinə dair faktlar, “Elm” qəzeti, 4 oktyabr, 2002-ci il.
Qeydlər
- ↑ Onlar özlərini Xəlifə Harun ər-Rəşidin vəziri olmuş Cəfər Bərməkinin nəslindən hesab edirdilər.
Xarici keçidlər
Aydın Məmmədov. Fətəli xan Xoyskinin əsli nəcabətinə dair faktlar