Şəki Ensiklopediyası

"Lütfəli Abdullayev" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
 
(30 intermediate revisions by 3 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:L]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış aktyorlar]]{{Kino sənətçisi
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış aktyorlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış kino xadimləri]]{{Kino sənətçisi
 
|Adı              = Lütfəli Abdullayev
 
|Adı              = Lütfəli Abdullayev
−
|Orijinal adı    = ''Abdullayev Lütfəli Əmir oğl''u
+
|Orijinal adı    = ''Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu''
−
|Şəkil            = Lütfəli Abdullayev.jpg
+
|Şəkil            = Lütfəli Abdullayev.png
 
|şəklin ölçüsü    =  
 
|şəklin ölçüsü    =  
−
|Şəkil məlumat    = Lütfəli Abdullayev
+
|Şəkil məlumat    = Lütfəli Abdullayev.
 
|İlk adı          =  
 
|İlk adı          =  
 
|Digər adları    =  
 
|Digər adları    =  
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi|1914|3|22}}
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi|1914|3|22}}
−
|Doğum yeri      = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
+
|Doğum yeri      = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
|Vəfatı          = {{vəfat tarixi və yaşı|1973|12|9|1914|3|22}}
 
|Vəfatı          = {{vəfat tarixi və yaşı|1973|12|9|1914|3|22}}
 
|Vəfat yeri      = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 
|Vəfat yeri      = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
Sətir 19: Sətir 19:
 
|Milliyyəti      =  
 
|Milliyyəti      =  
 
|Vətəndaşlıq      = {{Rusİmp}}→{{ADR}}→{{SSRİ}}
 
|Vətəndaşlıq      = {{Rusİmp}}→{{ADR}}→{{SSRİ}}
−
|Təhsili          =  
+
|Təhsili          = Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, valtorna sinfi (1928–)
 
|Fəaliyyət illəri =  
 
|Fəaliyyət illəri =  
−
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1943}}{{Azərbaycan SSR xalq artisti|1960}} {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1959}}
+
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1943}}{{"Stalin" mükafatı}}{{Azərbaycan SSR xalq artisti|1960}}<br>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1959}}
 +
 
 
|imdb_id          = 0008710
 
|imdb_id          = 0008710
 
|İmzası          =  
 
|İmzası          =  
Sətir 27: Sətir 28:
 
}}
 
}}
  
−
'''Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu''' — Azərbaycan aktyoru,<ref>Sarıyeva, İ. Lütfəli Abdullayev sənətinə dövlət qayğısı... //Bakı xəbər.- 2015.- 5 noyabr.- S.15.</ref> Azərbaycanın xalq artisti (1960), Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının yaradıcılarından biri, milli xalq oyun-tamaşalarının gülüş estetikasını bacarıq və həssalıqla mənimsəmiş, vəziyyət komediyalarında oynamağı xoşlayan, məsxərə hərəkətləri ilə mimika-jest ifadə vasitələrindən obrazın komik xarakterini açmaq üçün istifadə edən aktyor.
+
'''Lütfəli Abdullayev''' (1914–1973) — Azərbaycan sovet teatr və kino aktyoru, [["Stalin" mükafatı|“Stalin” mükafatı]] laureatı, [[Azərbaycan SSR xalq artisti|Azərbaycan SSR xalq artisti]]. Komik rolların mahir ifaçısı olub; obrazın açılmasında yumordan məharətlə istifadə etmək, incə ştrixlər tapmaq, komik vəziyyətləri realist planda tamaşaçılara çatdırmaq onun yaradıcılığının səciyyəvi cəhətləridir{{sfn|AME|2009|p=17}}.
  
 
== Haqqında məlumatlar ==
 
== Haqqında məlumatlar ==
−
22 mart 1914-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] anadan olub.
+
22 mart 1914-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
  
 
=== Təhsili ===
 
=== Təhsili ===
−
Nuxada yeddillik məktəbi bitirib.  
+
Nuxada yeddiillik məktəbi bitirib.
 +
 
 +
1928-ci ildən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edib, o cümlədən paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olub.
  
 
=== Yaradıcı fəaliyyəti ===
 
=== Yaradıcı fəaliyyəti ===
 
==== Teatr ====
 
==== Teatr ====
−
Nuxada yeddillik məktəbi bitirdikdən sonra bir neçə ay Nuxa fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində çalışıb. Burada kiçik məsxərələrdə və vodevillərdə oynayıb.
+
Nuxada yeddiillik məktəbi bitirdikdən sonra bir neçə ay Nuxa fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində kiçik məsxərələrdə və tərcümə olunmuş, təbdil edilmiş
 +
vodevillərdə rollar oynayıb.
  
−
1928-ci ilin sentyabrında Bakıya gələn Lütfəli Abdullayev Dövlət konservatoriyasının valtorna sinfinin məşğələlərində iştirak etməyə başlamışdır. Vokal sənətinə marağı olduğuna görə paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olmuş, səsinin oxu ölçü-quruluşunu cilalayıb müəyyən qəlibə salmışdır. Dərslərinin gedişatını müəyyən yönə salıb sistemləşdirdikdən sonra yaşının azlığına baxmayaraq, müsabiqə ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Tezliklə o, yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, qısa vaxtdan sonra "Arşın mal alan" operettasında Vəli rolunda oynayıb.
+
1928-ci ildə Bakıda konservatoriyanın valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edərkən, müsabiqə yolu ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Bundan sonra, əvvəl yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, az sonra isə  “Arşın mal alan” operettasında Vəli rolunda oynayıb.
  
−
1938-ci ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrı yarananda Lütfəli Abdullayev truppaya qəbul edilib.  
+
1938-ci ildə yeni yaranan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında truppaya qəbul edilib.  
  
−
1949-cu ilin yazında Milli Dram Teatrına keçib. Burada Tulio ("Rəqs müəllimi", Lope de Veqa), Rəşid ("Kimdir müqəssir?", Georgi Mdivani), Tağı ("Köhnə dudman", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Oddamdı ("Od gəlini", Cəfər Cabbarlı), Nadir ("Çiçəklənən arzular", Məmmədhüseyin Təhmasib) rollarında çıxış edib.
+
1949-cu ilin yazında M.Əzizbəyov adına Milli Dram Teatrına keçib.  
  
 
1951-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.
 
1951-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.
  
−
1956-cı ildə yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrınında fəaliyyət göstərib.  
+
1956-ci ildən yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyət göstərib.
  
 
==== Kino ====
 
==== Kino ====
−
1945-ci ildə Rza Təhmasibin lentə aldığı “Arşın mal alan” filmində Vəli rolunu oynayıb. O, bu rola görə 1946-cı ildə Stalin mükafatına (sonralar "SSRİ Dövlət mükafatı" adlandı) layiq görülüb. Lütfəli Abdullayev həmçinin “Əhməd haradadır?” (Zülümov), “Ulduz” (Məhəmməd), “Qəribə əhvalat” (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.
+
1945-ci ildə Rza Təhmasibin lentə aldığı “Arşın mal alan” filmində Vəli rolunu oynayıb. Həmçinin “Əhməd haradadır?” (Zülümov), “Ulduz” (Məhəmməd), “Qəribə əhvalat” (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.
  
 
==== Təltif və mükafatları ====
 
==== Təltif və mükafatları ====
−
*[[Azərbaycan SSR əməkdar artisti|“Azərbaycan SSR əməkdar artisti”]] fəxri adı (1943).
+
* [[Azərbaycan SSR əməkdar artisti|“Azərbaycan SSR əməkdar artisti”]] fəxri adı (1943);
−
*[[Stalin mükafatı]] –  “Arşın mal alan” filmində “Vəli” roluna görə (1946).
+
* [["Stalin" mükafatı|“Stalin” mükafatı]] –  “Arşın mal alan” filmində “Vəli” roluna görə (1946);
−
*[[Azərbaycan SSR xalq artisti|“Azərbaycan SSR xalq artisti”]] (1960).
+
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)]] (1959);
−
*[[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı]] (1971).
+
* [[Azərbaycan SSR xalq artisti|“Azərbaycan SSR xalq artisti”]] (1960);
 +
* [[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı]] (1971).
  
 
=== Vəfatı ===
 
=== Vəfatı ===
−
9 dekabr 1973-cü ildə Bakıda vəfat edib, İkinci Fəxri xiyabanda dəfn edilib.  
+
9 dekabr 1973-cü il tarixdə – 59 yaşında, Bakıda vəfat edib. İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.  
  
 
==== Xatirəsi ====
 
==== Xatirəsi ====
 +
[[Şəkil:Lütfəli_Abdullayev2.jpg|thumb|160px|Lütfəli Abdullayevin vaxtilə yaşadığı binanın divarında onunla bağlı memorial lövhə.]]
 
Bakıda adına küçə var.
 
Bakıda adına küçə var.
  
−
2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında “Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev” adlı qısametrajlı səndəli fim çəkilmişdir.  
+
2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında “Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev” adlı qısametrajlı səndəli film çəkilmişdir.  
  
 
13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.
 
13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.
  
−
== Filmoqrafiya ==
+
=== Filmoqrafiya ===
−
# [[:az:Aktrisanın təbəssümü (film, 1974)|Aktrisanın təbəssümü]]
+
# [[:az:Aktrisanın təbəssümü (film, 1974)|Aktrisanın təbəssümü]].
−
# [[:az:Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]]
+
# [[:az:Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]].
−
# [[:az:Bəşir Səfəroğlu (film, 1969)|Bəşir Səfəroğlu]]
+
# [[:az:Bəşir Səfəroğlu (film, 1969)|Bəşir Səfəroğlu]].
−
# [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları]]
+
# [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları]].
−
# [[:az:Əhməd haradadır? (film, 1963)|Əhməd haradadır?]]
+
# [[:az:Əhməd haradadır? (film, 1963)|Əhməd haradadır?]].
−
# [[:az:"İmportnı" yaxud zırrama (film, 1972)|"İmportnı" yaxud zırrama ]]
+
# [[:az:"İmportnı" yaxud zırrama (film, 1972)|"İmportnı" yaxud zırrama ]].
−
# [[:az:"Kazbek" qutusu (film, 1958)|"Kazbek" qutusu]]
+
# [[:az:"Kazbek" qutusu (film, 1958)|"Kazbek" qutusu]].
−
# [[:az:Qəribə əhvalat (film, 1960)|Qəribə əhvalat]]
+
# [[:az:Qəribə əhvalat (film, 1960)|Qəribə əhvalat]].
−
# [[:az:Məktuba cavab (film, 1944)|Məktuba cavab]]
+
# [[:az:Məktuba cavab (film, 1944)|Məktuba cavab]].
−
# [[:az:O olmasın, bu olsun (film, 1956)|O olmasın, bu olsun]]
+
# [[:az:O olmasın, bu olsun (film, 1956)|O olmasın, bu olsun]].
 
# [[:az:Payız konserti (film, 1962)|Payız konserti]]
 
# [[:az:Payız konserti (film, 1962)|Payız konserti]]
−
# [[:az:Ulduz (film, 1964)|Ulduz]]
+
# [[:az:Ulduz (film, 1964)|Ulduz]].
−
# [[:az:Üzeyir ömrü (film, 1981)|Üzeyir ömrü]]
+
# [[:az:Üzeyir ömrü (film, 1981)|Üzeyir ömrü]].
−
# [[:az:Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev (film, 2014)|Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev]]
+
# [[:az:Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev (film, 2014)|Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev]].
  
 
== İstinadlar ==
 
== İstinadlar ==
 
{{İstinad siyahısı}}
 
{{İstinad siyahısı}}
  
−
== Xarici keçidlər ==
+
==Ədəbiyyat==
−
* [https://www.youtube.com/watch?v=j3uE72UJdBw Xalq artistlərinin doğum günüdür]
+
# {{ASE|1|17|Abdullayev Lütfəli}}
 +
# {{ŞAZ|1|12}}
 +
# {{AME|1|33|Abdullayev Lütfəli|768}}
 +
# {{kitab3
 +
| müəllif        = Rəhimli İ.
 +
| hissə          =
 +
| hissənin linki  =
 +
| başlıq          = Azərbaycan teatr tarixi
 +
| orijinal        =
 +
| link            = http://anl.az/el/r/ri_att.pdf
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =  Əfəndiyev T. (elmi redaktor)
 +
| nəşr            = Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      = Çaşıoğlu
 +
| il              = 2005
 +
| cild            =
 +
| səhifə          =
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      =
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      = https://web.archive.org/web/20190507140528/http://anl.az/el/r/ri_att.pdf
 +
| archivedate    = 23 Sep 2010 - 7 May 2019
 +
| ref            =  
 +
}}
 +
 
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
  
−
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
+
[[ar:لوتفالي عبدولايف]][[arz:لوتفالى عبدولايف]][[az:Lütfəli Abdullayev]][[en:Lutfali Abdullayev]][[es:Lutfali Abdullayev]][[fa:لطفعلی عبدالله‌اف]]
−
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı aktyorlar]]
+
[[hy:Լութֆալի Աբդուլլաև]][[ru:Абдуллаев, Лютфали Амир оглы]]
−
[[az:Lütfəli Abdullayev]]
 
−
[[ru:Lütfəli Abdullayev]]
 

Səhifəsinin 03:25, 9 dekabr 2023 tarixinə olan son halı

Lütfəli Abdullayev (1914–1973) — Azərbaycan sovet teatr və kino aktyoru, “Stalin” mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR xalq artisti. Komik rolların mahir ifaçısı olub; obrazın açılmasında yumordan məharətlə istifadə etmək, incə ştrixlər tapmaq, komik vəziyyətləri realist planda tamaşaçılara çatdırmaq onun yaradıcılığının səciyyəvi cəhətləridir[1].

Lütfəli Abdullayev
Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu
Lütfəli Abdullayev
Lütfəli Abdullayev.
Doğum tarixi 22 mart 1914(1914-03-22)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 9 dekabr 1973 (59 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg Azərbaycan SSR, Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Vətəndaşlığı Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası→Flag of Azerbaijan 1918.svg Azərbaycan Cümhuriyyəti→Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Peşəsi aktyor
Təhsili Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, valtorna sinfi (1928–)
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1943"Stalin" mükafatı"Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1960
"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni  — 1959
IMDb ID 0008710

Haqqında məlumatlar

22 mart 1914-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

Nuxada yeddiillik məktəbi bitirib.

1928-ci ildən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edib, o cümlədən paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olub.

Yaradıcı fəaliyyəti

Teatr

Nuxada yeddiillik məktəbi bitirdikdən sonra bir neçə ay Nuxa fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində kiçik məsxərələrdə və tərcümə olunmuş, təbdil edilmiş vodevillərdə rollar oynayıb.

1928-ci ildə Bakıda konservatoriyanın valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edərkən, müsabiqə yolu ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Bundan sonra, əvvəl yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, az sonra isə “Arşın mal alan” operettasında Vəli rolunda oynayıb.

1938-ci ildə yeni yaranan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında truppaya qəbul edilib.

1949-cu ilin yazında M.Əzizbəyov adına Milli Dram Teatrına keçib.

1951-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.

1956-ci ildən yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyət göstərib.

Kino

1945-ci ildə Rza Təhmasibin lentə aldığı “Arşın mal alan” filmində Vəli rolunu oynayıb. Həmçinin “Əhməd haradadır?” (Zülümov), “Ulduz” (Məhəmməd), “Qəribə əhvalat” (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.

Təltif və mükafatları

Vəfatı

9 dekabr 1973-cü il tarixdə – 59 yaşında, Bakıda vəfat edib. İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Xatirəsi

 
Lütfəli Abdullayevin vaxtilə yaşadığı binanın divarında onunla bağlı memorial lövhə.

Bakıda adına küçə var.

2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında “Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev” adlı qısametrajlı səndəli film çəkilmişdir.

13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.

Filmoqrafiya

  1. Aktrisanın təbəssümü.
  2. Arşın mal alan.
  3. Bəşir Səfəroğlu.
  4. Böyük ömrün anları.
  5. Əhməd haradadır?.
  6. "İmportnı" yaxud zırrama .
  7. "Kazbek" qutusu.
  8. Qəribə əhvalat.
  9. Məktuba cavab.
  10. O olmasın, bu olsun.
  11. Payız konserti
  12. Ulduz.
  13. Üzeyir ömrü.
  14. Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev.

İstinadlar

  1. ↑ AME, 2009, p. 17.

Ədəbiyyat

  1. Abdullayev Lütfəli // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1976. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  648. — Səh.: 17. — 80.000 nüsx.
  2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Abdullayev Lütfəli // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 12. — 1.000 nüsx.
  3. Abdullayev Lütfəli // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I  c. — Səh. 33. — ISBN 978-9952-441-02-4.
  4. Rəhimli İ. Azərbaycan teatr tarixi / Əfəndiyev T. (elmi redaktor). — Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. — Bakı: Çaşıoğlu, 2005. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 Sep 2010 - 7 May 2019.
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Lütfəli_Abdullayev&oldid=57058"