"Kərim ağa Şəkixanov" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Kərim ağa Şəkixanov
	Şəkixanov Kərim ağa Fətəli xan oğlu
	Kərim ağa Şəkixanovun qəbri üstündəki baş daşı.
Təxəllüsü	Fateh
Doğum tarixi	≈ 1788
Doğum yeri	Nuxa, Şəki xanlığı
Vəfatı	10 dekabr 1858 (70 yaşında)
Vəfat yeri	Nuxa, Nuxa qəzası, Kaspi vilayəti, Rusiya İmperiyası
Dəfn yeri	Xan qəbiristanlığı
Atası	Fətəli xan
Vətəndaşlığı	Şəki xanlığı→ Rusiya İmperiyası

Səhifəsinin 13:57, 13 fevral 2024 tarixinə olan son halı

Kərim ağa Şəkixanov (1788–1858) — Şəki xan nəslinin davamçılarından biri, Şəki xanlığının tarixinə dair əsərin müəllifi; həmçinin, “Fateh” təxəllüsü ilə şeirlər də yazıb.

Haqında məlumatlar

1788-ci ildə anadan olub.

Fars və ərəbcə yaxşı savad alıb^[1].

Atası Fətəli xan öz qardaşı (Kərim ağanın əmisi) Məhəmmədhəsən xan tərəfindən kor edilsə də 1805-ci ildə 1 aya yaxın Şəki xanı olmuşdur. Elə həmin vaxt – 1 fevral 1805-ci il tarixdə^[2], oğlu Kərim ağanı girov və təhlükəsizlik məqsədi ilə Şamaxı xanı Mustafa xanın yanına göndərib. Kərim ağa 7 il Şamaxıda, Mustafa xanın yanında saxlanılıb.

Kərim ağa 1829-cu ildə Şəki xanlığının tarixinə dair kiçik bir tarix əsəri qələmə alıb. Həmin əsər ilk dəfə 1858-ci ildə Sankt-Peterburqda “Şəki xanlarının ixtisar üzrə tarixi” adı ilə azərbaycan dilində çap edilib.

“Fateh” ədəbi təxəllüsü ilə şeirlər yazırdı.

Əl işləri də olub, ağacda oymalar açaraq naqqaşkarlıq edir, ağacdan bıçaqla qaşıq yonurdu.

Nuxa qəzasında irsi mülkiyyətində olan bir neçə kiçik kəndi vardı.

1837-ci ilin payızında rus çarı I Nikolay Tiflisə gələrkən, onu qarşılamağa dəvət edilmiş müsəlman əsilzadələr arasında olub.

Dindar olub, Tiflisdə – I Nikolayla görüşdə, namaz vaxtı, namaz qılmaq üçün məclisi tərk edib.

1842-ci ildə Mirzə Fətəlinin atalığı Axund Hacı Ələsgərin qızı Tubi xanımı Nuxadan Tiflisə apararaq Mirzə Fətəli ilə evləndirib və onların toyunu edib^[3].

14 aprel 1853-cü il tarixdə (digər mənbələrdə – maddeyi-tarixlərdə, 1842/1843) Nuxada böyük yanğın baş vermiş, Nuxa bazarı, Birinci Cümə məscidi və həmin ətrafdakı evlər yanğına məruz qalmışdır. Yanğından sonra Kərim ağa Şəkixanov Birinci Cümə məscidini bərpa etdirməyə başlamış, lakin bəzi yerlərini, – minarənin başını, pilləkənlərini və yanğına məruz qalmış digər yerlərini bərpa və təmir etdirməyə onun ömrü çatmamışdır.

Vəfatı

10 dekabr 1858-ci il tarixdə – 70 yaşında, vəfat edib. Şəki Xan qəbiristanlığında dəfn edilib.

Ailəsi

Müxtəlif vaxtlarda 3 arvadla evli olub; 10 övladı doğulmuş, lakin 5-i sağlığına vəfat etmişdir.

Birinci arvadı Mollazadələrdən olub, bu arvaddan 7 uşağı doğulub, 3-ü sağlığında vəfat edib, 4-ü qalıb: Əbdülhəmid ağa, Mustafa ağa, İsmayıl ağa və Cəfər ağa.
İkinci arvadı əmisi qızı dul Tuti ağa olub, bu arvaddan uşağı olmayıb, boşanıb.
Üçüncü arvadı öz qarabaşlarından biri olub, bu arvaddan 3 oğlu doğulub, 2-si sağlığında vəfat edib, sonuncu oğlu Məmməd ağa, Kərim ağa vəfat edərkən sağ idi və 1 yaşı vardı.

İstinadlar

↑ Tahirzadə Ə.Ş., 2005, s. 12.
↑ Tahirzadə Ə.Ş., 2005, s. 90.
↑ ƏA, 2020, s. 12: «...Mirzə Fətəlinin atalığı Axund hacı Ələsgərin vəsiyyətinə əsasən onun ölümündən sonra qızı Tubi xanımı Tiflisə aparıb Mirzə Fətəli ilə evləndirən, onlara toy məclisi düzəldən də Kərim ağa Fateh olmuşdur.».

Ədəbiyyat

Tahirzadə Ə.Ş. Şəkinin tarixi qaynaqlarda. — Bakı: “Master” nəşriyyatı, 2005.
Məmmədov A.S. Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2006.
Abdullayev Ə. Kərim Ağa Şəkixanov — Fateh // Şəkinin XVIII-XIX əsr şairləri / Kamil Adışirinov. — Bakı: “Afpoliqraf” mətbəəsi, 2020. — Səhifələrin sayı: 160. — Səh.: 60. — 100 nüsx. — ISBN 978-9952-475-35-7.

Həmçinin bax

Şəkixanovlərin nəsil şəcərəsi

Fətəli xan
Məhəmmədhüseyn
xan oğlu

Xurşid xanım
(qubalı)

Kərim ağanın
arvadı
(Mollazədələrdən)

Kərim ağa
Şəkixanov

Kərim ağanın
arvadı
(öz qulluqçusu)

Əbdülhəmid
ağa

Mustafa ağa
Şəkixanov

İsmayıl ağa

Cəfər ağa

Məmməd ağa

Fatma

Hüseyn ağa

Mahiyə
Kərim ağa qızı
Şəkixanova

Bəhram ağa

Əşrəf aga,
Hidayət aga,
Əbülfət ağa,
Telli və Güllü

Balacaxanım

İsmayıl Alıcanbəyov

Əli (Fətəli) xan,
Hacı xan,
Cəmil xan

Cəfər Cəfərov

Zeynəb

Qönçə Qazıyeva

Lütfiyyə Mustafayeva

Veysəl Mustafayev

Dilşad

Elşad (qadın)

Məmləkət

Bəhram

Əşrəf

Hidayət

Rahilə

Əbülfət

Rauf və Fərid

Həmid və Namiq

[_7c7488c72dfbe8be-1] Tahirzadə Ə.Ş., 2005, s. 12.

[_7c7490c72dfbf614-2] Tahirzadə Ə.Ş., 2005, s. 90.

[_e20a199ed43bae09-3] ƏA, 2020, s. 12: «...Mirzə Fətəlinin atalığı Axund hacı Ələsgərin vəsiyyətinə əsasən onun ölümündən sonra qızı Tubi xanımı Tiflisə aparıb Mirzə Fətəli ilə evləndirən, onlara toy məclisi düzəldən də Kərim ağa Fateh olmuşdur.».

[1]

[2]

[3]

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-[[Kateqoriya:K]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkinin tarixi haqqında məlumat verən müəlliflər]]
+[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Şəkixanov Kərim ağa]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkinin tarixi haqqında məlumat verən müəlliflər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]][[Kateqoriya:Şəki xan qəbiristanlığında dəfn olunanlar]]
 {{Yazıçı
   |Adı               = Kərim ağa Şəkixanov
@@ Sətir 6: / Sətir 6: @@
   |Şəkil             = Kerim_aga.jpg
   |Şəklin ölçüsü     =
-  |Şəklin izahı      = <small>Kərim ağa Şəkixanovun qəbri üstündəki baş daşı.</small>
+  |Şəklin izahı      = Kərim ağa Şəkixanovun qəbri üstündəki baş daşı.
   |İlk adı           =
   |Təxəllüsü         = Fateh
@@ Sətir 19: / Sətir 19: @@
   |Həyat yoldaşı     =
   |Uşağı             =
-  |Atası             =  [[Fətəli xan|Fətəli xan]]
+  |Atası             =  [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]]
   |Anası             =
   |Təhsili           =
@@ Sətir 36: / Sətir 36: @@
   |Commons           =
 }}
-'''Kərim ağa Şəkixanov'''— (1788 – 1858) – Kərim ağa Şəkixanov Hacı Çələbinin kötücəsi, qısa müddət Şəki xanı olmuş Fətəli xanın oğludur.
+'''Kərim ağa Şəkixanov''' (1788–1858) — Şəki xan nəslinin davamçılarından biri, Şəki xanlığının tarixinə dair əsərin müəllifi; həmçinin, “Fateh” təxəllüsü ilə şeirlər də yazıb.
-== Həyatı ==
+== Haqında məlumatlar ==
+-ci ildə anadan olub.
-Ədəbi təxəllüsü "Fateh"dir. Kərim ağa Fateh "[[Şəki xanlarının müxtəsər tarixi]]" əsərini 1829-cu ildə azərbaycanca yazmışdır. Lakin [[1858]]-ci ildə Peterburqda çap edilmiş "Əl-intixabatül-Bəhiyyə" adı topluda B.Dorn bu əsəri yanlış olaraq [[Hacı Əbdüllətif Əfəndi]]nin adına çıxarmışdır. Bu yalnışlıq əsərin [[1929]]-cu il çapında da getmişdir. Yalnız bu çapdan sonra Azərbaycan alimi [[Salman Mümtaz]] əsərin müəllifin Kərim Ağa Fateh olduğunu aydınlaşdıra bilmişdir. 1958-ci il çapında əsərin müəllifi düzgün olaraq artıq Kərim Ağa Fateh göstərilmişdir.
+Fars və ərəbcə yaxşı savad alıb{{Sfn|Tahirzadə Ə.Ş.|2005|s=12}}.
+Atası [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]] öz qardaşı (Kərim ağanın əmisi) [[Məhəmmədhəsən xan]] tərəfindən kor edilsə də 1805-ci ildə 1 aya yaxın Şəki xanı olmuşdur. Elə həmin vaxt – 1 fevral 1805-ci il tarixdə{{sfnaz|Tahirzadə Ə.Ş.|2005|p=90}}, oğlu Kərim ağanı girov və təhlükəsizlik məqsədi ilə Şamaxı xanı Mustafa xanın yanına göndərib. Kərim ağa 7 il Şamaxıda, Mustafa xanın yanında saxlanılıb.
-==Xarici keçidlər==
+Kərim ağa 1829-cu ildə Şəki xanlığının tarixinə dair kiçik bir tarix əsəri qələmə alıb. Həmin əsər ilk dəfə 1858-ci ildə Sankt-Peterburqda “[[Şəki xanlarının ixtisar üzrə tarixi]]” adı ilə azərbaycan dilində çap edilib.
-[http://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxzaGVraXRhcml4aXxneDpiZTg2MTIzOTVhMmU3NDg Mustafa ağa Şuxu. Kərim ağa Fatehin tərcümeyi-halaı (Ədalət Tahirzadə. Şəkinin tarizi qaynaqlarda) səh. 108-114. ]
+“Fateh” ədəbi təxəllüsü ilə şeirlər yazırdı.
-* Kərim Ağa Fateh. Şəki xanlarının müxtəsər tarixi. – "Şəki xanlığının tarixindən". Red., F.Babayev. B., 1958, s. 15-17.
+Əl işləri də olub, ağacda oymalar açaraq naqqaşkarlıq edir, ağacdan bıçaqla qaşıq yonurdu.
-== Həmçinin bax ==
+[[Nuxa qəzası|Nuxa qəzasında]] irsi mülkiyyətində olan bir neçə kiçik kəndi vardı.
+-ci ilin payızında rus çarı I Nikolay Tiflisə gələrkən, onu qarşılamağa dəvət edilmiş müsəlman əsilzadələr arasında olub.
+Dindar olub, Tiflisdə – I Nikolayla görüşdə, namaz vaxtı, namaz qılmaq üçün məclisi tərk edib.
+-ci ildə Mirzə Fətəlinin atalığı Axund Hacı Ələsgərin qızı Tubi xanımı Nuxadan Tiflisə apararaq Mirzə Fətəli ilə evləndirib və onların toyunu edib{{Sfn|ƏA|2020|s=12|quote=...Mirzə Fətəlinin atalığı Axund hacı Ələsgərin vəsiyyətinə əsasən onun ölümündən sonra qızı Tubi xanımı Tiflisə aparıb Mirzə Fətəli ilə evləndirən, onlara toy məclisi düzəldən də Kərim ağa Fateh olmuşdur.}}.
+aprel 1853-cü il tarixdə (digər mənbələrdə – maddeyi-tarixlərdə, 1842/1843) Nuxada böyük yanğın baş vermiş,  Nuxa bazarı, [[Xan məscidi (Şəki)|Birinci Cümə məscidi]] və həmin ətrafdakı evlər yanğına məruz qalmışdır. Yanğından sonra Kərim ağa Şəkixanov Birinci Cümə məscidini bərpa etdirməyə başlamış, lakin bəzi yerlərini, – minarənin başını, pilləkənlərini və yanğına məruz qalmış digər yerlərini bərpa və təmir etdirməyə onun ömrü çatmamışdır.
+===Vəfatı===
+dekabr 1858-ci il tarixdə – 70 yaşında, vəfat edib. Şəki [[Xan qəbiristanlığı|Xan qəbiristanlığında dəfn edilib]].
+===Ailəsi===
+Müxtəlif vaxtlarda 3 arvadla evli olub; 10 övladı doğulmuş, lakin 5-i sağlığına vəfat etmişdir.
+* Birinci arvadı Mollazadələrdən olub, bu arvaddan 7 uşağı doğulub, 3-ü sağlığında vəfat edib, 4-ü qalıb: Əbdülhəmid ağa, [[Mustafa ağa Şəkixanov|Mustafa ağa]], İsmayıl ağa və Cəfər ağa.
+* İkinci arvadı əmisi qızı dul [[Tuti ağa]] olub, bu arvaddan uşağı olmayıb, boşanıb.
+* Üçüncü arvadı öz qarabaşlarından biri olub, bu arvaddan 3 oğlu doğulub, 2-si sağlığında vəfat edib, sonuncu oğlu Məmməd ağa, Kərim ağa vəfat edərkən sağ idi və 1 yaşı vardı.
 == İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}
-== Həmçinin bax ==
-* [[Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]].
-*[[Mustafa ağa Şəkixanov]]
 ==Ədəbiyyat==
-*{{kitab3
+# {{kitab3
   | müəllif         = [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]]
   | hissə           =
@@ Sətir 82: / Sətir 98: @@
   | ref             = Tahirzadə Ə.Ş.
 }}
-*{{məqalə
+# {{məqalə
   |müəllif         = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]]
   |başlıq          = Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı
@@ Sətir 104: / Sətir 120: @@
   |pmid            =
 }}
+#  {{ƏA|Kərim Ağa Şəkixanov — Fateh|60}}
+== Həmçinin bax ==
+* [[Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]].
+* [[Mustafa ağa Şəkixanov]]
+{{Şəkixanovlar}}
-{{Yaxşı məqalə}}
+{{Yoxlanılmış məqalə}}
-[[Kateqoriya:Şəki xan qəbiristanlığında dəfn olunanlar]]
+[[az:Kərim ağa Fateh]][[en:Karim agha Shakikhanov]]