Mustafa Quliyev: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
(3 redaktor tərəfindən edilmiş 70 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Kateqoriya: | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]] | ||
| | {{Dövlət xadimi | ||
| | |adı = Mustafa Quliyev | ||
| | |tam adı = Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu | ||
| | |piktoqram = | ||
| | |şəkil = Mustafa Quliyev.png | ||
|şəklin ölçüsü = | |||
|şəklin izahı = Mustafa Quliyev. | |||
|titul = | |||
|bayraq = | |||
|bayraq2 = | |||
|dövr əvvəl = | |||
|dövr son = | |||
|sələfi = | |||
|xələfi = | |||
|doğum tarixi = ({{abbr|18|Yuli təqvimi ilə|0}}) {{Doğum_tarixi|1893|1|30}} | |||
|doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} | |||
|vəfat tarixi = {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}} | |||
|vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}} {{SSRİ}} | |||
|vətəndaşlığı = {{SSRİ}} | |||
|milliyyəti = | |||
|dini = | |||
|sülalə = | |||
|atası = Zəkəriyyə Mustafa xəlfə oğlu | |||
|anası = Fatma Hacı Əbdürrəhman qızı Nəbiyeva | |||
|həyat yoldaşı = Yelizaveta İvanovna və Mariya Vladimirovna | |||
|uşağı = {{*}}(Yelizaveta İvanovnadan:) Saləddin, Səltənət, Boris | |||
| | {{*}}(Mariya Vladimirovnadan) Səltənət Quluyeva | ||
|təhsili = {{*}}Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918) | |||
| | {{*}}Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933) | ||
| | |elmi dərəcəsi = | ||
| | |elmi adı = | ||
| | |imzası = | ||
| | |mükafatları = | ||
|Commons = | |||
}} | |||
'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmış, öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanınmışdır. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmişdir (1957-ci ildə bəraət alıb). | |||
== Haqqında məlumatlar == | |||
30 ({{abbr|18|Yuli təqvimi ilə|0}}) yanvar 1893-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub. | |||
===Təhsili=== | |||
1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis), | |||
1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində, | |||
1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb. | |||
===İctimai-siyasi aktivliyi=== | |||
1918-ci ilin yanvarında Kiyevdə bolşeviklər partiyasına üzv olub. Az sonra isə Rusiya {{K(b)P}} Kiyev Komitəsinin tatar (müsəlman) bölməsinin sədri seçilib və bu vəzifədə 1919-cu ilədək fəaliyyət göstərib. | |||
1919-cu ildən siyasi fəaliyyətini əvvəl Bakıda, sonra isə Lənkəranda davam etdirib. | |||
===Əmək fəaliyyəti=== | |||
1920 – 1921-ci illərdə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri, | |||
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi, | |||
1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu), | |||
1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri, | |||
1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi, | |||
1935 – 1937-ci illərdə {{ÜK(b)P}} Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi, | |||
1937-ci ildə Ukrayna {{K(b)P}} Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. | |||
===Həbsi və güllələnməsi=== | |||
30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş, Azərbaycana gətirilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək 3 iyul 1938-ci il tarixdə güllələnmişdir. | |||
===Bəraət alması=== | |||
19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir. | |||
19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib. | |||
1922 | ===Digər=== | ||
1922-ci ildə Rusiya {{K(b)P}}-nın XI qurultayında iştirak etmiş, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə birlikdə V.İ.Leninin qəbulunda olmuşdur. | |||
Müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya SFSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan {{K(b)P}} {{MK}}ya, Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Komitəsinə üzv seçilib. | |||
1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının, | |||
1929 – 1932-ci illərdə isə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub. | |||
Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur. | |||
=== | ==Ədəbiyyat== | ||
# {{kitab3 | |||
| müəllif = | |||
| hissə = M.Z.Quliyev | |||
| hissənin linki = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=126 | |||
| başlıq = Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti uğrunda fəal mübarizlər | |||
| orijinal = | |||
| link = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760 | |||
| vikimənbə = | |||
| cavabdeh = | |||
| nəşr = Azərb. KP MK yanında Partiya Tarixi İn-tu, Sov. İKP MK yanında Marksizm-Leninizm İn-tunun Filialı. | |||
| yer = Bakı | |||
| nəşriyyat = Azərnəşr | |||
| il = 1958 | |||
| cild = | |||
| səhifə = 245-246 | |||
| sütunlar = | |||
| səhifələr = 419 | |||
| seriya = | |||
| isbn = | |||
| doi = | |||
| tiraj = | |||
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20230423081353/http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=126 | |||
| archivedate = 23 Apr 2023 | |||
| ref = | |||
}} | |||
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}} | |||
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }} | |||
# {{cite web |url=https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |title=Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893) |author="Открытый список" |date= |website=ru.openlist.wiki |publisher=ru.openlist.wiki |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190408065955/https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |archivedate =8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 }} | |||
# {{ŞAZ|1|340-341}} | |||
# {{kitab3 | |||
| müəllif = [[:az:Misir Mərdanov|Mərdanov M.C.]], [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]] | |||
| hissə = QULUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu | |||
| hissənin linki = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/mustafa-quluyev | |||
| başlıq = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı) | |||
| orijinal = | |||
| link = | |||
| vikimənbə = | |||
| cavabdeh = | |||
| nəşr = F – İ hərfləri | |||
| yer = Bakı | |||
| nəşriyyat = Təhsil | |||
| il = 2019 | |||
| cild = III | |||
| səhifə = 486-493 | |||
| sütunlar = | |||
| səhifələr = | |||
| seriya = | |||
| isbn = | |||
| doi = | |||
| tiraj = | |||
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20210828160439/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/mustafa-quluyev | |||
| archivedate = 23 Apr 2021 - 28 Aug 2021 | |||
| ref = | |||
}} | |||
# {{ŞGS|174-176}} | |||
{{Yoxlanılmış məqalə}} | |||
[[az:Mustafa Quliyev]] | [[az:Mustafa Quliyev]] [[ru:Кулиев, Мустафа Закария оглы]] |
Səhifəsinin 21:05, 30 yanvar 2024 tarixinə olan son versiyası
Mustafa Quliyev | |
---|---|
Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu | |
Mustafa Quliyev. | |
Doğum tarixi | (18) 30 yanvar 1893 |
Doğum yeri | Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | 3 iyul 1938 (45 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ |
Atası | Zəkəriyyə Mustafa xəlfə oğlu |
Anası | Fatma Hacı Əbdürrəhman qızı Nəbiyeva |
Həyat yoldaşları | Yelizaveta İvanovna və Mariya Vladimirovna |
Uşaqları |
• (Yelizaveta İvanovnadan:) Saləddin, Səltənət, Boris • (Mariya Vladimirovnadan) Səltənət Quluyeva |
Təhsili |
• Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918) • Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933) |
Mustafa Quliyev (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmış, öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanınmışdır. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmişdir (1957-ci ildə bəraət alıb).
Haqqında məlumatlar[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
30 (18) yanvar 1893-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.
Təhsili[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),
1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,
1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.
İctimai-siyasi aktivliyi[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
1918-ci ilin yanvarında Kiyevdə bolşeviklər partiyasına üzv olub. Az sonra isə Rusiya K(b)P Kiyev Komitəsinin tatar (müsəlman) bölməsinin sədri seçilib və bu vəzifədə 1919-cu ilədək fəaliyyət göstərib.
1919-cu ildən siyasi fəaliyyətini əvvəl Bakıda, sonra isə Lənkəranda davam etdirib.
Əmək fəaliyyəti[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
1920 – 1921-ci illərdə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri,
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,
1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),
1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,
1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi,
1935 – 1937-ci illərdə ÜK(b)P Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi,
1937-ci ildə Ukrayna K(b)P Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
Həbsi və güllələnməsi[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş, Azərbaycana gətirilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək 3 iyul 1938-ci il tarixdə güllələnmişdir.
Bəraət alması[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir.
19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.
Digər[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
1922-ci ildə Rusiya K(b)P-nın XI qurultayında iştirak etmiş, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə birlikdə V.İ.Leninin qəbulunda olmuşdur.
Müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya SFSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MKya, Azərbaycan K(b)P Bakı Komitəsinə üzv seçilib.
1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının,
1929 – 1932-ci illərdə isə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.
Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur.
Ədəbiyyat[Vizual/Mobil redaktə | HTML redaktə]
- M.Z.Quliyev // Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti uğrunda fəal mübarizlər. — Azərb. KP MK yanında Partiya Tarixi İn-tu, Sov. İKP MK yanında Marksizm-Leninizm İn-tunun Filialı.. — Bakı: Azərnəşr, 1958. — Səhifələrin sayı: 419. — Səh.: 245-246. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.
- QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III cild. — Səhifələrin sayı: 628. — Səh.: 268. — 80.000 nüsx.
- Azərbaycan Yazıçılar Birliyi. "Mustafa Quliyev". http://www.azyb.az/ (azərb.). www.azyb.az. 8 Nov 2016 – 16 Sep 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- "Открытый список". "Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893)". ru.openlist.wiki (русский). ru.openlist.wiki. 8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- Məmmədov Ə., Xalıqov F. Quliyev Mustafa // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 340-341. — 1.000 nüsx.
- Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. QULUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III cild. — Səh.: 486-493. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 Apr 2021 - 28 Aug 2021.
- Orsər R. Mustafa Quliyev // Şəkidən gələn səslər. — Bakı: Elm və təhsil, 2018. — I cild. — Səhifələrin sayı: 856. — Səh.: 174-176. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-8176-5-2.
© 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |
- M
- Şəxslər (familiya sırası ilə)
- Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri
- Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər
- Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar
- Şəkidən çıxmış jurnalistlər
- Şəkidən çıxmış teatr xadimləri
- 1893-cü ildə doğulanlar
- 30 yanvarda doğulanlar
- Yanvarda doğulanlar
- 3 iyulda vəfat edənlər
- İyulda vəfat edənlər
- 1938-ci ildə vəfat edənlər
- Dövlət xadimləri
- Şəxslər (ad sırası ilə)
- ASE-yə istinad olunan məqalələr
- “Şəki: Alim və ziyalılar” kitabına istinad olunan məqalələr
- “Şəkidən gələn səslər” kitabına istinad olunan məqalələr
- Şəki Ensiklopediyası:Yoxlanılmış məqalələr əlifba sırası ilə