Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb.
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur!

"Lütfəli Abdullayev" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
 
(32 intermediate revisions by 3 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:L]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış aktyorlar]]{{Kino sənətçisi
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış aktyorlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış kino xadimləri]]{{Kino sənətçisi
 
|Adı              = Lütfəli Abdullayev
 
|Adı              = Lütfəli Abdullayev
−
|Orijinal adı    =  
+
|Orijinal adı    = ''Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu''
−
|Şəkil            = Lütfəli Abdullayev.jpg
+
|Şəkil            = Lütfəli Abdullayev.png
 
|şəklin ölçüsü    =  
 
|şəklin ölçüsü    =  
−
|Şəkil məlumat    =  
+
|Şəkil məlumat    = Lütfəli Abdullayev.
 
|İlk adı          =  
 
|İlk adı          =  
 
|Digər adları    =  
 
|Digər adları    =  
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi|1914|3|22}}
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi|1914|3|22}}
−
|Doğum yeri      = [[Nuxa]], Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası<br/><small>(hazırkı [[Şəki]], Azərbaycan)</small>
+
|Doğum yeri      = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
|Vəfatı          = {{vəfat tarixi və yaşı|1973|12|9|1914|3|22}}
 
|Vəfatı          = {{vəfat tarixi və yaşı|1973|12|9|1914|3|22}}
−
|Vəfat yeri      = Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
+
|Vəfat yeri      = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 
|Vəfat səbəbi    =  
 
|Vəfat səbəbi    =  
 
|Atası            =  
 
|Atası            =  
Sətir 17: Sətir 17:
 
|Uşaqları        =  
 
|Uşaqları        =  
 
|Peşəsi          = aktyor
 
|Peşəsi          = aktyor
−
|Milliyyəti      = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
+
|Milliyyəti      =  
−
|Vətəndaşlıq      = {{flaqifikasiya|Rusiya İmperiyası}}→<br/>{{ADR}}→<br>{{SSRİ}}
+
|Vətəndaşlıq      = {{Rusİmp}}→{{ADR}}→{{SSRİ}}
−
|Təhsili          =  
+
|Təhsili          = Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, valtorna sinfi (1928–)
 
|Fəaliyyət illəri =  
 
|Fəaliyyət illəri =  
−
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1960}} {{SSRİ dövlət mükafatı|1946}}<br/>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1959}}
+
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1943}}{{"Stalin" mükafatı}}{{Azərbaycan SSR xalq artisti|1960}}<br>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|1959}}
 +
 
 
|imdb_id          = 0008710
 
|imdb_id          = 0008710
 
|İmzası          =  
 
|İmzası          =  
Sətir 27: Sətir 28:
 
}}
 
}}
  
−
'''Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu''' — Azərbaycan aktyoru,<ref>Sarıyeva, İ. Lütfəli Abdullayev sənətinə dövlət qayğısı... //Bakı xəbər.- 2015.- 5 noyabr.- S.15.</ref> Azərbaycanın xalq artisti (1960), Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının yaradıcılarından biri, milli xalq oyun-tamaşalarının gülüş estetikasını bacarıq və həssalıqla mənimsəmiş, vəziyyət komediyalarında oynamağı xoşlayan, məsxərə hərəkətləri ilə mimika-jest ifadə vasitələrindən obrazın komik xarakterini açmaq üçün istifadə edən aktyor.
+
'''Lütfəli Abdullayev''' (1914–1973) — Azərbaycan sovet teatr və kino aktyoru, [["Stalin" mükafatı|“Stalin” mükafatı]] laureatı, [[Azərbaycan SSR xalq artisti|Azərbaycan SSR xalq artisti]]. Komik rolların mahir ifaçısı olub; obrazın açılmasında yumordan məharətlə istifadə etmək, incə ştrixlər tapmaq, komik vəziyyətləri realist planda tamaşaçılara çatdırmaq onun yaradıcılığının səciyyəvi cəhətləridir{{sfn|AME|2009|p=17}}.
−
 
 
−
== Həyatı ==
 
−
Lütfəli Abdullayev 1914-cü il 22 martda<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=9z1EWs4IM4Q Səda - Novruzda dünyaya gələn görkəmli şəxsiyyətlər (22.03.2016)]</ref> Nuxa şəhərində (indiki Şəki) doğulub. Oradakı yeddillik məktəbi bitirib. Bir neçə ay Şəki fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində çalışıb. Burada kiçik məsxərələrdə və vodevillərdə oynayıb.
 
  
−
1928-ci ilin sentyabrında Bakıya gələn Lütfəli Abdullayev Dövlət konservatoriyasının valtorna sinfinin məşğələlərində iştirak etməyə başlamışdır. Vokal sənətinə marağı olduğuna görə paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olmuş, səsinin oxu ölçü-quruluşunu cilalayıb müəyyən qəlibə salmışdır. Dərslərinin gedişatını müəyyən yönə salıb sistemləşdirdikdən sonra yaşının azlığına baxmayaraq, müsabiqə ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Tezliklə o, yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, qısa vaxtdan sonra "Arşın mal alan" operettasında Vəli rolunda oynayıb.
+
== Haqqında məlumatlar ==
 +
22 mart 1914-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
  
−
1938-ci ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrı yarananda Lütfəli Abdullayev truppaya qəbul edilib. Teatr 1949-cu ilin yazında maliyyə çətinliyi ilə bağlı fəaliyyətini dayandırmalı olanda Lütfəli Abdullayev Milli Dram Teatrına keçib. Burada Tulio ("Rəqs müəllimi", Lope de Veqa), Rəşid ("Kimdir müqəssir?", Georgi Mdivani), Tağı ("Köhnə dudman", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Oddamdı ("Od gəlini", Cəfər Cabbarlı), Nadir ("Çiçəklənən arzular", Məmmədhüseyin Təhmasib) rollarında çıxış edib. İki ildən sonra o, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.
+
=== Təhsili ===
 +
Nuxada yeddiillik məktəbi bitirib.  
  
−
1956-cı ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının Azərbaycan və rus bölmələri Şəmsi Bədəlbəylinin bədii rəhbərliyi ilə yenidən fəaliyyətə başlayıb. Lütfəli Abdullayev teatrın aparıcı sənətkarı kimi Musiqili Komediya Teatrının, demək olar, ən populyar, uğurlu və uzunömürlü tamaşalarında çıxış edib. Onun yaradıcılığını üç bölümə ayırmaq olar:
+
1928-ci ildən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edib, o cümlədən paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olub.
−
:klassik operettalarda oynadığı rollar;
 
−
:tərcümə əsərlərində ifa etdiyi səhnə surətləri;
 
−
:çağdaş bəstəkarların musiqili komediyalarında yaratdığı koloritli personajlar.
 
  
−
Klassik operettalardakı rollar siyahısına Üzeyir bəy Hacıbəyovun əsərlərində oynadığı Vəli və Soltan bəy ("Arşın mal alan"), Hambal, Cəfər və Məşədi İbad ("Məşədi İbad"), Zülfüqar bəy Hacıbəyovun əsərlərində ifa etdiyi Kəblə Heydər ("Evliykən subay"), Vəli və Sandro ("Aşıq Qərib"), Qulu ("Əlli yaşında cavan") obrazları daxildir.
+
=== Yaradıcı fəaliyyəti ===
 +
==== Teatr ====
 +
Nuxada yeddiillik məktəbi bitirdikdən sonra bir neçə ay Nuxa fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində kiçik məsxərələrdə və tərcümə olunmuş, təbdil edilmiş
 +
vodevillərdə rollar oynayıb.
  
−
Aktyorun milli və tərcümə klassik əsərlər əsasında müasir bəstəkarların musiqi bəstələdikləri komediyalardakı Kərim ("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə Fətəli Axundzadə və Niyazi), Qulaməli ("Dərviş Məstəli şah", Mirzə Fətəli Axundzadə və musiqi tərtibçisi Şəmsəddin Fətullayev), Trufaldino ("İki ağanın bir nökəri", Karlo Haldoni və musiqi tərtibçisi Şəmsəddin Fətullayev), Hacı Qara ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundzadə və Vasif Adıgözəlov ilə Ramiz Mustafayev), Baqqal ("Keçmişin məişət səhnələri", Mirzə Ələkbər Sabirin satirik şeirləri əsasında libretto müəllifi Soltan Dadaşov və bəstəkar Vasif Adıgözəlov) rollarını da buraya daxil etmək olar.
+
1928-ci ildə Bakıda konservatoriyanın valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edərkən, müsabiqə yolu ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Bundan sonra, əvvəl yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, az sonra isə  “Arşın mal alan” operettasında Vəli rolunda oynayıb.
  
−
Tərcümə edilmiş musiqili komediyada oynadığı komik personajlar: Hamlet ("Tiflis nəğməsi", Levon Cubabiriya və Şoto Milorava), Avo ("Şirin arzular"), Çako ("Keto və Kote", Vladimir Dolidze).
+
1938-ci ildə yeni yaranan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında truppaya qəbul edilib.  
  
−
Aktyorun əlvan yaradıcılığında çağdaş sənətkarların yazdıqları musiqili komediyalarda oynadığı rollar çoxluq təşkil edir. Bunlardan əsasları Möhsün ("Beş manatlıq gəlin", Məmməd Səid Ordubadi və Səid Rüstəmov), Qoşun ("Toy kimindir?", Məhərrəm Əlizadə və Soltan Hacıbəyov), Qəhrəman ("Gözün aydın", Məhərrəm Əlizadə və Fikrət Əmirov), Dursun və Kərim kişi ("Durna", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmov), Məhəmməd ("Ulduz", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərov), Güloğlan ("Kəndimizin mahnısı", Kərim Kərimov və Zakir Bağırov), Şakir ("Qızıl axtaranlar", Həsən Seyidbəyli və Tofiq Quliyev), Dilavərzadə ("Rəisin arvadı", Məhərrəm Əlizadə və Səid Rüstəmov), Səməndər ("Bir dəqiqə", Məhərrəm Əlizadə və Hacı Xanməmmədov), Hacı Kərim ("Hacı Kərimin Aya səyahəti", Qulamrıza Cəmşidi ilə Əbülfəz Hüseyni və Azər Rzayev), Murtuzov və Alanzadə, Eynəkii ("Özümüz bilərik", "O1madı elə, oldu belə" və "Milyonçunun dilənçi oğlu", Şıxəli Qurbanov və Süleyman Ələsgərov), Darçmov ("Səndən mənə yar olmaz", Məhərrəm Əlizadə və Əşrəf Abbasov), Səbrəli ("Bizə bircə xal lazımdır", Qulamrıza Cəmşidi ilə Bəşir Səfəroğlu və Telman Hacıyev), Qüdrət Səda ("Haradasan, ay subaylıq?", Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov), Cabbar ("Axırı yaxşı olar", Rəfiq Zəka Xəndan və Ramiz Mustafayev), Məmmədəli ("Məmmədəli kurorta gedir", Atif Zeynallı və Tofiq Bakıxanov ilə Nəriman Məmmədov), Polad baba ("Dağlar qoynunda", Ədil İsgəndərov və Əşrəf Abbasov), Ələsgər ("Həmişəxanım", Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov), Mitoş ("Hicran", Sabit Rəhman və Emin Mahmudov (Sabitoğlu) obrazlarıdır.
+
1949-cu ilin yazında M.Əzizbəyov adına Milli Dram Teatrına keçib.  
  
−
Lütfəli Abdullayev həm də populyar kino aktyoru idi. Kinoda ilk və son dərəcə uğurlu işi Rza Təhmasibin 1945-ci ildə lentə aldığı "Arşın mal alan" filmində Vəli rolu olub. O, bu rola görə 1946-cı ildə Stalin mükafatına (sonralar "SSRİ Dövlət mükafatı" adlandı) layiq görülüb. Lütfəli Abdullayev həmçinin "Əhməd haradadır?" (Zülümov), "Ulduz" (Məhəmməd), "Qəribə əhvalat" (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.
+
1951-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.
  
−
Öz yaradıcılığında "Qaravəlli" oyun-tamaşa estetikasının "açıq yumor" üslubundan daha çox bəhrələnən Lütfəli Abdullayev tipik xarakterlər yaratmağa üstünlük verib. Bu istiqamətdə əsasən şarjla qroteskə əsaslanıb. Zil olmayan, lakin şirin ləhcəli avazını oynadığı obrazların xarakterinə uyğunlaşdırmağı məharətlə bacarıb.
+
1956-ci ildən yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyət göstərib.
  
−
Yaradıcılıq uğurlarına və Musiqili Komediya Teatrının inkişafındakı xidmətlərinə görə 17 iyun 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti və 24 may 1960-cı ildə ona xalq artisti fəxri adı verilib.
+
==== Kino ====
 +
1945-ci ildə Rza Təhmasibin lentə aldığı “Arşın mal alan” filmində Vəli rolunu oynayıb. Həmçinin “Əhməd haradadır?” (Zülümov), “Ulduz” (Məhəmməd), “Qəribə əhvalat” (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.
  
−
Xalqın bütün zümrələrinin sevimli aktyorlarından olan Lütfəli Abdullayev 9 dekabr 1973-cü ildə Bakıda vəfat edib. Məzarı ikinci Fəxri xiyabandadır. Bakıda adına küçə var.
+
==== Təltif və mükafatları ====
 +
* [[Azərbaycan SSR əməkdar artisti|“Azərbaycan SSR əməkdar artisti”]] fəxri adı (1943);
 +
* [["Stalin" mükafatı|“Stalin” mükafatı]] –  “Arşın mal alan” filmində “Vəli” roluna görə (1946);
 +
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)]] (1959);
 +
* [[Azərbaycan SSR xalq artisti|“Azərbaycan SSR xalq artisti”]] (1960);
 +
* [[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı]] (1971).
  
−
2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında "Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev" qısametrajlı səndəli fim çəkilmişdir. Filmin rejissoru Sənan Sultanovdur. Baş rolu Məhəmməd Samiroğlu ifa edir.<ref>Samiroğlu M. Anadangəlmə aktyor: “Kal Baloğlan”, “Aşiq Məhəmməd”, “Məzə Vəli”, “Konsert Lütfəli”...: [Xalq artisti Lütfəli Abdullayev haqqında] //Mədəniyyət.- 2012.- 7 dekabr.- S. 13.</ref>
+
=== Vəfatı ===
 +
9 dekabr 1973-cü il tarixdə – 59 yaşında, Bakıda vəfat edib. İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.  
  
−
Lütfəli Abdullayev bir çox [[:az:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı ilə təltif edilənlərin siyahısı|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı]] ilə, 1946-cı ildə SSRİ Dövlət mükafatı ilə təltif edilmişdir.
+
==== Xatirəsi ====
 +
[[Şəkil:Lütfəli_Abdullayev2.jpg|thumb|160px|Lütfəli Abdullayevin vaxtilə yaşadığı binanın divarında onunla bağlı memorial lövhə.]]
 +
Bakıda adına küçə var.
  
−
13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb<ref>[http://sia.az/az/news/culture/393495-lutfeli-abdullayevin-100-illik-yubileyi-kecirilecek Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi keçiriləcək]</ref>.
+
2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında “Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev” adlı qısametrajlı səndəli film çəkilmişdir.  
  
−
== Mükafatları ==
+
13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.
−
#[[:az:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı ilə təltif edilənlərin siyahısı|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı]] — 29.12.1971<ref name="29.12.1971">[http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf L.Abdullayevin Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif еdilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 29 dekabr 1971-ci il tarixli '''Fərmanı'''] — '''anl.az''' saytı</ref>
 
−
#[[:az:SSRİ dövlət mükafatı]] — 1946<ref name ="Aydın Kazımzadə">Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu - 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898-2002)). Bakı: 2003, səh. 37-38</ref>
 
  
−
== Filmoqrafiya ==
+
=== Filmoqrafiya ===
−
# [[:az:Aktrisanın təbəssümü (film, 1974)|Aktrisanın təbəssümü]]
+
# [[:az:Aktrisanın təbəssümü (film, 1974)|Aktrisanın təbəssümü]].
−
# [[:az:Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]]
+
# [[:az:Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]].
−
# [[:az:Bəşir Səfəroğlu (film, 1969)|Bəşir Səfəroğlu]]
+
# [[:az:Bəşir Səfəroğlu (film, 1969)|Bəşir Səfəroğlu]].
−
# [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları]]
+
# [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları]].
−
# [[:az:Əhməd haradadır? (film, 1963)|Əhməd haradadır?]]
+
# [[:az:Əhməd haradadır? (film, 1963)|Əhməd haradadır?]].
−
# [[:az:"İmportnı" yaxud zırrama (film, 1972)|"İmportnı" yaxud zırrama ]]
+
# [[:az:"İmportnı" yaxud zırrama (film, 1972)|"İmportnı" yaxud zırrama ]].
−
# [[:az:"Kazbek" qutusu (film, 1958)|"Kazbek" qutusu]]
+
# [[:az:"Kazbek" qutusu (film, 1958)|"Kazbek" qutusu]].
−
# [[:az:Qəribə əhvalat (film, 1960)|Qəribə əhvalat]]
+
# [[:az:Qəribə əhvalat (film, 1960)|Qəribə əhvalat]].
−
# [[:az:Məktuba cavab (film, 1944)|Məktuba cavab]]
+
# [[:az:Məktuba cavab (film, 1944)|Məktuba cavab]].
−
# [[:az:O olmasın, bu olsun (film, 1956)|O olmasın, bu olsun]]
+
# [[:az:O olmasın, bu olsun (film, 1956)|O olmasın, bu olsun]].
 
# [[:az:Payız konserti (film, 1962)|Payız konserti]]
 
# [[:az:Payız konserti (film, 1962)|Payız konserti]]
−
# [[:az:Ulduz (film, 1964)|Ulduz]]
+
# [[:az:Ulduz (film, 1964)|Ulduz]].
−
# [[:az:Üzeyir ömrü (film, 1981)|Üzeyir ömrü]]
+
# [[:az:Üzeyir ömrü (film, 1981)|Üzeyir ömrü]].
−
# [[:az:Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev (film, 2014)|Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev]]
+
# [[:az:Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev (film, 2014)|Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev]].
  
 
== İstinadlar ==
 
== İstinadlar ==
 
{{İstinad siyahısı}}
 
{{İstinad siyahısı}}
  
−
== Xarici keçidlər ==
+
==Ədəbiyyat==
−
* [https://www.youtube.com/watch?v=j3uE72UJdBw Xalq artistlərinin doğum günüdür]
+
# {{ASE|1|17|Abdullayev Lütfəli}}
 +
# {{ŞAZ|1|12}}
 +
# {{AME|1|33|Abdullayev Lütfəli|768}}
 +
# {{kitab3
 +
| müəllif        = Rəhimli İ.
 +
| hissə          =
 +
| hissənin linki  =
 +
| başlıq          = Azərbaycan teatr tarixi
 +
| orijinal        =
 +
| link            = http://anl.az/el/r/ri_att.pdf
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =  Əfəndiyev T. (elmi redaktor)
 +
| nəşr            = Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      = Çaşıoğlu
 +
| il              = 2005
 +
| cild            =
 +
| səhifə          =
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      =
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      = https://web.archive.org/web/20190507140528/http://anl.az/el/r/ri_att.pdf
 +
| archivedate    = 23 Sep 2010 - 7 May 2019
 +
| ref            =  
 +
}}
 +
 
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
  
−
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
+
[[ar:لوتفالي عبدولايف]][[arz:لوتفالى عبدولايف]][[az:Lütfəli Abdullayev]][[en:Lutfali Abdullayev]][[es:Lutfali Abdullayev]][[fa:لطفعلی عبدالله‌اف]]
−
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı aktyorlar]]
+
[[hy:Լութֆալի Աբդուլլաև]][[ru:Абдуллаев, Лютфали Амир оглы]]
−
[[az:Lütfəli Abdullayev]]
 
−
[[ru:Lütfəli Abdullayev]]
 

Səhifəsinin 03:25, 9 dekabr 2023 tarixinə olan son halı

Lütfəli Abdullayev
Abdullayev Lütfəli Əmir oğlu
Lütfəli Abdullayev
Lütfəli Abdullayev.
Doğum tarixi 22 mart 1914(1914-03-22)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 9 dekabr 1973 (59 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg Azərbaycan SSR, Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Vətəndaşlığı Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası→Flag of Azerbaijan 1918.svg Azərbaycan Cümhuriyyəti→Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Peşəsi aktyor
Təhsili Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, valtorna sinfi (1928–)
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1943"Stalin" mükafatı"Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1960
"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni  — 1959
IMDb ID 0008710

Lütfəli Abdullayev (1914–1973) — Azərbaycan sovet teatr və kino aktyoru, “Stalin” mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR xalq artisti. Komik rolların mahir ifaçısı olub; obrazın açılmasında yumordan məharətlə istifadə etmək, incə ştrixlər tapmaq, komik vəziyyətləri realist planda tamaşaçılara çatdırmaq onun yaradıcılığının səciyyəvi cəhətləridir[1].

Haqqında məlumatlar

22 mart 1914-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

Nuxada yeddiillik məktəbi bitirib.

1928-ci ildən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edib, o cümlədən paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olub.

Yaradıcı fəaliyyəti

Teatr

Nuxada yeddiillik məktəbi bitirdikdən sonra bir neçə ay Nuxa fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində kiçik məsxərələrdə və tərcümə olunmuş, təbdil edilmiş vodevillərdə rollar oynayıb.

1928-ci ildə Bakıda konservatoriyanın valtorna sinifinin məşğələlərində iştirak edərkən, müsabiqə yolu ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Bundan sonra, əvvəl yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, az sonra isə “Arşın mal alan” operettasında Vəli rolunda oynayıb.

1938-ci ildə yeni yaranan Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında truppaya qəbul edilib.

1949-cu ilin yazında M.Əzizbəyov adına Milli Dram Teatrına keçib.

1951-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.

1956-ci ildən yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyət göstərib.

Kino

1945-ci ildə Rza Təhmasibin lentə aldığı “Arşın mal alan” filmində Vəli rolunu oynayıb. Həmçinin “Əhməd haradadır?” (Zülümov), “Ulduz” (Məhəmməd), “Qəribə əhvalat” (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.

Təltif və mükafatları

Vəfatı

9 dekabr 1973-cü il tarixdə – 59 yaşında, Bakıda vəfat edib. İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Xatirəsi

Lütfəli Abdullayevin vaxtilə yaşadığı binanın divarında onunla bağlı memorial lövhə.

Bakıda adına küçə var.

2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında “Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev” adlı qısametrajlı səndəli film çəkilmişdir.

13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.

Filmoqrafiya

  1. Aktrisanın təbəssümü.
  2. Arşın mal alan.
  3. Bəşir Səfəroğlu.
  4. Böyük ömrün anları.
  5. Əhməd haradadır?.
  6. "İmportnı" yaxud zırrama .
  7. "Kazbek" qutusu.
  8. Qəribə əhvalat.
  9. Məktuba cavab.
  10. O olmasın, bu olsun.
  11. Payız konserti
  12. Ulduz.
  13. Üzeyir ömrü.
  14. Ürəklərdə yaşayan sənətkar. Lütfəli Abdullayev.

İstinadlar

  1. ↑ AME, 2009, p. 17.

Ədəbiyyat

  1. Abdullayev Lütfəli // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1976. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  648. — Səh.: 17. — 80.000 nüsx.
  2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Abdullayev Lütfəli // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 12. — 1.000 nüsx.
  3. Abdullayev Lütfəli // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I  c. — Səh. 33. — ISBN 978-9952-441-02-4.
  4. Rəhimli İ. Azərbaycan teatr tarixi / Əfəndiyev T. (elmi redaktor). — Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. — Bakı: Çaşıoğlu, 2005. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 Sep 2010 - 7 May 2019.
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Lütfəli_Abdullayev&oldid=57058"