| Əli |
|---|
| Əmir Əli inaq[1] |
| |
 |
| Şəki xanları, yaxud xanzadələri (şərti), - Şəki xan sarayında firiz (divar rəfi - irəf) üzərində miniatür. |
|
|
| Şəki hökmdarı |
|---|
| +1435 — -1435 |
|
Əli inaq – Orta əsr mənbələrində 1435-ci il üçün adı çəkilən Şəki hökmdarı. Həmin ildə Qarabağda qışlayan Teymuri hökmdarı Şahruxun yanına gedərək ona itaətkarlıq nümayiş etdirmiş, lakin geri dönən kimi Şahruxun müttəfiqi olan Şirvanşah Xəlilullaha qarşı çıxmış, 5 minlik dəstə ilə onun Qarasu qalasına sığınmış qiyamçı qardaşlarına köməyə getmişdir; daha sonra, Şirvanın tələblərinin qəbul olunmadığı Əli inaq Şirvanşah Xəlilullahın qardaşları ilə Lakin Şahruxun yardımı ilə qardaşlarının qiyamını yatırır, qardaşlarını və Əli inaqı Şirvandan uzaqlaşdırır.
Haqqında məlumatlar
Orta əsr mənbələrində Teymuri hökmdarı Sultan Şahruxun 1435-ci ilin sonunda Qarabağda qışlaması zamanı onun yanına gəlmiş və sonra, 20 noyabr tarixdə öz ərazilərinə geri dönmüş hakımlərinin adları sadalanarkən, ilk dəfə olaraq Əli inaqın da adı çəkilib; qeyd olunub ki, həmin tarixdə
|
Nüsrət əd-din Xəlilullah Şirvana və Əli inaq Şəkiyə və Əmir Bəyazid Bistam Muğana və İspaxbad isə Tavalaşa qayıtdılar[2].
|
|
Orta əsr mənbələrində Əli inaqın adı çəkilən ikincici tarixi hadisə isə elə birinci hadisənin ardınca baş vermişdir. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə,
|
|
Şirvanşah Xəlilullah Şirvana gedən kimi [Sultan Şahruxa] xəbər çatdı ki [Xəlilullahın] qardaşları Keyqubad və Fərruxzad və Əbu İshəq və Haşım, Şəki hakimi Əmir Əli inaq ilə birlikdə bu iddiadadırlar ki, Şirvanşah Xəlilullahı Şirvandan çıxarsınlar. Ona görə o həzrət (Sultan Şahrux) Əmir Bayazid Xətlani və Əmir Çaqmaq Şami və Əmir Əli Bərəndəqini çoxlu qoşunla Şirvan padşahına köməyə göndərdi. Xəlilullahın qardaşları Qarasu qalasında möhkəmləndilər və [Sultan Şahruxa məxsus] əsgərlər qalanın ətrafını dövrəyə aldılar. Onlar (yəni qaladakılar) öz qardaşları Fərruxzadı bayıra göndərib xahiş etdilər ki, əmirlər qaladan kənara çəkilsinlər ki bayıra çıxaq və sülh edək. Ona görə əmirlər oradan uzaqlaşdılar və Əmir Əli inaq beş min atlı ilə gəlib onlarla (qaladakılarla) birləşdi və əmirlər də yenə qayıtdılar əvvəlki yerlərinə – onların qarşısında durdular. Və Əmir Əli inaq xəbər göndərdi ki, [Şirvanşah Xəlilullahın atası] Şeyx İbrahim məmləkəti öz sağlığında oğlanlarına vermişdi və Əmir Xəlil[ullah] onları qovub. Əgər məmləkəti qardaşlarına geri qaytararsa aralarında sülh və dostluq olacaq, və əgər əksini edərsə o an müharibə başlamalıdır.</ref>.
|
|
Əmirlər xəbəri ... [Sultan Şahruxa] çatdırdılar. O həzrət Əmir Yadigarşah Orlatı əmirlərə köməyə göndərdi. O əsnada Əli inaq əmirlərin üstünə şəbxun (gecə hücumu) etdi... və Əmir Mənsur ki Xəlilullahın mötəbər əmirlərdən idi – onu öldürdülər. Və o əsnada Əmir Yadigarşah Orlat köməyə gəlib çatdı. Əmir Əli inaq və Əmir Xəlilullahın qardaşı yüz min həsrət və ahla meşə tərəfə fərar etdilər və şanlı əmirlər geri dönüb qüdrətli orduya qatıldılar[3].
İstinadlar
- ↑ "İnaq" monqol dövrünə aid rütbələrdən biridir. Hasan Rumlu. Ahsan al-tavarix, Teheran, 1970, səh.824; نزديكان و مقربان درگاه سلطنت، محارم شاه، مشاورين خاص
پادشاه، مقرداين كلمات ايناق،(اناق) است به معناى مصاحب و مقرب (صف) شريك و يار (پا) خالصهء صلطنتى، كسى كه به طريقى خاص در خدمت سلطان باشد
- ↑ Фасих Ахмад ибн Джалал ад-дин Мухаммад ал-Хавафи. Муджмал-и Фасихи, Ташкент, 1980, 213; Hasan Rumlu. Ahsan al-tavarix, Teheran, 1970, 222 (Amma Həsən Rumluda sonuncunun adı yoxdur).
- ↑ Hasan Rumlu. Ahsan al-tavarix, Teheran, 1970, 222-223.
Aidiyyəti linklər
