"Əbdüləzəl Dəmirçizadə" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Əbdüləzəl Dəmirçizadə
	Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu
	Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
Doğum tarixi	8 iyul 1909
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	10 aprel 1979 (69 yaşında)
İş yeri	V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir)
Elmi dərəcəsi	filologiya elmləri doktoru
Elmi adı	professor
Təhsili	• Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927) • S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932) • V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937)
Uşağı	Rövzət Dəmirçizadə
Üzvlüyü	Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü
Mükafatları	;

Səhifəsinin 03:32, 5 yanvar 2024 tarixinə olan son halı

Əbdüləzəl Dəmirçizadə (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradıcılığa həvəs göstərmiş, şeir, hekayə və oçerklər yazmışdır.

Haqqında məlumatlar

8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə,

1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində,

1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Seminariyasında (2-ci kursdan),

1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsində,

1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta məktəbində müəllim işləyib.

1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində,

1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub.

İkinci iş yerləri

1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.

Ədəbi-publisistik fəaliyyəti

1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məcmuəsində dərc olunub.

1927-ci ildən “Şəki fəhləsi” qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib.

1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub.

Elmi fəaliyyəti

1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı,

1938-ci ildə “Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub.

1940-cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.

1944-cü ildə “Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.

1945-ci ildə professor elmi adını alıb.

1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.

1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub.

20-dən çox kitabın, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqalənin müəllifidir.

50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.

Təltif və mükafatları

“Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi” fəxri adı (1973);
Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı (1974);
“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni;
medallar.

Vəfatı

10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Xatirəsi

Bakıda bir küçəyə adı verilib.

Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.

Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı.
Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev.
Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə.

Ədəbiyyat

Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III cild. — Səhifələrin sayı: 628. — Səh.: 406. — 80.000 nüsx.
Məmmədov Ə., Xalıqov F. Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 103-106. — 1.000 nüsx.
Mete Ə. Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı: 608. — Səh.: 182-185. — 500 nüsx.
Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 25 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2015. —VI c. — Səh. 557. — ISBN 978-9952-441-11-6.
"Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu". http://science.gov.az/ (azərb.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas. 18 Sep 2018 – 17 Jan 2021 tarixində arxivləşdirilib.

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]]
+[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
 {{Alim
   |Piktoqram             = yazar
@@ Sətir 5: / Sətir 5: @@
   |Tam adı               = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu
   |Şəkil                 = Əbdüləzəl_Dəmirçizadə.jpg
-  |Şəklin ölçüsü         =
+  |Şəklin ölçüsü         = 140
   |Şəklin izahı          = Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
   |Doğum tarixi          = {{Doğum tarixi|1909|7|8}}
-  |Doğum yeri            = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
+  |Doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
   |Vəfat tarixi          = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}}
   |Vəfat yeri            =
@@ Sətir 22: / Sətir 22: @@
   |Elmi dərəcəsi         = filologiya elmləri doktoru
   |Elmi adı              = professor
-  |İş yeri               = V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir)
+  |İş yeri               = V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir)
   |Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
-  |Təhsili               = <!--Müasir təhsil ocaqları-->
+  |Təhsili               = {{*}}Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927)
+{{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932)
+{{*}}V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937)
   |Elmi rəhbəri          =
   |Tanınmış yetirmələri  =
@@ Sətir 30: / Sətir 32: @@
   |Mühüm layihələri      =
   |Üzvlüyü               = Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü
-  |Mükafatları           = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi}}{{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı}}
+  |Mükafatları           = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|1973}}{{Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı|1974}}<br/>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}
   |İmzası                =
   |Sayt                  =
   |Commons               =
 }}
-'''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri.
+'''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradıcılığa həvəs göstərmiş, şeir, hekayə və oçerklər yazmışdır.
 == Haqqında məlumatlar ==
-iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada anadan olub.
+iyul 1909-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
 === Təhsili ===
-Nuxada ibtidai və orta təhsil alıb.
+– 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə,
-Nuxa Müəllimlər Seminariyasını bitirib.
+– 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində,
--cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsinə,
+– 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Seminariyasında (2-ci kursdan),
--cü ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutun aspiranturasına daxil olub.
+– 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsində,
+– 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.
 === Əmək fəaliyyəti ===
--ci ildən Nuxa şəhər 2 saylı məktəbində müəllim işləyib.
+– 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta məktəbində müəllim işləyib.
+– 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində,
+– 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub.
+==== İkinci iş yerləri====
+– 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.
-=== Ədəb-publisistik fəaliyyəti===
+=== Ədəbi-publisistik fəaliyyəti===
--ci ildə ilk məqaləsi «Yeni Məktəb» məcmuəsində dərc olunub.
+-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məcmuəsində dərc olunub.
-Gəncliyində bədii yaradıcılığa böyük həvəs göstərib, bir sıra şeirlər, hekayələr və oçerklər yazıb.
+-ci ildən [[Şəki (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]] qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib.
+-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub.
 === Elmi fəaliyyəti===
--cı ildə «Türk dili» adlı ilk elmi kitabı,
+-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı,
--ci ildə «Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri» adlı ikinci kitabı çap olunub.
+-ci ildə “Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub.
 -cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.
--cü ildə «Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.
+-cü ildə “Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
--ci ildə isə professor elmi adını alıb.
+-ci ildə professor elmi adını alıb.
 -ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.
-Onun 20-dən çox kitabı, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqaləsi çap olunmub. Bu əsərlərdə yenilikçi alim kimi daha çox Azərbaycan dilçiliyinin işlənilməmiş sahələri (fonetika, orfoepiya, etimologiya, üslubiyyat, dil tarixi və s.) araşdırılmışdır. Alimin «Azərbaycan dili tarixi xülasələri», «M.F.Axundov dil haqqında və Axundovun dili», «Azərbaycan dilinin tarixi», «Azərbaycan ədəbi dilinin inkişaf yolları», «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanının dili», «Azəri ədəbi dilinin tarixi», «Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası»  və ölümündən sonra çap olunmuş «Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi (II hissə)», «Azərbaycan dili orfoepiyasının əsasları» kitabları yalnız Azərbaycan dilçiliyini deyil, ümumilikdə türkologiya elmini zənginləşdirmişdir. Görkəmli alim etimoloji tədqiqatlar sahəsində də xeyli iş görmüş, araşdırmalarını ümumiləşdirərək 1962-ci ildə «50 söz» adlı orijinal kitab nəşr etdirmişdir.
+– 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub.
-AMEA-nın müxbir üzvü Əbdüləzəl Dəmirçizadə 1979-cu ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
+-dən çox kitabın, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqalənin müəllifidir.
-=== Əmək fəaliyyəti===
+-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.
-–1943-cü illərdə S.M.kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində,
--cü ildən ömrünün sonuna qədər isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub.
+=== Təltif və mükafatları ===
+* “[[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]]” fəxri adı (1973);
+* [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] (1974);
+* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni]];
+* medallar.
 === Vəfatı===
+aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
-== Xatirəsi ==
+=== Xatirəsi ===
 Bakıda bir küçəyə adı verilib.
 Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.
 <gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center">
-Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı
+Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı.
 Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev.
 Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə.
 </gallery>
 ==Ədəbiyyat==
 # {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}}
-# {{ŞAZ|1|103 – 106}}
+# {{ŞAZ|1|103-106}}
-# {{OTÖ|182 – 185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}}
+# {{OTÖ|182-185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}}
-# {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl|13821}}
+# {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}}
 # {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher=  Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}}
+{{Yoxlanılmış məqalə}}
 [[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]]

Əbdüləzəl Dəmirçizadə
Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu


Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
Doğum tarixi	8 iyul 1909(1909-07-08)
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	10 aprel 1979 (69 yaşında)
İş yeri	V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir)
Elmi dərəcəsi	filologiya elmləri doktoru
Elmi adı	professor
Təhsili	• Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927) • S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932) • V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937)
Uşağı	Rövzət Dəmirçizadə
Üzvlüyü	Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü
Mükafatları