Salman Mümtaz

Salman Mümtaz
Əsgərov Salman Məmmədəmin oğlu
Salman Mümtaz.
Doğum tarixi	20 may 1884(1884-05-20)
Doğum yeri	Nuxa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	6 sentyabr 1941 (57 yaşında)
Vəfat yeri	Oryol yaxınlığındakı Medvedski meşəsi, Orlov vilayəti, RSFSR, SSRİ
Vəfat səbəbi	Repressiya edilib
Vətəndaşlıq	SSRİ
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	ədəbiyyatşünaslıq
İş yeri	SSRİ Elmlər Akademiyası Azərbaycan Filialının Dil və Ədəbiyyat İnstitutu
Tanınır	şair, ədəbiyyatşünas, publisist, mətnşünas və biblioqraf; Azərbaycan klassik ədəbiyyatı əsərlərinin və Azərbaycan aşıq poeziyası nümunələrinin naşiri; orta əsr əlyazmalarının kolleksiyaçısı; bir sıra Azərbaycan klassiklərinin elmi-tənqidi mətnlərinin müəllifi
Commonsda da Salman Mümtaz ilə əlaqəli mediafayllar var

Salman Mümtaz (1884–1941) — görkəmli ədəbiyyatşünas, mətnşünas, biblioqraf və orta əsr əlyazmalarının kolleksiyaçısı.

Haqqında məlumatlar

20 may 1884-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) doğulmuşdur. Evləri Nuxanın Gəncəli məhəlləsində idi. Babası Ağa Ələsgər çox imkanlı şəxs olmuşdu. Lakin əvvəl özü, sonra isə arvadı vaxtsız vəfat etmiş, oğulları Məmmədəmin – Salmanın atası, kimsəsiz qalmışdı.

Məmmədəmin Nuxadan apardığı pulla Aşqabadda xeyli torpaq ala bilsə də orada çox yaşaya bilməmiş, 1887-ci ildə – 32 yaşında, ağciyər iltihabından vəfat etmişdi.

1900-cü ildə Məmmədəminin arvadı Məşhədi Zəhra (1865–1938) ərinin mirasını idarə etmək üçün oğlanları Salman və Əsgərlə birlikdə Aşqabada köçdü.

Əmək fəaliyyəti

1918-ci ildə mərhum Məmmədəminin ailəsi Azərbaycana geri döndükdə onun oğlu Salman “Azərbaycan” qəzetində jurnalist işləməyə başladı.

1924-cü ildə Salman “Azərneft təchizat” idarəsinin Nuxa, Qutqaşen, Zaqatala, Qax və Laqodexidə anbarları olan rayon agentliyinin müvəkkili idi.

1929-cu ildən 1932-ci ilə qədər isə o, Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat İnstitutunun kapitalizmə qədər olan dövr Azərbaycan ədəbiyyatı bölməsinin müdiri oldu.

1932-ci ildən Azərbaycan Dövlət Muzeyində elmi işçi vəzifəsində çalışdı. Eyni zamanda 1933-cü ildən 1936-cı ilədək “Azərnəşr”in klassik irs şöbəsinə başçılıq etdi.

1933-cü ilin fevral ayından SSRİ EA Azərbaycan Filialı ədəbi irs bölməsinə elmi işçi vəzifəsini tutdu.

19 iyun 1937-ci il tarixdə bütün vəzifələrindən azad olundu.

Həbs olunması, güllələnməsi və bəraət alması

1937-ci ilin oktyabr ayında Stalin repressiyaları nəticəsində həbs olundu və bir neçə ay sonra 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edildi. Həbsdə olarkən,

6 sentyabr 1941-ci il tarixdə – 57 yaşında, Oryol şəhərində güllələndi.

16 noyabr 1956-cı il tarixdə – ölümündən sonra, SSRİ Ali Məhkəməsi tərəfindən ona bəraət verildi.

Ədəbiyyat

1. Salman Mümtaz // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1984. — VIII  cild. — Səhifələrin sayı:  608. — Səh.: 274. — 80.000 nüsx.
2. Tahirzadə Ə. Salman Mümtaz (tərcümeyi-hal oçerki). — Bakı: Kür, 2002. — Səhifələrin sayı:  16. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 5 Mar 2016 - 31 May 2024.
3. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Mümtaz Salman // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 144. — 1.000 nüsx.
4. Mete Ə. Ədəbiyyat loğmanımız // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı:  608. — Səh.: 151-155. — 500 nüsx.
5. Orsər R. Salman Mümtaz // Şəkidən gələn səslər. — Bakı: Elm və təhsil, 2018. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  856. — Səh.: 155-158. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-8176-5-2.
6. Tahirzadə Ə. Salman Mümtazın tərcümeyi-halı : [arx. 23 Apr 2021 - 12 Apr 2024] // Ədalət Tahirzadənin Şəki saytı. — Müraciət tarixi: 06.09.2024.
7. Tahirzadə Ə. Salman Mümtaz (sənədlər və s.) : [arx. 20 Apr 2021 - 12 Apr 2024] // Ədalət Tahirzadənin Şəki saytı. — Müraciət tarixi: 06.09.2024.
8. Tahirzadə Ə. S.Mümtaz. Fotolar : [arx. 22 Apr 2021 - 12 Apr 2024] // Ədalət Tahirzadənin Şəki saytı. — Müraciət tarixi: 06.09.2024.