"Şəfiqə Axundova" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəfiqə Axundova
	Axundova Şəfiqə Qulam qızı
	Şəfiqə Axundova.
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	21 yanvar 1924
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	26 iyul 2013 (89 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Dəfn yeri	İkinci Fəxri xiyaban, Bakı, Azərbaycan
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Peşəsi	bəstəkar
Uşağı	Taleh Hacıyev
Atası	Qulam Axundov
Təhsili	• Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbi (1943–1944) • Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Boris Zeydmanın kompozisiya sinfi (1951–1956)
Mükafatları	;
Commonsda da Şəfiqə Axundova ilə əlaqəli mediafayllar var

Səhifəsinin 18:57, 6 avqust 2024 tarixinə olan son halı

Şəfiqə Axundova (1924–2013) — görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, Şərqdə opera yazmış ilk qadın bəstəkar.

Haqqında məlumatlar

21 yanvar 1924-cu il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

1943 – 1944-cü illərdə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində,

1951 – 1956-cı illərdə isə Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında – Boris Zeydmanın kompozisiya sinfində təhsil alıb.

Yaradıcılığı

1938-ci ildə – yeddinci sinifdə oxuyarkən, “Röya” və “Qəlbimiz” mahnılarını bəstələyib.

Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyi ərəfəsində isə “Nə gözəlsən” və “Ay nigar” romanslarını yazıb.

1944-cü ildə Üzeyir Hacıbəyovun məsləhəti ilə Azərbaycan SSR-in himninin yaradılması üçün keçirilən müsabiqədə iştirak edib və Azərbaycan SSR himnini Dövlət Filarmoniyasında dövlət komissiyası qarşısında ilk dəfə o, ifa edib.

Daha sonra “Balam”, “Sevgilim”, “Vətən məhəbbəti”, “Nə gözəlsən”, “Çiçək”, “Hind qızı”, “Nə gözəldir kəndimiz” və s. mahnılarını bəstələyib.

1948-ci ildə Moskvada keçirilən plenumda onun da vokal əsərləri ifa olunub.

Şəfiqə Axundova orkestr üçün “Cahanda”, “Mənim qəlbim”, “Sənin məhəbbətin”, “Qələbə bizimdir”, simfonik orkestr üçün “Nuxa rapsodiyası”, “Üç pyes”, “Qəzəl” (M.Rahimin sözlərinə) melodiyalarını, həmçinin, C.Cabarlının “Aydın”, B.Vahabzadənin “Vicdan”, H.Seyidbəylinin “Böyük ürək” tamaşalarının, “Ev bizim, sirr bizim” musiqili komediyasının musiqisini bəstələyib.

1972-ci ildə isə “Gəlin qayası” operasını yazıb (Süleyman Rəhimovun eyniadlı povestinin motivləri əsasında). Bu bütün Şərqdə qadın tərəfindən yazılmış ilk opera olub.

Təltif və mükafatları

“Şərəf Nişanı” ordeni, 1959;
Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi, 1973;
Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, 1998;
Şöhrət ordeni, 2004.

Digər

1920-ci illərin birinci yarısında bir müddət Azərbaycan K(b)P Nuxa qəza partiya komitəsinin məsul katibi vəzifəsində çalışmış Qulam Axundovun qızı, ilk azərbaycanlı qadın alim, pedaqoq Zümrüd Axundovanın bacısıdır.

Vəfatı

Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri xiyabanda dəfn edilmişdir.

Ədəbiyyat

Məmmədov Ə., Xalıqov F. Axundova Şəfiqə // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 53-55. — 1.000 nüsx.
"Состоялась церемония прощания с композитором Шафигой Ахундовой" (русский). news.day.az. 27 июля 2013 16:07. 29 Jul 2013 - 23 Mar 2020 tarixində arxivləşdirilib.
"Şərqdə ilk opera bəstələyən qadın- Şəfiqə Axundova vəfat edib" (azərb.). www.bbc.com. 26 İyul 2013. 29 Mar 2020 tarixində arxivləşdirilib.
Ахундова, Шафига Гулам-кызы // Большая русская биографическая энциклопедия (электронное издание). — Версия 3.0. — М.: Бизнессофт, ИДДК, 2007.
Aytən Qiyas-Rüstəmova (April 14, 2009). "Unknown Azerbaijan...First female opera composer in the Orient - Shafiga Akhundova..." shekiazerbaijan.blogspot.com (English).
Axundova Şəfiqəı Qulam qızı // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I c. — Səh. 223. — ISBN 978-9952-441-02-4.

@@ Sətir 3: / Sətir 3: @@
 | Adı                 = Şəfiqə Axundova
 | Orijinal adı        = Axundova Şəfiqə Qulam qızı
-| Şəkil               = Şəfiqə Axundova3.jpg
+| Şəkil               = Şəfiqə Axundova.png
-| Şəkil məlumat       = Şəfiqə Axundova, 2012-ci il.
+| Şəkil məlumat       = Şəfiqə Axundova.
 | Şəkil ölçüsü        =
 | Fəaliyyəti          = ifaçı olmayan personal
@@ Sətir 13: / Sətir 13: @@
 | Vəfatı              = {{vəfat tarixi və yaşı|2013|7|26|1924|1|21}}
 | Vəfat yeri          = Bakı, {{AZE}}
-| Dəfn yeri           = II Fəxri Xiyaban, Bakı, {{AZE}}
+| Dəfn yeri           = İkinci Fəxri xiyaban, Bakı, {{AZE}}
 | Vətəndaşlıq         = {{SSRİ}}→{{AZE}}
 | Mənşə               = azərbaycanlı
 | Musiqi aləti        =
 | Səs tembri          =
-| Təhsili             = {{*}}Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində (1943–1944)
+| Təhsili             = {{*}}Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbi (1943–1944)
 {{*}}Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Boris Zeydmanın kompozisiya sinfi (1951–1956)
 | Üslub               =
 | Peşəsi              = bəstəkar
 | Fəaliyyət illəri    =
-| Əlaqələri           =
+| Uşağı               = [[Taleh Hacıyev]]
 | Albom şirkəti       =
 | Atası               = [[Qulam Axundov]]
@@ Sətir 64: / Sətir 64: @@
 === Digər ===
-Tanınmış mədəniyyət xadimi [[Qulam Axundov|Qulam Axundovun]] qızı, ilk azərbaycanlı qadın alim, pedaqoq [[Zümrüd Axundova|Zümrüd Axundovanın]] bacısıdır.
+-ci illərin birinci yarısında bir müddət Azərbaycan {{K(b)P}} [[Nuxa qəzası|Nuxa qəza]] [[Azərbaycan KP Şəki şəhər partiya komitəsinin birinci katibləri|partiya komitəsinin məsul katibi]] vəzifəsində çalışmış [[Qulam Axundov|Qulam Axundovun]] qızı, ilk azərbaycanlı qadın alim, pedaqoq [[Zümrüd Axundova|Zümrüd Axundovanın]] bacısıdır.
 === Vəfatı ===
-Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
+Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri xiyabanda dəfn edilmişdir.
 == Ədəbiyyat ==
@@ Sətir 81: / Sətir 81: @@
 * [[:az:Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)|Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)]];
 * [[:az:Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)|Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)]].
+=== Videolar===
+<youtube width="300" height="180">I89NyU42ofE</youtube>
 {{Yoxlanılmış məqalə}}
 [[ar:شفيقا أخوندوفا]][[az:Şəfiqə Axundova]][[en:Shafiga Akhundova]][[es:Shafiga Akhundova]][[fa:شفیقه آخوندوا]][[hy:Շաֆիղա Ախունդովա]][[ru:Ахундова, Шафига Гулам кызы]][[tr:Şefika Ahundova]][[uk:Шафіга Гулам кизи Ахундова]]