"Araz Dadaşzadə" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Araz Dadaşzadə
	Dadaşzadə Araz Məmməd Arif oğlu
	Araz Dadaşzadə.
Doğum tarixi	30 yanvar 1936
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	2 noyabr 1990 (54 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı
Vətəndaşlıq	SSRİ
Elm sahəsi	filologiya
İş yeri	Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş redaksiyası, baş redaktor
Elmi dərəcəsi	filologiya elmləri doktoru
Təhsili	• S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, tarix fakültəsi (–1957) • Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunu, aspirantura (1960–1963)
Evladı	Aqşin Dadaşzadə və Zümrüd Dadaşzadə
Atası	Məmməd Arif
Anası	Zümrüd Axundova
Mükafatları

Səhifəsinin 15:39, 2 noyabr 2023 tarixinə olan son halı

Araz Dadaşzadə (1936–1990) — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının baş redaktoru, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi.

Haqqında məlumatlar

30 yanvar 1936-cı il tarixdə Bakıda, akademik Məmməd Arif və görkəmli pedaqoq Zümrüd Axundovanın ailəsində anadan olub.

Təhsili

1957-ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib.

1960 – 1963-cü illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1957 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Azərbaycan tarixi muzeyində işləyib.

1963 – 1966-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik elmi işçi,

1968 – 1976-cı illərdə orta əsrlər şöbəsinin baş elmi işçisi,

1966 – 1968-ci illərdə isə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyanın Baş redaksiyasında ədəbiyyat və incəsənət redaksiyasının müdiri olub.

1976 – 1988-ci illərdə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının baş redaktorunun birinci müavini,

1988 – 1990-cı illərdə baş redaktoru olub.

Elmi fəaliyyəti

Araz Dadaşzadə atası akademik Məmməd Arif Dadaşzadə və həyat yoldaşı Aida Dadaşzadə ilə.

Elmi fəaliyyəti XVIII əsr Azərbaycan poeziyası və xüsusi olaraq M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı ilə bağlıdır.

1964-cü ildə “M.P.Vaqifin yaradıcılığı” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını,

1977-ci ildə isə “XVIII əsr Azərbaycan lirikası (ideya-tematik və sənətkarlıq xüsusiyyətləri)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.

Ədəbi və ədəbi-tənqidi fəaliyyəti

Gənc yaşlarından hekayələr yazmış və onlardan bir çoxu “Azərbaycan”, “Kirpi” və bir sıra digər nəşrlərdə çap olunmuşdur.

“Odlar yurdu” bədii filminin, diafilm və sənədli filmlərin ssenari müəllifidir. Onun ssenari müəllifi olduğu “Tülkiyə uyduqda” kukla multfilmi (1972, rejissor: M.Rəfiyev) ilk və yeganə genişekranlı Azərbaycan cizgi filmidir.

Həmçinin, R.Taqorun “Bağban” əsərini (1961, Anarla birlikdə) və S.A.Tolstayanın “Mənim həyatım” kitabını (1981) azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.

Ədəbi-tənqidi fəaliyyətə isə 1956-cı ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində çıxan “Tərli kürəklər” kinofilminə yazdığı eyniadlı resenziya ilə başlayıb. Daha sonralar “Kral Lir”, “Dədə Qorqud”, “Dərviş Parisi dağıdır” və s. filmlər haqqında məqalələri ilə ədəbi-tənqidi fəaliyyətini davam etdirib. Sabit Rəhmanın yaradıcılığına həsr etdiyi “Yaramazlığı sarsıdan gülüş” adlı son məqaləsi 1990-cı ilin noyabrında, yəni vəfatından sonra “Bakinskiy raboçiy” qəzetində çap olunub.

Kitbları

Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı). Bakı: Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı, 1966, 190 səh.
Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı haqqında oçerk). Bakı: Azərnəşr, 1968, 36 səh.
Həyat müğənnisi. Bakı: Azərbaycan EA nəşri, 1968, 140 səh.
XVIII əsr Azərbaycan lirikası. Bakı: Elm. 1980, 227 səh.
Xeyirxahlıq və gözəllik poeziyası. Bakı: Yazıçı, 1986, 206 səh.

Tərcümələri

(ruscadan)

R.Taqor. Bağban. Bakı: Azərnəşr, 1961, 55 səh.
A.Tolstoy. Mənim həyatım. Bakı: Azərnəşr, 1981, 219 səh.

Təltif və mükafatları

“Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi” fəxri adı (1989).

Digər

Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş redaksiya heyətinin və elmi-redaksiya şurasının (1976 – 1990),
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Təftiş Komissiyasının (1976 – 1990),
“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiya heyətinin (1977 – 1982) üzvü olub.

Vəfatı

2 noyabr 1990-cı il tarixdə – 54 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Ədəbiyyat

Dadaşzadə Araz Məmməd Arif oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 25 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2015. —VI c. — Səh. 201. — ISBN 978-9952-441-11-6.

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-[[Kateqoriya:A]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]]
+[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]
 {{Alim
   |adı                  = Araz Dadaşzadə
   |orijinal adı         = ''Dadaşzadə Araz Məmməd Arif oğlu''
- |digər adları         =
+  |şəkil                = Araz_Dadaşzadə4.png
-  |şəkil                = Araz Dadaşzadə.jpg
   |şəklin ölçüsü        =
-  |şəklin izahı         = Araz Dadaşzadə, 1936-cı il
+  |şəklin izahı         = Araz Dadaşzadə.
-  |piktoqram            =
+  |piktoqram            = yazar
   |doğum tarixi         = {{Doğum tarixi|1936|1|30}}
   |doğum yeri           = Bakı, {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}}
-  |vəfat tarixi         = {{Vəfat tarixi və yaşı|1990|11|4|1936|1|30}}
+  |vəfat tarixi         = {{Vəfat tarixi və yaşı|1990|11|2|1936|1|30}}
   |vəfat yeri           = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
   |vəfat səbəbi         =
-  |dəfn yeri            =
+  |dəfn yeri            = İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı
   |vətəndaşlığı         = {{SSRİ}}
   |milliyyəti           =
   |həyat yoldaşı        =
-  |uşağı                = '''Qızı''': [[Zümrüd Dadaşzadə]]
+  |uşağı                = Aqşin Dadaşzadə və [[Zümrüd Dadaşzadə]]
   |atası                = Məmməd Arif
   |anası                = [[Zümrüd Axundova]]
-  |elm sahəsi           =
+  |elm sahəsi           = filologiya
-  |elmi dərəcəsi        =
+  |elmi dərəcəsi        = filologiya elmləri doktoru
   |elmi adı             =
-  |iş yeri              =
+  |iş yeri              = [[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının]] Baş redaksiyası, baş redaktor
   |alma-mater           =
-  |təhsili              = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti
+  |təhsili              = {{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, tarix fakültəsi  (–1957)
+{{*}}Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunu, aspirantura (1960–1963)
   |elmi rəhbəri         =
   |tanınmış yetirmələri =
@@ Sətir 36: / Sətir 37: @@
   |vikianbar            =
 }}
+'''Araz Dadaşzadə''' (1936–1990) — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, [[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının]] baş redaktoru, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]].
-''' Araz Dadaşzadə '''  — Azərbaycan tənqidçisi və ədəbiyyatşünası, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]].
 == Haqqında məlumatlar ==
-yanvar 1936-cı il tarixdə Bakı şəhərində, ziyalı ailəsində anadan olub.
+yanvar 1936-cı il tarixdə Bakıda, akademik [[:az:Məmməd Arif|Məmməd Arif]] və görkəmli pedaqoq  [[Zümrüd Axundova|Zümrüd Axundovanın]] ailəsində anadan olub.
 ===Təhsili ===
@@ Sətir 50: / Sətir 50: @@
 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Azərbaycan tarixi muzeyində işləyib.
-– 1966-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitunda kiçik elmi işçi,
+– 1966-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik elmi işçi,
-– 1976-cı illərdə isə orta əsrlər şöbəsinin baş elmi işçisi olub.
-– 1968-ci illərdə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyanın Baş redaksiyasında ədəbiyyat və incəsənət redaksiyasının müdiri,
-– 1988-ci illərdə baş redaktorun birinci müavini,
+– 1976-cı illərdə orta əsrlər şöbəsinin baş elmi işçisi,
-– 1990-cı illərdə isə baş redaktor olub.
+– 1968-ci illərdə isə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyanın Baş redaksiyasında ədəbiyyat və incəsənət redaksiyasının müdiri olub.
-===Ədəbi və ədəbi-tənqidi fəaliyyəti ===
+– 1988-ci illərdə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının baş redaktorunun birinci müavini,
-Gənc yaşlarında hekayələr də yazmış və onlardan bir çoxu “Azərbaycan”, “Kirpi” və bir sıra digər nəşrlərdə çap olunmuşdur.
-Ədəbi-tənqidi fəaliyyətə isə 1956-cı ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində çıxan “Tərli kürəklər” kinofilminə yazdığı eyniadlı resenziya ilə başlamışdır. Daha sonralar “Kral Lir”, “Dədə Qorqud”, “Dərviş Parisi dağıdır” və s. filmlər haqqında məqalələri ilə ədəbi-tənqidi fəaliyyətini davam etdirib. O, ədəbiyyat və kino ilə yanaşı, teatr, musiqi, təsviri sənət və digər sahələrlə əlaqədar məqalə və rəylərin müəllifidir.
+– 1990-cı illərdə baş redaktoru olub.
 ===Elmi fəaliyyəti===
@@ Sətir 70: / Sətir 65: @@
 Elmi fəaliyyəti XVIII əsr Azərbaycan poeziyası və xüsusi olaraq M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı ilə bağlıdır.
--cü ildə “M.P.Vaqifin yaradıcılığı” mövzusunda namizədlik,
+-cü ildə “M.P.Vaqifin yaradıcılığı” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını,
 -ci ildə isə “XVIII əsr Azərbaycan lirikası (ideya-tematik və sənətkarlıq xüsusiyyətləri)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
-Alim  “Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı)” (1966), “Певец жизни (Vaqif haqqında düşüncələr)” (1968), “XVIII əsr Azərbaycan lirikası” (1980), “Поэзия добра и красоты” (1986) kitablarının müəllifidir. Onun 1968-ci ildə M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi ilə əlaqədar yazdığı “Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı haqqında oçerk)” kitabçası Azərbaycan,  ingilis, fransız, türk, ərəb, fars, rus dillərində çap edilmişdir.
+===Ədəbi və ədəbi-tənqidi fəaliyyəti ===
+Gənc yaşlarından hekayələr yazmış və onlardan bir çoxu “Azərbaycan”, “Kirpi” və bir sıra digər nəşrlərdə çap olunmuşdur.
+“Odlar yurdu” bədii filminin, diafilm və sənədli filmlərin ssenari müəllifidir. Onun ssenari müəllifi olduğu “Tülkiyə uyduqda” kukla multfilmi (1972, rejissor: M.Rəfiyev) ilk və yeganə genişekranlı Azərbaycan cizgi filmidir.
-==Yaradıcılıq==
+Həmçinin, R.Taqorun “Bağban” əsərini (1961, Anarla birlikdə) və S.A.Tolstayanın “Mənim həyatım” kitabını (1981) azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
-Araz Dadaşzadə “Böyük türkmən şairi Məxdumqulu” (1960), “Aşıq Qurbani, 55 şeir” (1972), “Aşıq Abbas Tufarqanlı, 72 şeir” (1973) və digər kitabların ön söz müəllifi və tərtibçisidir. Onun “Historie de la litte’rature azerbaidjanaise” (“Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi”) məqaləsi M.Quluzadə ilə birlikdə) Parisdə “Bedi Kartlisa, revue de kartvelogie” jurnalının bir neçə nömrəsində (1971-1974-cü illər) çap olunmuşdur.
-O, “Sovet Şərqi xalqlarının ədəbiyyatlarında realizm problemləri” ümumittifaq müşavirəsində (Bakı, 1972), Azərbaycan yazıçılarının qurultaylarında və digər elmi-ədəbi tədbirlərdə dəfələrlə problem məruzələrlə çıxış etmişdir.
+Ədəbi-tənqidi fəaliyyətə isə 1956-cı ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində çıxan “Tərli kürəklər” kinofilminə yazdığı eyniadlı resenziya ilə başlayıb. Daha sonralar “Kral Lir”, “Dədə Qorqud”, “Dərviş Parisi dağıdır” və s. filmlər haqqında məqalələri ilə ədəbi-tənqidi fəaliyyətini davam etdirib. [[Sabit Rəhman|Sabit Rəhmanın]] yaradıcılığına həsr etdiyi “Yaramazlığı sarsıdan gülüş” adlı son məqaləsi 1990-cı ilin noyabrında, yəni vəfatından sonra “Bakinskiy raboçiy” qəzetində çap olunub.
-Araz Dadaşzadə “Odlar yurdu” bədii filminin, diafilm və sənədli filmlərin ssenari müəllifidir. Onun ssenari müəllifi olduğu “Tülkiyə uyduqda” kukla multfilmi (1972, rejissor: M.Rəfiyev) ilk və yeganə genişekranlı Azərbaycan cizgi filmidir.
+==== Kitbları ====
+#Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı). Bakı: Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı, 1966, 190 səh.
+#Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı haqqında oçerk). Bakı: Azərnəşr, 1968, 36 səh.
+#Həyat müğənnisi. Bakı: Azərbaycan EA nəşri, 1968, 140 səh.
+#XVIII əsr Azərbaycan lirikası. Bakı: Elm. 1980, 227 səh.
+#Xeyirxahlıq və gözəllik poeziyası. Bakı: Yazıçı, 1986, 206 səh.
-Ədəbiyyatşünas alim Azərbaycan Dövlət Televiziyasının hazırladığı “Azərbaycan ədəbiyyatı teleantologiyası”, “Sovet poeziyasının teleantologiyası” və digər verilişlərin aparıcısı olmuşdur. Onun televiziya və radio verilişlərində çıxışlarının, habelə “Salman Mümtaz” məqaləsinin (“Fikrin karvanı” kitabı, “Yazıçı” nəşriyyatı, 1984) repressiyalar qurbanı, görkəmli ədəbiyyatşünas Salman Mümtazın ictimaiyyətə tanıtdırılması işində rolu az olmamışdır.
+===== Tərcümələri =====
+(ruscadan)
+#R.Taqor. Bağban. Bakı: Azərnəşr, 1961, 55 səh.
+#A.Tolstoy. Mənim həyatım. Bakı: Azərnəşr, 1981, 219 səh.
-Araz Dadaşzadə, R.Taqorun “Bağban” əsərini (1961, Anarla birlikdə) və S.A.Tolstayanın “Mənim həyatım” kitabını (1981) Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
+===Təltif və mükafatları===
+*“[[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]]” fəxri adı (1989).
-Araz Dadaşzadənin “Yaramazlığı sarsıdan gülüş” adlı son məqaləsi Sabit Rəhmanın yaradıcılığına həsr edilmiş və 1990-cı ilin noyabrında, yəni müəllif artıq vəfat etdikdən sonra “Bakinski raboçi” qəzetində çap olunmuşdur.
 ===Digər===
-*Araz Dadaşzadə Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş redaksiya heyətinin və elmi-redaksiya şurasının (1976-1990),
+*Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş redaksiya heyətinin və elmi-redaksiya şurasının (1976 – 1990),
-*Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Təftiş Komissiyasının (1976-1990),
+*Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Təftiş Komissiyasının (1976 – 1990),
-*“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiya heyətinin (1977-1982) üzvü olub.
+*“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiya heyətinin (1977 – 1982) üzvü olub.
-===Təltif və mükafatları===
-*“[[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]]” fəxri adı (1989).
 ===Vəfatı===
-noyabr 1990-cı il tarixdə – 54 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda – İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
+noyabr 1990-cı il tarixdə – 54 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
-===Ailəsi===
-Atası: akademik [[:az:Məmməd Arif|'''Məmməd Arif''']];
-Anası: görkəmli alim-pedaqoq [[Zümrüd Axundova]];
-Övladları:  filologiya üzrə fəlsəfə doktoru [['''Aqşin Dadaşzadə''']] və Ü.Hacıbəyli adına Bакы Musiqi Akademiyasının professoru, Əməkdar İncəsənət Xadimi [[Zümrüd Dadaşzadə]].
+===Ədəbiyyat===
+# {{AME|6|201|Dadaşzadə Araz Məmməd Arif oğlu}}
-== Əsərləri ==
+{{Yoxlanılmış məqalə}}
-#Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı). Bakı: Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı, 1966, 190 səh.
-#Molla Pənah Vaqif (həyat və yaradıcılığı haqqında oçerk). Bakı: Azərnəşr, 1968, 36 səh.
-#Həyat müğənnisi. Bakı: Azərbaycan EA nəşri, 1968, 140 səh.
-#XVIII əsr Azərbaycan lirikası. Bakı: Elm. 1980, 227 səh.
-#Xeyirxahlıq və gözəllik poeziyası. Bakı: Yazıçı, 1986, 206 səh.
-== Tərcümələri ==
-(ruscadan)
-#R.Taqor. Bağban. Bakı: Azərnəşr, 1961, 55 səh.
-#A.Tolstoy. Mənim həyatım. Bakı: Azərnəşr, 1981, 219, səh.
-== İstinadlar ==
-{{İstinad siyahısı}}
 [[az:Araz Dadaşzadə]]