"Əbdüləzəl Dəmirçizadə" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
(42 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
− | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
{{Alim | {{Alim | ||
− | |Adı | + | |Piktoqram = yazar |
− | | | + | |Adı = Əbdüləzəl Dəmirçizadə |
− | |Şəkil | + | |Tam adı = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |
− | | | + | |Şəkil = Əbdüləzəl Dəmirçizadə.png |
− | |Doğum tarixi | + | |Şəklin ölçüsü = |
− | |Doğum yeri | + | |Şəklin izahı = Əbdüləzəl Dəmirçizadə. |
− | | | + | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1909|7|8}} |
− | |Vəfat yeri | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
− | | | + | |Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}} |
− | | | + | |Vəfat yeri = |
− | | | + | |Vəfat səbəbi = |
− | | | + | |Dəfn yeri = |
− | | | + | |Vətəndaşlığı = |
− | |Elmi dərəcəsi | + | |Milliyyəti = |
− | |Elmi | + | |Həyat yoldaşı = |
− | |Elmi rəhbəri | + | |Uşağı = [[Rövzət Dəmirçizadə]] |
− | |Tanınmış yetirmələri = | + | |Atası = |
− | |Tanınır | + | |Anası = |
− | |Mükafatları | + | |Elm sahəsi = |
− | |İmzası | + | |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |
− | | | + | |Elmi adı = professor |
− | | | + | |İş yeri = V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir) |
+ | |Alma-mater = | ||
+ | |Təhsili = {{*}}Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927) | ||
+ | {{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932) | ||
+ | {{*}}V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937) | ||
+ | |Elmi rəhbəri = | ||
+ | |Tanınmış yetirmələri = | ||
+ | |Tanınır = | ||
+ | |Mühüm layihələri = | ||
+ | |Üzvlüyü = Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü | ||
+ | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|1973}}{{Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı|1974}}<br/>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}} | ||
+ | |İmzası = | ||
+ | |Sayt = | ||
+ | |Commons = | ||
}} | }} | ||
+ | '''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradıcılığa həvəs göstərmiş, şeir, hekayə və oçerklər yazmışdır. | ||
− | + | == Haqqında məlumatlar == | |
+ | 8 iyul 1909-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. | ||
− | == | + | === Təhsili === |
− | + | 1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə, | |
− | |||
− | + | 1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində, | |
− | + | 1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Seminariyasında (2-ci kursdan), | |
− | + | 1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsində, | |
− | + | 1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb. | |
− | |||
− | + | === Əmək fəaliyyəti === | |
+ | 1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta məktəbində müəllim işləyib. | ||
+ | |||
+ | 1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində, | ||
+ | |||
+ | 1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub. | ||
+ | |||
+ | ==== İkinci iş yerləri==== | ||
+ | 1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub. | ||
+ | |||
+ | === Ədəbi-publisistik fəaliyyəti=== | ||
+ | 1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məcmuəsində dərc olunub. | ||
+ | |||
+ | 1927-ci ildən [[Şəki (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]] qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib. | ||
+ | |||
+ | 1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub. | ||
+ | |||
+ | === Elmi fəaliyyəti=== | ||
+ | 1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı, | ||
+ | |||
+ | 1938-ci ildə “Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub. | ||
+ | |||
+ | 1940-cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb. | ||
+ | |||
+ | 1944-cü ildə “Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. | ||
+ | |||
+ | 1945-ci ildə professor elmi adını alıb. | ||
+ | |||
+ | 1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib. | ||
+ | |||
+ | 1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub. | ||
+ | |||
+ | 20-dən çox kitabın, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqalənin müəllifidir. | ||
+ | |||
+ | 50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub. | ||
+ | |||
+ | === Təltif və mükafatları === | ||
+ | * “[[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]]” fəxri adı (1973); | ||
+ | * [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] (1974); | ||
+ | * [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni]]; | ||
+ | * medallar. | ||
+ | |||
+ | === Vəfatı=== | ||
+ | 10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub. | ||
+ | |||
+ | === Xatirəsi === | ||
+ | Bakıda bir küçəyə adı verilib. | ||
+ | |||
+ | Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub. | ||
<gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center"> | <gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center"> | ||
− | Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg| | + | Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı. |
− | Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg| | + | Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev. |
− | Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg| | + | Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə. |
</gallery> | </gallery> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
==Ədəbiyyat== | ==Ədəbiyyat== | ||
# {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} | # {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} | ||
− | # {{ŞAZ|1|103 | + | # {{ŞAZ|1|103-106}} |
− | # {{OTÖ|182 | + | # {{OTÖ|182-185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}} |
− | # {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl | + | # {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}} |
# {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher= Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}} | # {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher= Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}} | ||
+ | |||
+ | {{Yoxlanılmış məqalə}} | ||
[[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]] | [[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]] |
Səhifəsinin 11:24, 8 iyul 2024 tarixinə olan son halı
Əbdüləzəl Dəmirçizadə | |
---|---|
Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu | |
Əbdüləzəl Dəmirçizadə. | |
Doğum tarixi | 8 iyul 1909 |
Doğum yeri | Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | 10 aprel 1979 (69 yaşında) |
İş yeri | V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Azərbaycan dilçiliyi kafedrası (müdir) |
Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
Elmi adı | professor |
Təhsili |
• Nuxa Müəllimlər Seminariyası (2-ci kursdan, 1925–1927) • S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqoji fakültə (1929–1932) • V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937) |
Evladı | Rövzət Dəmirçizadə |
Üzvlüyü | Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü |
Mükafatları |
|
Əbdüləzəl Dəmirçizadə (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradıcılığa həvəs göstərmiş, şeir, hekayə və oçerklər yazmışdır.
Haqqında məlumatlar[redaktə | HTML redaktə]
8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.
Təhsili[redaktə | HTML redaktə]
1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə,
1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində,
1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Seminariyasında (2-ci kursdan),
1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqoji fakültəsində,
1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.
Əmək fəaliyyəti[redaktə | HTML redaktə]
1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta məktəbində müəllim işləyib.
1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində,
1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri olub.
İkinci iş yerləri[redaktə | HTML redaktə]
1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.
Ədəbi-publisistik fəaliyyəti[redaktə | HTML redaktə]
1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məcmuəsində dərc olunub.
1927-ci ildən “Şəki fəhləsi” qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib.
1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub.
Elmi fəaliyyəti[redaktə | HTML redaktə]
1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı,
1938-ci ildə “Azərbaycan ədəbi dili tarixinin xülasələri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub.
1940-cı ildə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.
1944-cü ildə “Azərbaycan dilinin tarixi (qədim dövr)” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
1945-ci ildə professor elmi adını alıb.
1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.
1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub.
20-dən çox kitabın, 200-dən artıq elmi və elmi-metodik məqalənin müəllifidir.
50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.
Təltif və mükafatları[redaktə | HTML redaktə]
- “Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi” fəxri adı (1973);
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı (1974);
- “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni;
- medallar.
Vəfatı[redaktə | HTML redaktə]
10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
Xatirəsi[redaktə | HTML redaktə]
Bakıda bir küçəyə adı verilib.
Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.
Ədəbiyyat[redaktə | HTML redaktə]
- Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III cild. — Səhifələrin sayı: 628. — Səh.: 406. — 80.000 nüsx.
- Məmmədov Ə., Xalıqov F. Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 103-106. — 1.000 nüsx.
- Mete Ə. Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı: 608. — Səh.: 182-185. — 500 nüsx.
- Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 25 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2015. —VI c. — Səh. 557. — ISBN 978-9952-441-11-6.
- "Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu". http://science.gov.az/ (azərb.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas. 18 Sep 2018 – 17 Jan 2021 tarixində arxivləşdirilib.
© 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |
- Ə
- Şəxslər (familiya sırası ilə)
- Şəkidən çıxmış alimlər
- Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər
- Şəkidən çıxmış jurnalistlər
- Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar
- Şəkidən çıxmış pedaqoqlar
- 1909-cu ildə doğulanlar
- 8 iyulda doğulanlar
- İyulda doğulanlar
- 10 apreldə vəfat edənlər
- Apreldə vəfat edənlər
- 1979-cu ildə vəfat edənlər
- Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimləri
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatları
- "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ) laureatları
- Alimlər
- Şəxslər (ad sırası ilə)
- ASE-yə istinad olunan məqalələr
- “Şəki: Alim və ziyalılar” kitabına istinad olunan məqalələr
- “O torpağın övladları” kitabına istinad olunan məqalələr
- AME məqaləsinə istinad olunan məqalələr
- Şəki Ensiklopediyası:Yoxlanılmış məqalələr əlifba sırası ilə