Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq)

Veysəl Mustafayev (1894–1975) — tanınmış alım-pedaqoq, pedaqoji elmlər namizədi və dosent.

Veysəl Mustafayev
Mustafayev Veysəl Nurməmməd oğlu
Veysəl Mustafayev.
Doğum tarixi	1894(1894-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	25 yanvar 1975 (81 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Qurd qapısı qəbiristanlığı, Bakı
Vətəndaşlıq	SSRİ
Elm sahəsi	pedaqogika, psixologiya
Elmi dərəcəsi	elmlər namizədi
Elmi adı	dosent
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universiteti, aspirantura, psixologiya ixtisası
Həyat yoldaşları	Lütfiyyə xanım, Faina
Evladları	Həmid Mustafayev, Namiq Mustafayev (Lütfiyyə xanımdan) və Ramiz Mustafayev (Fainadan)
Mükafatları
Adının digər versiyaları	Veysəl Mustafazadə, Veysel Mustafayev, Veysal Mustafayev, Veysel Mustafazade, Veysal Mustafazade, Вейсал Мустафаев, Вейсел Мустафаев, Вейсал Мустафазаде, Вейсел Мустафазаде, Вејсәл Мустафазадә

1 aprel 1917-ci il tarixdə Nuxada təsis edilmiş Hürriyyəti-Maarif Cəmiyyətinin təşkilatçılarından biri və idarə heyətinin üzvü olmuşdur.

1919 – 1920-ci illərdə Müsavat partiyasının Nuxa özək sədrinin müavini vəzifəsində çalışması səbəbindən ömrünün sonunadək siyasi təqiblərə məruz qalmış, 1942-ci ildə Bakıdakı evi müsadirə edilmiş, həyat yoldaşı ilə birlikdə bir müddət Qazaxıstanda sürgün həyatı yaşamış, geri döndükdə isə Bakıda ona ev və iş verilməmişdir. Nəticədə başqa sovet respublikaların institutlarında işləməyə məcbur olmuşdur. Bir sıra pedaqoji-metodik kitabların, orta məktəb dərsliklərinin müəllifi yaxud redaktorudur. O cümlədən, həm azərbaycan dilində, həm də türkmən dilində bir buraxılış “Əlifba” dərsliyinin müəllifidir.

1948-ci il oktyabrın 5-dən 6-na keçən gecə Aşqabad şəhərində baş vermiş zəlzələ zamanı xəsarət alanlara ilk tibbi yardım göstərənlərdən biri olub və uşaq bağçasının dağıntıları altında qalmış 11 – 12 uşağı şəxsən özü dağıntılar arasından çıxarıb.

Haqqında məlumatlar

1894-cü ildə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

Azərbaycan Dövlət Universitetinin aspiranturasını bitirib.

Əmək fəaliyyəti

1912-ci ildən ibtidai məktəblərdə müəllim işləyib.

1920 – 1926-cı illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbinin müdiri,

1926 – 1929-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin elmi işçisi,

1930 – 1937-ci illərdə Azərbaycan Ali Pedaqoji İnstitutunun dosenti və eyni zamanda pedaqogika üzrə elmi tədqiqat institutunun böyük elmi işçisi vəzifəsində çalışıb.

1937 – 1941-ci illərdə Azərbaycanın rayonlarında həkim işləyib.

1948 – 1952-ci illərdə Çardcou Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR), Aşqabad Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) və Türkmənistan Dövlət Universitetində,

1954-cü ilin sentyabrından Saransk Pedaqoji İnstitutunun (RSFSR, Mordoviya MSSR) pedaqogika kafedrasında dosent vəzifəsində çalışıb.

Elmi fəaliyyəti

1929-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin privat-dosenti təsdiq edilib.

1948 – 1952-ci illərdə Türkmənistanda işləyərkən namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.

Siyasi təqiblərə məruz qalması

1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulmasından sonra Dağıstana qaçıb. Bir müddət sonra geri dönən kimi isə həbs edilib, amma 3-4 aydan sonra həbsdən buraxılıb.

1937-ci ildə işdən çıxarılıb və 7 ay işsiz qalıb. Lakin sonra yenidən işə qəbul olunub.

1942-ci ildə 24 saat ərzində mənzili əlindən alınıb, ev əşyaları küçəyə atılıb, xəstə arvadı ilə birlikdə Şimali Qazaxıstan vilayətinə (Qazaxıstan SSR) inzibati qaydada sürgün edilib. Bu zaman hətta onlara biri 7 yaşında, o biri isə 9 yaşında olan uşaqları ilə salamatlaşmağa da imkan verilməyib.

1946-cı ildə Bakıya geri dönüb. Lakin Bakıdakı mənzili geri qaytarılmayıb, başqa mənzil də verilməyib və ona ixtisası üzrə iş də verilməyib. Həyat yoldaşı vəfat etdikdən sonra uşaqlarını Bakıda qoyub başqa respublikalarda iş axtarmağa gedib.

1948-ci ilin sentyabrında Çardcou Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) işləməyə başlayıb. Lakin Azərbaycan SSR xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları bunu bilən kimi onu işdən çıxartdırıblar. Veysəl Mustafayev Sov.İKP MK-ya şikayət edib, nəticədə işinə bərpa olunub.

Təltif və mükafatları

• “1941 – 1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı (1946).

Şəkillər

• 

  Veysəl Mustafayev, 1932-ci il.

• 

  Veysəl Mustafayevin birinci həyat yoldaşı Lütfiyyə xanım.

• 

  Veysəl Mustafayev, həyat yoldaşı Lütfiyyə xanım, Veysəl Mustafayevin qardaşları...

• 

  Veysəl Mustafayev Saransk Pedaqoji İnstitutunun tələbələri arasında, 1962-ci il.

Vəfatı

25 yanvar 1975-ci il tarixdə – 81 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda Qurd qapısı qəbiristanlığında dəfn olunub.

Ədəbiyyat

1. Садыхов С. З. Судьба ученого (rus.) // Elm : qəzet. — Bakı, 1991. — В. 5 yanvar. — № 1 – 2 (260–261).
2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Mustafayev Veysəl // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 425-427. — 1.000 nüsx.
3. Mete Ə. Məslək mücahidi : Alimin taleyi // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı:  608. — Səh.: 384-388. — 500 nüsx.
4. Tahirzadə Ə., Manaflı H. Unutdurulmuş azman – Əliabbas Qədimov. — Bakı: Apostroff, 2012. — Səhifələrin sayı:  204. — Səh.: 124. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 28 Apr 2021 - 23 May 2022.

   Tahirzadə Ə., Manaflı H. Unutdurulmuş azman – Əliabbas Qədimov. — Bakı: Apostroff, 2012. — Səhifələrin sayı:  204. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 27 Apr 2021 - 23 May 2022.

5. Veysəl Mustafayevə aid sənədlər və məqalələr. — Müraciət tarixi: 23.11.2023.