Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur!

"Rəcəb Əfəndizadə" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
(Səhifəni 'Kateqoriya:R'''Rəcəb Əsədulla oğlu Əfəndizadə''' (1893, Şəki - 20.12.1956, Bakı) – maarif xadimi, pedaqoq-alim, yazıçı, t...' ilə yarat)
 
(39 intermediate revisions by 2 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
[[Kateqoriya:R]]'''Rəcəb Əsədulla oğlu Əfəndizadə''' ([[1893]], [[Şəki]] - [[20 dekabr|20.12.]][[1956]], [[Bakı]]) – maarif xadimi, pedaqoq-alim, yazıçı, tərcüməçi, Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyasın məzunu.<ref name=":0">Əfəndizadə Rəcəb Əsədulla oğlu //Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ensiklopediyası. Bakı, 2004, s.326.</ref>
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]]
 +
{{Alim
 +
|Piktoqram            = yazar <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
 +
|Adı                  = Rəcəb Əfəndizadə
 +
|Tam adı              = ''Əfəndiyev Rəcəb Əsədulla oğlu''
 +
|Şəkil                = Rəcəb Əfəndizadə3.JPG
 +
|Şəklin ölçüsü        =
 +
|Şəklin izahı          = Rəcəb Əfəndizadə 1922-ci ildə.
 +
|Doğum tarixi          = {{Doğum tarixi|1893||}}
 +
|Doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 +
|Vəfat tarixi          = {{Vəfat tarixi və yaşı|1956|12|20|1893|0|0}}
 +
|Vəfat yeri            = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 +
|Vəfat səbəbi          =
 +
|Dəfn yeri            =
 +
|Vətəndaşlığı          =
 +
|Milliyyəti            =
 +
|Həyat yoldaşı        =
 +
|Uşağı                =
 +
|Atası                =
 +
|Anası                =
 +
|Elm sahəsi            = pedaqogika
 +
|Elmi dərəcəsi        =
 +
|Elmi adı              = dosent
 +
|İş yeri              =
 +
|Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
 +
  |Təhsili              = {{*}}Qori Müəllimlər Seminariyası (1909–1914)
 +
{{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqogika fakultәsi (–1930)
 +
|Elmi rəhbəri          =
 +
|Tanınmış yetirmələri  =
 +
|Tanınır              = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb-->
 +
|Mühüm layihələri      =
 +
|Üzvlüyü              =
 +
|Mükafatları          =
 +
|İmzası                =
 +
|Sayt                  =  
 +
|Commons              =
 +
}}
 +
'''Rəcəb Əfəndizadə''' (1893–1956) — tanınmış maarif xadimi, pedaqoq-alim, yazıçı və tərcüməçi, [[Nuxa Pedaqoji Texnikumu|Nuxa Pedaqoji Texnikumunun]] ilk direktoru.
  
== Həyatı ==
+
==Haqqında məlumatlar==
 +
1893-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), sənətkar ailəsində anadan olub.
  
Rəcəb Əfəndizadə 1893-cü ildə Nuxa şəhərində sənətkar ailəsində anadan olmuşdur.<ref>Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 250.</ref>
+
===Təhsili===
 +
1902 – 1903-cü illərdə Nuxadakı mədrəsədə,
  
[[Şəki]]də mollaxanada ([[1900]]-[[1901]]), altısinifli şəhər məktəbində ([[1902]]-[[1910]]), Qori Müəllimlər Seminariyasında ([[1910]]-[[1914]]) təhsil almışdır. Ekstern yolu ilə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin pedaqogika fakültəsini bitirmişdir ([[1930]]). [[Göyçay]] ikinci dərəcəli şəhər məktəbində ([[1914]]-[[1915]]), Şəki kişi-qadın gimnaziyasında müəllim ([[1915]]-[[1922]]), [[Şəki Pedaqoji Texnikumu]]nda ([[1922]]-[[1927]]), Tiflis Pedaqoji Texnikumunda ([[1928]]-[[1929-cu ilin filmləri|1929]]) direktor, Ali Pedaqoji İnstitutda müəllim ve dosent ([[1929]]-[[1934]]), Azərbaycan Dövlət Qiyabi Pedaqoji İnstitutunda tədris və elmi işlər üzrə direktor müavini, pedaqogika kafedrasının müdiri ([[1945]]-[[1949]]) işləmişdir. Rəcəb bəy Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Nuxa qəzasında Hökumətin xalq maarifi sahəsində təd-birlərini həyata keçirmiş, "Türk qiraəti" ([[1918]]) dərsliyini nəşr etdirmişdir. "İş otağı" ([[1933]]), "Müəllimlərin ixtisasını artırma işinin təşkili" ([[1934]]), "Xalq maarifi üzrə məlumat kitabı" ([[1935]]), "Fiziki coğrafiya" ([[1935]]), "Qiyabi təhsil sistemində şifahi konsultasiya" ([[1936]]), "İzahlı pedaqoji lüğət" ([[1939]]), "Şagirdlərin fiziki tərbiyəsi və hərbi hazırlığı" ([[1942]]), "Uşaqlarda səhiyyə vərdişləri tərbiyəsi" ([[1947]]) və s. əsərləri Azərbaycanda xalq maarifi və tərbiyə işlərinin elmi-metodik əsaslar üzərində qurulmasında mühüm rol oynamışdır. Avropa və rus pedaqogikasının klassikləri Y.A.Komenski ("Didaktik prinsiplər"), İ.H.Pestalotsi ("Seçilmiş pedaqoji əsərləri") və K.D.Uşinskinin ("Məktəbdə təlim-tərbiyə işləri haqqında") irsi Azərbaycan pedaqoji fikrinə ilk dəfə Əfəndizadənin tərcümələri vasitəsilə daxil olmuşdur. Əfəndizadə ali və orta məktəblər üçün Moskvada nəşr olunmuş "Psixologiya" və "Pedaqogika" dərsliklərinin də ilk tərcüməçisidir. Əfəndizadə bədii yaradıcılıqla da məşğul olmuş, uşaqlar üçün "İnsanlar bir-birinə möhtacdır" ([[1911]]), "Gimnazist Vahid" ([[1911]]), "Kimdir o", "Namus" ([[1915]]), "İntiqam" ([[1915]]) hekayələrini, "Axır çərşənbə" ([[1913]]) pyesini və s. yazmışdır.<ref name=":0" />
+
1903 – 1909-cu illərdə isə altısinifli şəhər məktəbində oxuyub.
  
== İstinadlar ==
+
1909 – 1914-cü illərdə Qori Müəllimlər Seminariyasında təhsil alıb.
{{İstinad siyahısı}}
 
  
== Ədəbiyyat ==
+
1930-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqogika fakultәsini bitirib.
* Hikmət çələngi (tərtib edən X.Məmmədov). Bakı. 1997
 
*XX əsr Azərbaycan nəsri (tərtib edən X.Məmmədov), Bakı, 1992
 
*Qiyasbəyli M.. Rəcəb Əfəndiyev. Bakı, 2001.
 
  
== Həmçinin bax ==
+
===Əmək fəaliyyəti===
* [[Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyası|Qori müəllimlər seminariyası]]
+
[[Fayl:Rəcəb Əfəndiyev.JPG|160px|thumb|Rəcəb Əfəndizadə 1952-ci ildə.]]
 +
1914 – 1915-ci illərdə Göyçay şəhər məktəbinin,
  
[[Kateqoriya:Pedaqoqlar]]
+
1915 – 1922-ci illərdə Nuxa kişi-qadın gimnaziyasının,
[[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]]
+
 
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]]
+
1920 – 1927-ci illərdə Nuxa Pedaqoji Texnikumunun,
[[Kateqoriya:Şəkidə doğulanlar]]
+
 
[[Kateqoriya:Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının məzunları]]
+
1927 – 1929-cu illərdə isə Tiflis Pedaqoji Texnikumunun direktoru olub.
[[Kateqoriya:20 dekabrda vəfat edənlər]]
+
 
[[Kateqoriya:1893-cü ildə doğulanlar]]
+
1929 – 1943-cü illərdə Azərbaycan SSR Xalq Maarifi Komissarlığında kadrlar üzrə inspektor vəzifəsində çalışıb. O cümlədən,
[[Kateqoriya:1956-cı ildə vəfat edənlər]]
+
 
 +
1929 – 1934-cü illərdə Azərbaycan Ali Pedaqoji İnstitutunda əvvəl müəllim, 1933-cü ildən isə dosent vəzifəsində işləyib.
 +
 
 +
1945 – 1949-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Qiyabi Pedaqoji İnstitutunda tədris və elmi işlər üzrə direktor müavini, pedaqogika kafedrasının müdiri olub.
 +
 
 +
===Elmi-pedaqoji fəaliyyəti===
 +
1912-ci ildə – hələ 19 yaşı olarkən, rus dilində qələmə aldığı “Tərbiyə sistemində həvəsləndirmə və cəza” adlı 2 çap vərəqi həcmində elmi-metodik əsəri Qori Müəllimlər Seminariyasının iclasında oxunmuş və yüksək qiymətləndirilmişdir.
 +
 
 +
1917-ci ildə, tərtib etdiyi 160 səhifəlik “Türk çələngi” adlı dərslik Nuxada çap olunub.
 +
 
 +
1931-ci ildə “İş yeri seçmənin pedaqoji prinsipləri”,
 +
 
 +
1933-cü ildə “İş otağı”,
 +
 
 +
1934-cü ildə “Müəllimlərin ixtisasını artırma işinin təşkili”,
 +
 
 +
1935-ci ildə “Fiziki coğrafiya”, “Kurs işlərinin metodları”, “Xalq maarifi üzrə məlumat kitabı”,
 +
 
 +
1936-cı ildə “Qiyabi təhsil sistemində şifahi konsultasiya”,
 +
 
 +
1939-cu ildə “İzahlı pedaqoji lüğət”,
 +
 
 +
1942-ci ildə “Şagirdlərin fiziki tərbiyəsi və hərbi hazırlığı” və s. adlı elmi-metodiki işləri çap olunub.
 +
 
 +
Avropa və rus pedaqogikasının klassikləri Y.A.Komenski, İ.H.Pes Talotsi, K.D.Uşinskinin pedaqoji fikirlərini Azərbaycan pedaqogikasına ilk dəfə Rəcəb Əfəndizadə gətirmişdir. Moskvada rusca çap olunmuş ali və orta məktəblər üçün “Psixologiya” və “Pedaqogika” dərsliklərinin azərbaycan dilinə ilk tərcüməçisidir.
 +
 
 +
===Ədəbi yaradıcılığı===
 +
1911-ci ildə “Yeni İrşad” qəzetində “Gimnazist Vahid, yaxud müəllimlərə ibrət”, “Aclar”, “Əttar dükanında”, “Rahat olmaq istəyirəm”, “Tərbiyə qurbanı” adlı hekayələri,
 +
 
 +
1912-ci ildə “Məktəb” jurnalında “Axır çərşənbə” pyesi,
 +
 
 +
1914-cü ildə “İqbal” qəzetində “Kimdir o?” və “Yaxşılıq” adlı hekayələri,
 +
 
 +
1915-ci ildə “Dirilik” jurnalında hissə-hissə “Namus” povesti dərc olunub.
 +
 
 +
1917-ci ildə Nuxa mətbəəsində “Namus” povesti kitabça şəklində çap olunub.
 +
 
 +
===Vəfatı===
 +
20 dekabr 1956-cı il tarixdə – 63 yaşında, Bakıda vəfat edib.
 +
 
 +
== Ədəbiyyat==
 +
# {{ŞAZ|1|154-155|Əfəndiyev Rəcəb Əsədulla oğlu}}
 +
# {{İM|Rəcəb Əsədulla oğlu Əfəndiyev| 104-109}}
 +
# {{AME|8|221|ƏFƏNDİZADƏ Rəcəb Əsədulla oğlu}}
 +
 
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
 +
 
 +
[[az:Rəcəb Əfəndizadə]]

18:56, 19 dekabr 2021 versiyası

Rəcəb Əfəndizadə
Əfəndiyev Rəcəb Əsədulla oğlu
Rəcəb Əfəndizadə
Rəcəb Əfəndizadə 1922-ci ildə.
Doğum tarixi 1893(1893-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 20 dekabr 1956 (63 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg Azərbaycan SSR, Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Elm sahəsi pedaqogika
Elmi adı dosent
Təhsili

 • Qori Müəllimlər Seminariyası (1909–1914)

 • S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, pedaqogika fakultәsi (–1930)

Rəcəb Əfəndizadə (1893–1956) — tanınmış maarif xadimi, pedaqoq-alim, yazıçı və tərcüməçi, Nuxa Pedaqoji Texnikumunun ilk direktoru.

Haqqında məlumatlar

1893-cü ildə Nuxada (indiki Şəki), sənətkar ailəsində anadan olub.

Təhsili

1902 – 1903-cü illərdə Nuxadakı mədrəsədə,

1903 – 1909-cu illərdə isə altısinifli şəhər məktəbində oxuyub.

1909 – 1914-cü illərdə Qori Müəllimlər Seminariyasında təhsil alıb.

1930-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin pedaqogika fakultәsini bitirib.

Əmək fəaliyyəti

Rəcəb Əfəndizadə 1952-ci ildə.

1914 – 1915-ci illərdə Göyçay şəhər məktəbinin,

1915 – 1922-ci illərdə Nuxa kişi-qadın gimnaziyasının,

1920 – 1927-ci illərdə Nuxa Pedaqoji Texnikumunun,

1927 – 1929-cu illərdə isə Tiflis Pedaqoji Texnikumunun direktoru olub.

1929 – 1943-cü illərdə Azərbaycan SSR Xalq Maarifi Komissarlığında kadrlar üzrə inspektor vəzifəsində çalışıb. O cümlədən,

1929 – 1934-cü illərdə Azərbaycan Ali Pedaqoji İnstitutunda əvvəl müəllim, 1933-cü ildən isə dosent vəzifəsində işləyib.

1945 – 1949-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Qiyabi Pedaqoji İnstitutunda tədris və elmi işlər üzrə direktor müavini, pedaqogika kafedrasının müdiri olub.

Elmi-pedaqoji fəaliyyəti

1912-ci ildə – hələ 19 yaşı olarkən, rus dilində qələmə aldığı “Tərbiyə sistemində həvəsləndirmə və cəza” adlı 2 çap vərəqi həcmində elmi-metodik əsəri Qori Müəllimlər Seminariyasının iclasında oxunmuş və yüksək qiymətləndirilmişdir.

1917-ci ildə, tərtib etdiyi 160 səhifəlik “Türk çələngi” adlı dərslik Nuxada çap olunub.

1931-ci ildə “İş yeri seçmənin pedaqoji prinsipləri”,

1933-cü ildə “İş otağı”,

1934-cü ildə “Müəllimlərin ixtisasını artırma işinin təşkili”,

1935-ci ildə “Fiziki coğrafiya”, “Kurs işlərinin metodları”, “Xalq maarifi üzrə məlumat kitabı”,

1936-cı ildə “Qiyabi təhsil sistemində şifahi konsultasiya”,

1939-cu ildə “İzahlı pedaqoji lüğət”,

1942-ci ildə “Şagirdlərin fiziki tərbiyəsi və hərbi hazırlığı” və s. adlı elmi-metodiki işləri çap olunub.

Avropa və rus pedaqogikasının klassikləri Y.A.Komenski, İ.H.Pes Talotsi, K.D.Uşinskinin pedaqoji fikirlərini Azərbaycan pedaqogikasına ilk dəfə Rəcəb Əfəndizadə gətirmişdir. Moskvada rusca çap olunmuş ali və orta məktəblər üçün “Psixologiya” və “Pedaqogika” dərsliklərinin azərbaycan dilinə ilk tərcüməçisidir.

Ədəbi yaradıcılığı

1911-ci ildə “Yeni İrşad” qəzetində “Gimnazist Vahid, yaxud müəllimlərə ibrət”, “Aclar”, “Əttar dükanında”, “Rahat olmaq istəyirəm”, “Tərbiyə qurbanı” adlı hekayələri,

1912-ci ildə “Məktəb” jurnalında “Axır çərşənbə” pyesi,

1914-cü ildə “İqbal” qəzetində “Kimdir o?” və “Yaxşılıq” adlı hekayələri,

1915-ci ildə “Dirilik” jurnalında hissə-hissə “Namus” povesti dərc olunub.

1917-ci ildə Nuxa mətbəəsində “Namus” povesti kitabça şəklində çap olunub.

Vəfatı

20 dekabr 1956-cı il tarixdə – 63 yaşında, Bakıda vəfat edib.

Ədəbiyyat

  1. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Əfəndiyev Rəcəb Əsədulla oğlu // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 154-155. — 1.000 nüsx.
  2. Şükürov R., Orsər R. Rəcəb Əsədulla oğlu Əfəndiyev // İşıq məbədi. — Bakı: İdeal-Print, 2010. — Səhifələrin sayı:  310. — Səh.: 104-109. — (Ş 4702060200). — 1.000 nüsx. — ISBN 978995244710.
  3. ƏFƏNDİZADƏ Rəcəb Əsədulla oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 600 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2018. —VIII  c. — Səh. 221. — ISBN 978-9952-441-13-0.