Zülfüqar Zülfüqarov

Zülfüqar Zülfüqarov
Zülfüqarov Zülfüqar Hüseynqulu oğlu
Zülfüqar Zülfüqarov
Zülfüqar Zülfüqarov.
Doğum tarixi	3 dekabr 1913(1913-12-03)
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	9 iyul 1992 (78 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı
Vətəndaşlıq	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutu (laboratoriya müdiri)
Elmi dərəcəsi	kimya elmləri doktoru
Elmi adı	professor
Təhsili	• Azərbaycan Sənaye İnstitutu, kimya-texnologiya fakültəsi (–1936)  • SSRİ Elmlər Akademiyası Azərbaycan Filialı, Kimya İnstitutu, aspirantura (1938–)  • SSRİ EA Neft İnstitutu, doktorantura (1955−1956)
Mükafatları

Zülfüqar Zülfüqarov (1913–1992) — kimya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan SSR-in əməkdar elm xadimi, AMEA Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun laboratoriya müdiri.

Haqında məlumatlar

3 dekabr 1913-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

1916-ci ildə atası vəfat edib və o, iki qardaşı və bir bacısı ilə anasının himayəsində qalıb.

Təhsili

1931-ci ildə Nuxada orta məktəbi,

1936-cı ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun kimya-texnologiya fakültəsini bitirib.

1938-ci ildə istehsalatdan ayrılmamaqla SSRİ Elmlər Akademiyası Azərbaycan Filialının Kimya İnstitutunun aspiranturasında təhsil almağa başlayıb.

1955 − 1956-cı illərdə SSRİ EA Neft İnstitutunun doktoranturasında təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1936 − 1940-cı illərdə Ə.Qarayev adına Neft emalı zavodunda əvvəl operator köməkçisi, sonra mühəndis, daha sonra böyük mühəndis vəzifəsində işləyib.

1939 − 1941 və 1946 − 1968-ci illərdə əvvəl SSRİ EA Azərbaycan Filialı/Azərbaycan SSR EA Kimya institutunun fiziki kimya laboratoriyasında kiçik elmi, sonra baş elmi işçi, laboratoriyanın müdiri (1950-ci ildən) vəzifələrində çalışıb.

1968 − 1970-ci illərdə Azəbaycan SSR EA Y.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda sənaye katalizatorlarının texnologiyası laboratoriyasının müdiri,

1970 − 1983-cü illərdə Azərbaycan SSR EA Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru olub.

1983 − 1992-ci illərdə Azərbaycan SSR EA/AMEA Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda laboratoriya müdiri vəzifəsində çalışıb.

Elmi fəaliyyəti

1941-ci ildə namizədlik dissertasiyasını,

1957-ci ildə isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.

1958-ci ildə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsini,

1959-cu ildə professor elmi adını alıb.

1976-cı ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.

400-dən çox elmi əsərin, 62 ixtira və patentin, 2 mono­qrafi­yanın müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında 7 elmlər doktoru, 47 fəlsəfə doktoru hazırla­nıb.

Beynəlxalq konfranslarda

• 1962-ci il Moskvada sənaye prosesləri üçün katalizatorların seçilməsi və hazırlanmasına həsr edilmiş ümumittifaq müşavirəsinin iştirakçısı.
• 1960-cı il Makromolekulyar kimya sahəsində simpozium.
• 1964-cü ildə III kataliz konqresinin iştirakçısı (Amsterdam).
• 1967-ci ildə "Qeyri-üzvi və fiziki-kimya sahəsində tədqiqatlar və onların kimya sənayesində rolu" konfransı.
• 1967–1969-cu illərdə Ümumittifaq heterogen kataliz konqresinin iştirakçısı (Moskva).
• 1973-cü ildə "Oksidləşmə heterogen kataliz"ə həsr edilmiş elmi konfransda təşkilat komitəsinin üzvü.
• "Elmin tarixi" IV Qafkaz konfransı.
• 1975-ci ildə "Mechanisms of hydrocarbon reactions"(Siofok, Hungery, Budapest) simpoziumu.
• 1976-cı ildə II Qafqaz konfransı.
• 1979-cu ildə Neft kimyasının aktual problemlərinə həsr edilmiş İkinci Ümumittifaq seminarı.
• 1980-ci ildə "Yod və bromun kimya və texnologiyası ümumittifaq müşavirəsində (Aşqabad) iştirak etmiş və məruzə ilə çıxış etmişdir.
• 1980-ci ildə Adsorbsiya və xromotoqrafiya üzrə dördüncü Qafkaz konfrası.
• 1981-ci ildə BVM iştirakçısı vəsiqəsini (№484560) almışdır.
• 1981-ci ildə "Seolitlərin katalizdə tətbiqi" İkinci Ümumittifaq konfransı.
• 1982-ci ildə Adsorbsiya və xromotoqrafiya üzrə Beşinci Qafqaz konfransında təşkilat komissiyasının sədri.(Bakı).
• 1984-cü ildə "Qazların katalitik Üsulla kükürdsüzləşdirilməsi" İkinci Ümumittifaq müşavirəsi.
• 1985-ci ildə "Seolitlərin katalizdə tətbiqi" Üçüncü Ümumittifaq konfransı.(Moskva);
• 1985-ci ildə "Təbii seolitlər" dördüncü Bolqar-Sovet simpoziumu.

Kitabları

• «Влияние условий синтеза крекирующих катализаторов на их физико-химические свойства». Баку. Изд-во АН Азерб. ССР, 1957, 222 с.
• «Исследование физико-химических свойств и отбеливающей способности глин месторождений Азербайджанской ССР и гумбрина». Баку. Изд-во АН Азерб. ССР. 1957. 247 с.

Məqalələri

• Свобода на исследование истины. газ. Бакинский рабочий, 1992.
• Кислотные свойства кристаллического и аморфного алюмосиликата методом термодесорбции аммиака. Вестн. Московск. Ун-та.1989.
• Исследование возможности использования некоторых промышленных отходов нефтехимического производства в качестве катализаторов. АХЖ. 1989.

Böyük Vətən müharibəsində

1941 – 1946-cı illərdə Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. 2 medalla təltif olunub.

Təltif və mükafatları

• «Qafqazın müdafiəsinə görə», 1944;
• «Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə», 1945;
• «Əmək rəşadətinə görə» medalı ilə təltif olunub, 1952;
• «1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi», 1965;
• V.İ.Leninin anadan olmasının 100-illiyi münasibəti ilə «Fədakar əməyə görə» yubiley medalı, 1970;
• “Azərbaycan SSR-in Əməkdar Elm Xadimi” fəxri adı, 1974;
• «1941 − 1945-ci ildə qələbənin 30 illiyi» medalı, 1975;
• «SSRİ Xalq Təsərrüfatının Nailiyyətləri sərgisinin» gümüş medalı, 1976;
• «Əmək veteranı» medalı, 1977;
• “Azərbaycan Dövlət Mükafatı” və «IX beşillik zərbəçisi» tərifnaməsi, 1978
• 2-ci dərəcəli «Vətən müharibəsi» ordeni, 1985;
• «1941 − 1945-ci illərdə qələbənin 40 illiyi» medalı, 1985;
• «SSRİ Silahlı qüvvələrinin 70 illiyi» medalı, 1988.

Vəfatı

9 iyul 1992-ci il tarixdə – 78 yaşında, Bakıda vəfat edib.

Xatirəsi

Şəki şəhərindəki küçələrdən birinə adı verilib.

Ədəbiyyat

1. Zülfüqarov // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1980. — IV  cild. — Səhifələrin sayı:  616. — Səh.: 350. — 80.000 nüsx.
2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Zülfüqarov Zülfüqar // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 562-564. — 1.000 nüsx.
3. "ZÜLFÜQAROV ZÜLFÜQAR HÜSEYNQULU OĞLU". kqkiamea.az (azərb.). kqkiamea.az. 1 Jul 2020 tarixində arxivləşdirilib.
4. "Zülfüqarov Zülfüqar Hüseynqulu oğlu". http://science.gov.az/ (azərb.). science.gov.az/. 18 Sep 2018 – 22 Jul 2019 tarixində arxivləşdirilib.