Məlik Səfiqulu

Məlik Səfiqulu
Məlik Səfiqulu
	Şəki xanları, yaxud xanzadələri (şərti), — Şəki xan sarayında friz (divar rəfi – irəf) üzərində miniatür.
Şəki məliyi
	1650-ci illər
Xələfi	Məlik Həsən
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	?
Doğum yeri	?
Vəfat tarixi	?
Dini	islam, şiə
Uşaqları	Məhəmmədbağır, Səfərqulu

Məlik Səfiqulu (?–?) — XVII əsrin ortalarında Şəki məliyi olmuş şəxs.

Haqqında məlumatlar

Hələ I Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə (1587–1629) Şəki ölkəsinə daxil olan mahalın Kiş, Nuxu və Şəkərənd kəndləri irs yolu ilə Səfiqulunun, onun qardaşı Davud bəyin və əmisi oğlu Baydar bəyin adlarına köçürülmüşdür. Oranın tiyuldarı və başqa hökumət məmurları isə onlara pis münasibət göstərmiş və onlardan qaydadan kənar cürbəcür vergilər almışlar. Buna görə də I Şah Səfi 21 oktyabr 1633-cü il tarixli fərmanı ilə həmin mahalın onların məlikliyinə bağışlanılmış hissəsini oranın tiyuldarının tiyulundan dəyişmiş, nəsildən-nəsilə, törəmədən-törəməyə keçilməsi şəklində onlara bağışlamış və onları vergilərdən azad etmişdir. I Şah Səfinin vəfatından sonra – 1643-cü ilin may/iyun ayında Davud bəy II Şah Abbasa müraciət etmiş və həmin kəndlərin məlikliyi haqqının onlara bağışlanılması haqqında yeni fərman almağa nail olmuşdur^[1].

Lakin I Şah Səfi və II Şah Abbasın göstərişlərinə baxmayaraq, Şəki vilayətinin hakim və tiyuldarları Kiş, Nuxu və Şəkərənd kəndlərinin vergiləri hesabına olan gəliri özləri mənimsəyərək Davud bəyə, qardaşına və əmisi oğluna ondan istifadə etmək imkanı verməmişlər. Buna görə də 1646-cı ilin iyun/iyul ayında Səfiqulu Şirvan bəylərbəyisi Xosrov xanın divanına gedərək I Şah Səfinin 1633-cü ilin avqust/sentyabr tarixli fərmanını onun nəzərinə çatdırmış və bəylərbəyinin də bu məsələyə dair hökm verməsini xahiş etmişdir. Xosrov xanın hökmündə Kiş, Nuxu və Şəkərənd kəndlərinin gəlirinin Şəki mahalı tiyuldarının sərəncamından çıxarılması və həmin gəlir hesabına olan vəsaitin divan məmurları tərəfindən tiyuldara ödəniləcəyi göstərilmişdir. Bu hökmdə daha Davud bəyin adı çəkilməmiş və hər üç kəndin vergiləri hesabına gəlirin yalnız Səfiquluya və Baydar bəyə bağışlanması qeyd olunmuşdur. Şirvan bəylərbəyisi Xosrov xanın bu hökmündə Səfiqulunun Kiş, Nuxu və Şəkərənd kəndlərinin məliyi^[2], II Şah Abbasın 1651-ci ilin yanvar/fevral ayı tarixli fərmanında isə Danqı, Qax və Meşəbaşı bölükləri ilə birlikdə bütün Şəki ölkəsinin məliyi olması qeyd edilmişdir^[3]

Səfiqulunun bütün Şəki ölkəsinin məliyi olmasından sonra ona Şəkərənd kəndinin vergiləri hesabına ildə 14 tümən məbləğində maaş təyin edilmişdir. Məlik Səfiqulu təxminən, 15 il – II Şah Abbasın hakimiyyətinin son dövrlərinədək, bu vəzifədə çalışdıqdan sonra vəzifəsindən götürülmüş, bütün sərvəti və əmlakı Şirvan bəylərbəyisi tərəfindən müsadirə olunmuşdur. II Şah Abbasdan sonra hakimiyyətə gəlmiş II Şah Səfi (Şah Süleyman) isə Səfiqulunun sərvət və əmlakının geri qaytarılmasına göstəriş vermiş, onun böyük oğlu Məhəmmədbağırı İsfahana aparmış və sonralar sarayda rikabdarlıq vəzifəsini ona tapşırmışdır^[4].